Skip to main content

Full text of "Quinti Horatii Flacci emblemata : imaginibus in aes incisis, notisq[ue], illustrata"

See other formats


t-   <ho 


sy      *& 


*-J      (**}        L 


4sf~-*U*~+  l»~>     tV»     &sn*.ff<LJr*du*~^  ■  <)(_' i  lool*  . 


H*4J    C*V 


gMgi^EM^ 


UBRA  R.Y 

OF    THf. 

UNIVER.5ITY 

Or    1LLINOI5 

8T1 

H5Yv 

16 1S 
copg 

"«R£  BOOK  ROQi 


•^^«J'^w/«,*ft-»  (^/\v  */«^- 

&-Jt    U     /.•>".'><<>/     <  f^S  •■  -*  '•""'       '      ■'«*•*' 
'  J(  _^e>     ^  ,V  /  y? V«    C^  -V     •    «e- 


.    {V     ,.y,.'    -^    J£. 


i  tra ■ 


rt.fi 


v  ■ — 


— **    t  / 


^2 


^Co 


QL  V    I    N  T    I 


HORAT 

E  L  A  C  G 

EMBLEMATA- 


I 


\iwtm  M4siHCifi>N6tify  itkJiMA* 
ScudlO    OtHONlS    V  &  N  I 

B  Acauoiugdunen  fif-* 


a  H  t  v  g  r  p  t  ^; 
Pro&mtapud  Fhiiippuffl  Liftm. 


■£0Jf 


~tr 


<*. 


H5.NV 


SERENISSIMO  ARCHlDVCL 

ALBERTO  AVSTRIO* 

IMPERATORIS 
FILIO.NEPOTI,  FRATRI, 

BELGICARVM  PROVINCIARVM 
PRINCIPI, 

o 

HORATIANA  EMBLEMITA, 
jabvlis  jereis  a  se  illvstrata; 

3ETERNVM    DEBITI    CVLTVS 
ATQ.  OBSEQVII  MQNVMENTVM, 

Otho   V^nivs  DlCAT,  CONSECRATQ. 
A  N  T  V  E  R  P  I  Av, 

r 

clo,   Id  cXII.  Idibus  Nouembris. 


LECTORI  SEV  SPECTATOHI. 

Da  m  v  s  hic  vobis,  Lector  feu  Speclacor  bencuole,  Scn- 
tentias,  quas  Erablemata  vulgo  vocanc,cx Q.  Horacio 

Flacco,Lyricorum  principe,  defumpcas,  tabulifque  in 
zs  incifis  llluitracas.  Mutuas  namquc  fibi  opcras  Poefis  Sc 
Pi&ura  fideliflime  prxitanc.ficenjrn  nofterilleHoraciusr 

Vt  piciurapoefis  trit. 
Sed  5c  Simonides ,  Plucarcho  teflrjpicluram  poefim  caci- 
tsm,  Sc  e  conuerfo ,  poefimpicturam  loquenccmarguccSip- 
peltabat.  Reperies  iraque  in  hoc libclio  non  pauca  Echica?, 
ilueMoralis,acScoic£  Philofophiac  dogmaca,imaginibus 
cxprefla.  Ex  quibus  non  modo  oblc<5tamcnrum,fed  &  vber- 
rimum  fru&um  hauries :  folent  enim  oculis  obietta  animos 
jiiagis  afficcrc,  quam  ea,  qux  auc  dicta  auc  fcripca. 

Se^mus  irritant  ammos  demifaper  aitrem, 
QQam  qtufunt  oculisfubieclajidehbus, 
Ceterum  Virtutes  ac  Vicia ,  more  vccerum  ex  numifmatibus 
ac  ftatuis  nonraro  exprefiyincerdum  vero  Adfe&us,  Paffio- 
ncfquc  Cupidinum  habicu ,  nouo  forcaffis  exemplo,  fcd  de- 
eoro  oculifque  admodum  graco  repraefencauijfubinde  &  acui 
noftri  mores,  ne  vecuftateobfoleta  commune  pictorum  vul- 
gus  orTcndcrem,ftudio$e  fum  fecucus.  Excmpligracia,  Dio- 
genisPhilofophi  do!ium,quod  figulinum  feu  ceftaceum  fuif. 
fe  non  fum  nefcius,more  noftro  (  qucm  a  Gallis  primo  adin* 
uencumPlinius  commemorac )  ligneum,  pro  communi  Jw 
minum  captu expreffi.  Acque  id  pictoribus , ftacuarijs,c*L>' 
toribus,  alijfq- idgenus arcificibus  (quibus  hic  nofter  labor 
nonmediocriericadiumencoj  noningratumfuturum  prot- 
fus  confido.  DeStoica  porro,acMorali,vtloquuntur,PhiIo- 
fophiadilTerercnonhuiuseft  loci  autinftituti.  multadchfs 
alij;  incereos  noftri  fk-oili  J*cu  quondam/  phoenix ,  I  vs  t  v  s 

Ljlusivs 


L:i psrvs,cuius  MAtxttdi&ionemiilhfocfcriptaiLc&Qt 
iiuc  Spectator ,  confule.  Ad  maiorcm  porro  fpectantium 
&  legentium  commoditatem ,  eadem  ha?c  Emblemata  va- 
rijsilluftrarelinguis  vifuni  fuitjvt  Hifpanica,quam  ac- 
ceptam  ferredebesClariffinoDominaD.Didaco  deBarre- 
da,S.  T.Lic.  &arcis  Antuerp.  Paftori  Primario,in  gra- 
tiam  Excellentiffimi  Domini  Don  Ludouici  de  Velafco , a* 
Confilijs  militiae  Regis  Catholici,  eiufquein  Belgio  Ma- 
giftri  equitum,  &c.  Gailica  quoque,  in  qua,  quantum 
quidem  ad  Octonaria,  egregiamoperampra*ftititClmus  Sc 
Reu.  admodum  Dominus  Ico  dc  Meycre  •  I, V.Licent. 
S.R.E.Protonotarius,Pra?pofitus S.  Pharahildi&Candaui^ 
Quaternaria  vero  a  ClarifT.  DominoD.  ClaudiodeCor- 
demoy,  Dom.  deFrancalmont,  AduocatoFifbali  Vefulien- 
fiprofecla  funt.  Italica  quinctiam,  in  qua  nobis  Pctrus 
Bencdctti  Genuenfis^  poeta  peregrcgiusinNob-Domini 
Ioan.  Caroli  de  Cordcs  patroni  fuigratiam,  auxiliatus  eft. 
Teutonica  deniquedominata. 

Vale,  Faue  &  Fruerc  Antucrpifc,  clo.  I  o  cXlLPoftri- 
die  Kalendas  Nouembris.  .. 


In  Emblcmata  Horatiana"  OthonisYc(i4j, 

Hacienusargutisnumerisnfi  Horatius  auus> 
Imptcu:,  doclos  impico  nutu  ocuios. 
-  IJcvi  cnasy  tloti,  Valgi,  quAfpe  rcgatist 

Aures  vt  totas.vos fuferi  facerent\ 
,    Cnmruitoriuens  Satyras  .atqac  ore  Latino 

Cum  mea  CMufa  mcdos  tcmperat  ArchilocJii. 
j  Nunc Ittnonis  aues,  aut  toti 'eptahitis  <^Argia 
i^iut  cdtsm,  totrjfue  oculijicri. 
Tlurtbus,  vtfpeclare  we&  vcfttgia  rnentis 

i^/ltque  animifpcctes,  lumimbus  Itceat. 
Ventsti  Batauc  adfnmmuni.  quodtct  (cholinfiA 

Galit,  Itaii,  Flandrt^nonpotuercjacis. 
£uid  ttbiproftudiis  iongo%  laborc  nponam 
.  Fajti?  non  nojirum,  Cxfaris-itiu  d  opus . 

S.Varnius." 


£htalc  apud  ^Attfinios  vcteri  certamen  in  au» 

Rofciui  tngcnti  cum  Ciceronefuit, 
Cumpater  orcheflrxgefitts  digitof^  toquaces 

Oppofuit  tantt  virtbus  etoquti: 
Aut  louts  vt  magni  quatientcsftdera  nutus, 

Et  caput,  eyfacri  verticis  ornne  decus 
24 a-onid.t pugn.ms  cum  maiefl.it c  Camanx 

P  hidiacum  Gratos  ccrnerefecit  eiur: 
Omniafic  doclas  qi/tbia  implet  Horatius  aures 

Vsniad^  nobis  cxhibucre  mantts: 
Sic  Romanajides  ctlo  efi  dquata  Batauoi 

Refpondet  numcris  iinea  qu^quafuis. 
Vtueret  bvtinam  rcgum  Tyrrhenapropago, 

Ferret  vt  hic  etiampramia  dtgna  iabor: 
Tu  quoque,  Flacce,  tuis  deberes  verjibtt:  tllum 

Dicere,  qui  verfi/s  monfirat  in  tre  tuos. 
gjiicquidde Thnffa  legttur tejludtne,  credot 

Exqnoitiamfurdis  fctt  tua  Mufa  tcqui. 

H.  Grotius" 


'gmntum  Tiilura  vateas",  quantum%  Toefi} 
Iamdudum  cuntHs^Vmie,  perfpicuum  eft. 

K^iji  Phtto-quid  SophUftudiis  impenderis;  ift<t 
In  Flaccum  viua  perdocukrenotd. 

Matte  Itibi  aternum  pepcrerunt  htctria  nomeni 
Hxcellens  Ptttor,  deinde  Poeta,  zipog. 

I.vanHaechcr 

iocraticosfontes,  &HnguJt  diuitji  vberl 

Et  quicquid fiacri  porticut  omn>s  habet, 
guicquid Democrittts  r'ifit>  velftettit vbique  - 

£Ihj  fapiens  c&cum  condidit  auttor  opus. 
JEt  quicquidSamut  dixerefilcntia  lingud, 

Bt quifollicitos  nonputatefie  Deos, 
Vidrt,  cr  exiguum  conftrinxit  Flaccus  in  orbeni 

Nullius  addiclui  verba  magiJirafequi. 
Ttdit  cjr  Ottenis  mens  <emuia;  nec  mora  e&lum 

Sumpftt^&^Hincnobis gloria  furget,  ait. 
HacJenus htmana  fapientia  vocelocuta  eft, 

Nunc pnmum  humana  pt  ngiturilla  manu. 

Daniel  Heinfius  inMufeio  V.C.Petri  Vaenij. 


2>e8tanimam  Ftacci  qul  redderepofit,  u  vnu* 

Ipfefuit  Vlaccus  mens  cjr  imago/ui: 
Jlacci  antm&pofsit  qtti  iuftttm  appingere  corpits 

F/acci  olim  e.ttini7o  corpcre,nemofuitt 
Ntmo  fuit,  nemo,  noftri  nift fccuii  Apeltis 

Vnius  Otts&is  ingtniofa  manus. 
llle  Venufinttmfic  exprimit  arte  venufia 

Spiretvt  addubites  Ftaccus,a»  ipfa  Venur. 
Jlacce  dabis  veniam3multum  tibi  dexter  Apotte^, 

Plus  etiam  tribttit  Venia  dcxtratibi. 
Jlle  loquiblandum  doclo  dedit  cre,  eolore 

Vdmus  &folido  gratius  ore  toqui. 

Max.Vrientius* 


VIKTVS   INCONCVSSA. 


Od.i. 


JLifr.r. 


V 


Iritts  rcpuJft  nefciafirdtdtJH' 
c  ant  aminatis  fttlget  htHoriLus: 
Necfumit,  autponitficureis 
Arbitrto  popularis  *nrx- 


Claudia». 
in  CofttU- 
tu  blanltj. 


'  prpultts  HAmfulttts  honores 
Sttpe  dat  indtgnis,  &  fatn&firuit  nuptiu: 
.  Et  flnfet  itt  tttuli^Q-  iwA^nibus. 

,Virtus  nlillius  rci  indiga,  manet  immoM;  Fortunam  pedibus  premens.Hon*. 
res  ac  Diuitias  dcfpiciens ,  fola  fibi  ipfi  mcrces,atque  aropliftimum  cft  prx- 
tpuim.  Suntqueeius fpecies varia:,  Pietas, luflicia,  Pfudentia ,  Fortitudo , Ma- 
gnaminitas^Temperantia,  &c. 

.  lffa  quidem  Vtrtuspretiumfibi,  fiU^  latc 
Fortnn<tfecura  eitet,  »ec  ftfiibus  vlltt 
ErigititrfLufitttepctit  cbrefccre  vttigi: 
Dittitijs  amrnofafuts,  immota^  cunths 
Cladibus,exalta mortalia defficit  arce: 


Dclaltoaicazar.dondeel  Sol  yLuna 
Alegrcsdan  fu  biichaacelewda, 
l)e  fus  v.irtudcsla  virtud  cercada, 
Que  muchas  nafcen.auque  nafcende  voa,| 

Por  blanca  y  negra  pifa  a  la  forcuna, 
Qiie  eltadc  bueno.y  malo  variada, 
Y  con  elladel  mundo  la  eftimada 
Pompa.tan  libre  de  quktud  alguna . 

Noeitimaciiauro.elcetro ,  oJacotona, 
Premio.que  cl  mundo  da  co  poco  apremio 
Al  mcnos  digno,  indignode  tenerle, 
Tan  fola  alfi  fe  cftima.y  fu  perfona 
De  fi.por  fi,y  en  li  fe  liene  el  prcmio, 
Qi.c  el premiocn Ja virtud  cs  merccerle. 

5&e  «Dntrjfjttefctfe  oftticurjfj&en  fotm/ 

«ffit  tntjcutJC(6ocu'tgoet  ocljagtjcu/ 
f  oitirpn  ucrttrctfjj/fccptcr/  Kroott/ 
#  cclj  cji,cU/uo:lj  ji.iet  g.tct  fji  b;ia  tfmti 

La  Vtrtufoult  aux  pitdt  U  fortunt  rcLgt, 
Etncstfmcut  *u  bruit  du  rulgmt  tutnte, 


1  £  prcmio  di  virtu  U  virtafoUi 
Altro hQttor \j  ricchc^utnonUttnt*, 
Infe  contient  d  tutto,  t  (t  conftU. 
Nefpemt,  ne  ttmor' i'ange,i  contenta, 
■Non ottctt lode,i  quct romat chcroU; 
Calc*Cinl\abil-OeAych'»lnuiiomenttt\ 
Contrarto  al  vttto,mmotdin  ogni  faltm , 
Sidimoflr.t  virtu  ceUste,&  almtt, 

La  Verto,  tcnant  laFortune 
Deftbubsfes pieds,  ne  brigue  pa$, 
Par  vncpottrfuitteimportune, 
Ny  nc  delaific  fcs  eftau 
A  1'appetitdupopulairei 
Ains  tout  le  mondedu  brandon 
Defon  lo3rfrancde  tafche,efclairej 
Lequd  luy  fert  pourtout  guetdon. 

mta  Doop'  /nocf>4»o3cf)0fiti;nj|l  wetitoojti 
:Sw  opiccijt  ijcpl  U'  flcn  oc  lnenfcfjnt 
Q50ct  0003  Ijact  claerljeut  tamcn  uo  jjtj 
p'10  tltoo0(j|lt  cjoctn.itnwit  unn  tuittft&w» 

ison  flui  itue  U  tOi  bct  dans  Itt  onlcs  phtue 
Qui  /)/«>  tjl  mttutf,  iiuefbrattUdt  totttge, 


10 


V ;  1 .11  T  V  T  l  S    GLORIA, 


tirg.  6 

Atncd, 


Lib.i.  Kesgercre,  ejr  captos  ojicndcrc  cwihus  hcfltt t 

2j>itf.  1 7.  jittingct  foiium  louist  ejr  t wlcji.a  tent.  /. 

Vdrcere  [ubitilis.  drdebcllare  [upetbos,re&.A  fcmita  virtati&eft: qua  quis tritimpnans, 
ebumeo  curru,  niueifquc  v.e&us  eqtiis,  Capitoliu  cOnfcendit.cui  palmam.ac  iau- 
ream  Victuriatribnit:  hcque-nubes,ac  iblium  Iouis  verticc  cju.ili  tangit ,  famam- 
4uc  inclytis  extenditfacus :  quar  ncccripi,  necfurripi  potell  vmqium,  nequc 
jiaufragio ,  ncqueincendio  amitti. 

Virtutem  voiuirc  Dij  fudorcparari, 
jirdntu  cfi  ad  cam  iongitftj^  pi  r  ardua  tracltis, 
Afjxr  cr  cji  primum  :Jcd  ,  vbi  alta  cacumina  tangest 
J-it  facths,  cjtu  dura  priiis  fuit  ir.clyta  virtus. 


T.acil. 
Htftodlu 

op.&dies. 


Sepsdcoy  mas.qualquiera.queno  fabe, 
•  Qtic  fi  al  principio  esa  fpcra.y  fragofa 
TLa  fenda  real.que  a  l&  virtud Jiermofa 
Lleua.quealiin  feenfancha,antesq  acabe; 

,Y  que  cl  fcnor  dcfi  que  con  laiLaue 
De  fn  querer ,  con  libertad  dichofa, 
Sus  pailioncsfugetaen  qualquier  cofa, 
Buela,qual  buel.i  por  el  viento  el  aue. 

Al  Cipitblio alccre  va ti  iumphando, 
Cei  cadodefus  vicios  yarendidos, 
Que  fon  las  ocafioneade  fu  gloria, 
Y  va  el  folio  de  lupirer  tocando 
Con  fu  cabeza.premios  merecidos 
.  De  aquel,a  quien  da  el  Laurola  Yi&oria. 


t©ie  m  tttompTj'  aett't  faoltft  ijettoant 
$cn  upanaen  glieuocptoneerltjrft/ 
ttaeckt  3  upt  tece:  gfjejtoelt/en  Ijeerljjcfc 
,p:t  ^oDltjclt'  ecrc  tnert  gfjeloont: 

Des  heroiques  [aills  qui  tnfamtnt  U  gloirt 
.  La  vertu  ftnmtit  non dts  ottstragts btu: 


Cbe  ccl  [udor  ialnu  virtu  sact>ui3i 
ll.tnno  a  tuorialitgiufit  Dti  prefcritte, 
Duri  jotio  i  jttttict,a'/ij[anni  t»  fti, 
AJ.i  dclct  pii,  che  ihuoui  ttionfa  iuuitio; 

I  Regni  vinti,  i  glorioft  acqutsli, 

II  debeiiar  ialliei  ,fcioglter  il  xiito, 
L'buom  laureaiotnnalzjin  Campidoglio, 
Cbe  tangedtl  grati  Gloue  ialit  joglto. 

La  vertu.gaignc,au  beau  prix  dc  fon  fang, 
Voifineaux  Dieux.IesHoneursdc  vi&oire; 
Et  triomphante,  aprcs  foy  trainc  vn  rang 
Dcs  Rois  vaincus.holragesdefagloire. 
Vaincre  fon  irc.au  x  humbles  pardonner, 

Etdompter  les  efprits  rebclles, 
Punir  lc  mal,  &  le  bien  gucrdonncr, 
Rend  nos  louanges  immortelles. 

'Cbcrwonnni  uolcft  oe  fcljult  urrgljeucn/ 
©'opmroers  rrcDcn  mcttc  uo;t,( 
Ce  irrafltn  'tqtiact/  te  loticn  tgljoet/ 
<$c0  meufcijen  nacm  boct  ecmtgij  leueii. 

Son  luilrt  tfclatt  mitux  aux  plutdrdenscornbatst 
.  Et  rtmt  datn  It  ittl  Its  frmtti  de  [a  viQotrt. 


1* 

X-ife.  4  • 

Od.d,. 


lifr.  4. 
Oi.  4. 


NATVRAM  MINERVA  PERFICIT.- 

lortes  creantur  fortibut ' ,  &  bonUt 
Eji  in  tuuencis  ,  est  in  equis  patrunt 
Vtrtui  :  nec  imbellem  feroces 
Trogenerant  aqiitU  columbam. 
D-oclrtna  feduim  promouet  infitam, 
Reclify  cttltus  peclora  roborant. 
}  tcttmjue  defcere  morest 
Dedecorant  benenata  culp*. 

Natura,quae  fempcr  ad  opt ima  quseque  vergit.Virtutem  infltam  Mineruar  com- 
tnendat  educatidam.Sola  nobilitas,qui  fan&is  veftica  moribus,laudanda:nihil  cfV 
nobile  quod  vitiofum.  Quis  enimgenerofum  dixcrit  hunc ,  qui  indignus  gencrc 
eft,&prarclarono;nine  tantuminfignis.? 

An  nefcis quidmcmrite,  quidindolcs. 

'Hutrita  fauflts  Jub  pemtralibm 
Poffet? 


La  madre  vniucrfal  naturaleza, 
Hijade  aquel.que  enfi  contiene,  y  cicrra 
Delaltociclo,ydelabaxa  tierra 
La  fuma  perfeccion  en  fuma  alteza, 

Qual  hija  de  tal  Padre  enla  grandeza 
Huyc  la  imperfeccion,  haziendo  gucrra 
A  lo q  ie el blancode pcrfcftoyerraj 
Y  albien  mayor  con  anfia  fe  endereca. 

La  virtud  natural  que  infunde  al  hombrc, 
AMinerualacntrega,  queeslaciencia, 
Ama  delas  virtudcs,  guarda  yllaue, 

Porque  no  es  de  eltimar  q  el  otro  afobrc 
Pornoble.fi  es  vn necio fin prudencia, 
Que  eftavn  dedo  de  bruto.elque  nofabc 


Z&m  ?frcntnoutccn  tDtrof  cn  bioc&e. 
<t5'jcneeticlijckti;urtmo:Dtgijpaert 
©co:tco>ncn  Uolctio1  fccuantnoeoc: 
<?  IcS  feitu  Ijeeft  mccjt  fQ  1 0  Daoerj  aert. 

Tfbeureve  progeniteuri  fonumetftttngtntr. 
AhsBArtd4ijQ.it  It  Ijnpneitax, 


Generail  Gtnittivn  fut  fimile; 
Peroda  forti  fon  creati  i  fortt, 
Vaqwla  akiera  da  colomba  humile 
Gtncrata  non  vitne.banvarie  forti; 
L"wftinto  naturaileggudro,  trvile, 
Conuien  cbe  alfuccefjorilpadre  apptrti: 
Ma  la  vera  Virtu  non  da  Katura, 
Se  da  Pallade  ancbor  nonfiprocura. 

Le  poulain  ne  dement  fa  race, 
L'Aiglc  n'efcloft  pas  le  pigcon, 
Le  leureau  ne  vienc  du  Lion: 
Chafcun  fuit  fon  pere  a  la  trace. 

Des  Pieux  defcendent  les  Picux. 
Mais  il  faut  quc  par  la  Scicncc 

!La  Vertu  nayfue  sagence 
Du  Naturel  genereux. 

©  en  6»me  man  booit&mirjrjt  Oen  biottuttf 
J»o  elrit  mec;r  frfm*  gljelrjrtu  boet/ 
Jiaier  taaffaef  Ictrtngtj  macrftcti  mott 
311  nlleff  Dc  futucr  uolconun. 

liaiiqui  veut  eslreen  tout  parfaitttment  beurttx 
\lfam  Qua  f*  nature  il  ioingnt  U  (citnci 


BJ 


»4 

Oi.<j. 


Sere.it, 

QilAni*. 


S(ncc. 
Herc. 
Qettt, 


VIRTVS     IMMORTALIS. 

Virtus  rccludcns  mmeritis  mori 
Ccetum  }nc~j!.t  tentat  iter  via: 
Catnsty  vnlgarcis  ,(j-  idxtn 
Spcrntt  bumum  fugicnte  penna. 

Virtus  exrollit  hominem,&  fupcrxthcra  collocat :  eftquc  fola  ,&  vnica>qux 
nos  immortalitate  donarc  poflit ,  &  parcs  Dijs  facere. 

Confulere  patria,  parccre  afftiftis,fera 
Cade  abjitncre  ,  tempus  atque  ira  dare, 
Orbiquietem  ,faculo  pacem  Juo, 
Hac  fumma  virttis  ,petttur  hac  calum  vit* 

Numquatn  Stygias  fcrtur  advmbras 
1  Inclyta  virtus  :fed  cum  fummat 

Exiget  hora-s  confumta  dtes, 
Iter  ad  fuperos  gloria  pandet. 


Al  cielo  fubc  la  virtud  cargada 
DevnnTofofo  encienciaslaureado, 

Y  dc  vn  Marte  valientc ,  quc  ha  llegado 
A  fer  mas  quelos  nueue  por  la  efpada, 

Alli  contenta  quicre.eternizada 
Tencr  fu  fama,  finque  pucda  cl  hado 
Eclipfarla ,  eclipfando  lo  criado 
Defde  la  zona  tor  rida  a  la  elada. 

Sobre  cftas  dos  colunasimmortal.es» 

Y  fobre  eflos  principios  dos  primcros, 
A  la  virtud  fe  labra  otra  Minerua, 

Siruicndolc  de  luces  celeftiales 
Del  feber  y  el  valor  los  dos  luccros, 
Que  aquclla  da,  y  aqucftc  la  con&rua. 


$>ooi  b?oomnept/  of  tjooi  Kloerfte  batrctt/ 
3>ooj  fton|l/  gfjefeertfocpt/  ehroefraDen 
©c  oeugljt  rjco  ftemete  paot  bcrent/ 

NL-n  uoccc  ocn  mcnfcfj  tcr  fjoogijjtcc  ttxcnl 

Vtfltm  deU  verta  qu\  feule  efi  mmtrttlU 
teufftlbemmt  au  ionian  dt  U  feliciti, 


Tra  Vembrt  fiigie,  el  Facque  dr  Cobli» 
Uai  rtndita  virtitportata  venne. 
M.a  verfo  i/  ciel,  par  farfi  eguale  *  Dlt^ 
Tento  (piegar  le  fue  famofepenne, 
Tal  fbuom,  che  induflre,  valoro\o,e  pie, 
Per  lettre,*m',arti  a  U  virtu  peruennt, 
Sprcz.z.4  U  terra,  voU  al  citl  fenzlaU, 
E  diuien  gUriofe,  &  immortale. 

Par  DocTrine,  &  par  Vaillantife 
L'homme  mortel  s'immortalife  , 

Maugre  le  fleuue  d'Oubly: 
Et  fait  quapres  fes  funcrailles 

Son  nom,du  temps  ennobly, 
Suruiue  a  toutes  antiquailles: 
La  Vertu.nous  montant  aux  Cicux, 
Nous  fait  compaignons  dcs  grands  Dietix. 

©at  fjetn  gfjeen  «etljea  ufoet  nan  Hetren/ 
jfBner  fetft  tot  tn  oer  ecrmgfjept : 
<Dcn  <E$jt  Die't  al  fjiec  Doct  berjccuen 
©et  ujomen  naem  ntet  ftan  fcocn  itctuenv 

Tt  amcbant  fen  nom  du  cerccuil  ennuicle, 
Qeremufts  tratmx  4'ynt  gltirt  mmorttUu 


1«. 


VIRTVTI  S  AP  IENTI  A  COMK 


Xit.  r ;  P/rf /*r  f/? ,  vitium  fugere  : ejrfapientitprhnd, 

tyiit.t*  Stultitia  carui/e. 

Virroseftiram  cohibere,cupiditatem  comperccre  ,libidinem  refrxnarc.  Nam 
fcrc  omnia,quae  fiunc  iniuftc  atque  improbe,  ab  his  oriuntur  affc&ibus. 


Zi&.r. 

■Qd.  iu 


Proximos  ipfi  tamen  occttpauit 
P.ilUs  honores. 

Quae  ftaltitiam  fugicns ,  virtutis  foror  cft,  &  Comes. 


ctf trt.         Sapiens  animus  numquam  eft  in  vitio ,  numquam  turgefcit ,  numquam  tu« 
Tufcul.  j .  mct ,  numquam  fapicns  irafcitur. 


Perfiguenla  virtud  todos  losvicios, 
Que  fon  de  la  virtud  perfiguidores: 
Prefentan  defus  bienes los  mayorcs, 
Si  bicncs  puedenfer  fus  maleficios. 
Sus  guftos.fus  regalos.fus  oficios, 
Su  faufto.fu  arrogancia  fonfauores, 
<Que,  cotno  bafilifcos  cntre  flores, 
Matan  mirando  en  pago  de  feruicios; 

Mas  la  virtud,  que  de  expcricncia  fabc, 
•Guiadadelafiel  Sabiduria, 
<^uan  bie  promete  cl  vicio.y  quamal  paga 

Conpafo  largo.aunque  conpafo  graue, 
Los  vicios  dcfpreciando  y  fu  porfia, 
Caminaalbien.que  aflifcda  porpaga. 


Ttiggt  ivitij  viw),  vtloce  fugge 
Lagomfia  Ambition,  l'ira  prottrtxt, 
La  Luxuria,  t  C  Imiidu  cbt  (t  firtigge, 
Larapace  Auaritiadife  ftrua 
Votitpigro  t  la  Gola  cb'cgribor  fugge, 
E  la  Paz,z.ia  non  men  fugge  Mintrua. 
Scaccia  vn  contrario  t  altro ;  e  cofa  efpreffc, 
Cbe  virtu,  dorit  vitit,  non  sapprtfa. 

La  Vertu  fuit  auec  Pallas 
Loin  de  Folie,  &  dc  toute  vice. 
La  hantife  dcs  fcclerats 
Emporte  rhomme  au  precipice., 
Le  vicc  ne  fc  dompte  micux , 
Quen  fuyant  tous  lcs  vicieux^ 


Toute  fuitte  cft  honcfte, 
'      Quilclauricrconquefte. 


©c  itJDffiept  ban  be  5«rjcut  bffct:  *De  ffeeftten  ban Oen  oljccft  mcn  mort 

<©r  EJcugHt  moet  uan  0'oitOeiinJjOen  (ttfjcften/  ©entnnncn  Doo?  fict  olieDcn  totjfiDcie 

<rmce  rcafjcn*  Dcclen  paeren  ntet/  ©c  blucfit  Dte  ona  beloopcn  Doct 

«Sijcltjclt  ficlj  boegljt  bp  ffjns  gljelfjcften«  ©ec  eetcn  ctanfl/te  nut  en  piDfiSt». 


Veux  tu  qut  fltin  ibonntur  le  monde  tt  tarefc 
Ztporte  t»u  nnm  au  delt  du  trtfpas^ 


Du  ftl.du  fcthrat.nt  (auoifintpai, 
AmtfatHdt  ta  wtu  ttmvagntla  fatfc 


i8 


IN    MEDIQ    CONSISIIT   VIRTVS. 


i ih.  r ."  Virtus  eflmedium  vitiorum  in  vtrlmqne  rcduflnr». 

ep>(l.  18. 

Miftot.        Incircuncentro,pofitahicLiberalitas ,  Auaritiam  inter.acPredigalitatem» 

2.  Eibic.  Virttu  tnm  tft  mtdiocritat duorutn  ntitrum,  alreriiu  fecundumtxctftum,  alterttu  (ecundum  deft- 

c.6.  Cic.  clum,  TdtioneadnosfcTuata:  fine  quamediocrirate  nihil  boni  nobisaduenircpotcit;  ci 

l,  tjftc.    aurem  fcruau,  nihil  ad  bene  bcateque  viuendum  fubtrahi. 


Lib.  r. 
Sat/r.i. 

Ouidiut 
l.Trift.el.l. 


Ejl  modtu  in  rcbtts ,  funt  certi  deniquefnes, 
Jgupsvltra  citrafy  nequit  ccnjjlerercclum. 

Dumpetit  infrmit  nimiitm  Jublimia  pennis 
lcarut,  lcariis  nomina  fecit  aquit. 


EpiS.  iif     Si  quis  modum  exceflerit,  iucundulima  quarque  iniucunda  fienc. 
Enchitid. 


Eslavirtuddel  hombrevna  armonia, 
Que  de  contrarios  haze  confonancia, 
Entre  afcctado ,  y  tofco  vna  elegancia, 
Que  aborrefce  la  falta,  y  dcmalla; 

Es  entre  mas,  y  menos  norte,  y  guia 
Para  la  etcrna  immaterial  eilancia, 
De  dos  extremos  liga,  y  concordancia, 
Rachel  hermofa  entre  vna,  y  otra  Lia: 

Es  rocdio  vniuerfal,  por  dondepuede, 
De  fus  vicios  huyendo  los  extremos, 
Sin  que  cayga  qual  Icaro  atreuido, 

Llegar  cl  hobre  al  teplo.enquien  cocedc 
Xa  prudencia,  que  ofrezca  vela.y  rcmcs, 
Qiiea  talroediotalfinfeeitadcuido. 


^Bt  jfttltljcpt  tufitrjen  erjtcrirjtrjept/ 
Cn  ooti0  BcrrjuiinnQlj'  Ijccft  Ijact  plactfe/ 
ftecljt  tuficljett  troee  ertrcmcn  itaetfc/ 
Ju  tmteticn  irjerilttfe  tnct  bcfcfjcpt: 

Jcy  til  U  vertu  tn  fttt  ctntu  plantee 
Quifail  tfotUuttnt le  trop  & It  dtffaut, 


Tra  iAuaritit,  iii  fue  contrariotitnft 
Lalibtralna  xitiufrudtnte. 
Tra  dut  ritu,o£  eftremi,  al  male  itttenfi, 
La  rirtii  na\ci,cbe  fiibuimfcitntt, 
E  cbe  temprando,  e  rajfrtnatM  i  fenft, 
Conjtrua  tl  cttpt,e  illuminala  toente. 
Tal  a  Dedalt  induflrt  in  aria  accadde, 
E  per  feguir  itftrtmo  lctro  cadde. 

Entre  la  Prodigaljre 
Et  la  miferable  Auaricc 
Se  tient  la  Libcralite, 
Loin  de  l'vn  &  de  1'autre  vicc. 

llyacermescertains 

Aux  atftions  dcs  humains; 

Dans  lefqucls  faut  ques'arrcftc 

Ferme,  la  Vcrtu  parfaite. 

3Dcj»  mctifcljcn  oeffentnglj'  ooen/  of  faten 
ascfract  ut  feltre  ruct  of  maten/ 
vT.iti  tn  oe beurjfjt Ijarr  fjouoen moet 
£>al  5}i  boltoraen  3pn  en  rjocr. 

Nerampt  point  a  ttrrt  &  ne  ttfteue  tn  baut, 
Mattfetme jur  fonptwiititnt  Jamrt  arrtHtt. 


30 


MEDIO    TVTISSIMVS  IBIJ. 


Li6.il 
Sttjr.  a. 


■  Dum  vitant  ftidti  vitia  ,in  contrariacurrunt. 

Stultus,ac  ttiak  fanus  virtutcm  in  mcdio  pofttam  deferit,8c  concitato  cu»> 
fu,  fugicns  Auantiam,in  Prodigalitatcm  incidit.  Tranquilliratcm  porro  vitat 
non  percipiens,dum  pcr  culpam  defipit  ,ad  fanioremmcntcmpcrpcenam  re- 
ducitur :  qux  quidem  ncceflarib  pcrferenda ,  vbi  voltintarie  medium  quictis-lo- 
cum  quis  dcferuerit. 


ttb.l. 
Satjr.  *• 


•  ndmfruflra  vitium  vitaueris  iUudt 


Site  alio  pravum  detorferis. 

Jn  vitium  ducit  culps.  fuga  ,ft  caret  arte. 


ElIoco,necio,yyano, 
Que  folo  el  mal  de  fu  apctito  adora> 
Alextremola  mano, 
Viendo  quc  la  virtud  en  mcdio  mora, 
Alarga,yfinreparo 
Prodigo  viene  a  fer.fino  es  auaro» 

Por  extremos  camina, 
Que  fiempre  losextremos  fon  viciofos» 

Y  queriendo  no  atina 

Con  los  medios,  que  fon  Ios  virtuofos, 

Y  atTi  fu  mal  juicio  . 
Da,  porhuyrdevn  vicio.enotrovicio. 

«3>ctt  rjirjneff  om  ^rnertgficpt  re  trrtjrjcit 
$em  tot  iDcrruitirfngijc  uertljceft/ 
*D:a  fficdeng  tootn  Iju  nict  cn  rjeeft/ 
©ji  lact  oe  mtDDclitJcgl)  tcr  fijocn/ 
«©'onmatinTKjit  Ijcm  rjallen  boet 
Dvt'tccnt'i'taiitjcrfj!t«ictmctfcf)nn&en/ 
jtl0ofefofeermtj:lu^ctilfl0uloct 
^At  y  im  <r  ijarpuoi»  cltu  rjoet  ilranoni. 


Se  vttolfuggifvn  vitio  Vignorantt 
NW  fuo  contrario  cade,  cui  f\  allaccia, 
Sevolgeaf  Auaritiaambe  lepiantt, 
L  a  Prodigalita  qual  folle  abbraccia, 
Per  non  ftruar  mai  meta  e  femprt  crranlt: 
Li  mali  dtgl'efiremif  procaccis, 
Stgutnda  la  PazjJta ,  cbe  malCinftilla, 
Penfa  fuggir  Caribdi,  t  cadt  in  Scdla. 

Bicn  fouuent  fe  veautrc 
DVn  extremc  afautre 
La  vie  dvn  fot: 
FuyantrAuarice^ 
II  tombeaufly  toft 
Aucontrairevice. 


I  Lefolnetientpas 
'  Reigle,  ny  compas. 


ny  compa 

Tu  »V<  moins  infenfidt  fuir  fauarici 
Prod'gue,pour  courir  a  ?exces  oppoft, 
Le  poincl  de  la  vertu  au  milieu  efl  pofe, 
Dtslant  cjgalement  dt  hn  &  1'aatrt  vict. 


31 


VIKTVS  IN    ACTIONE  CONSISTIT. 


Iit.4. 

Od.q. 


T.vtllun:  fcpultx  dtjlat  tncrtix 
Celata  vtrtut. 


Vides  hic  virrutem  &  Inertiam.  Illa  huic  (imilis  vidctur ,  nifi  in  a&ionem  ex- 
G  rgat.-finecuniilltisexipfa  fruftus  redundat.eltqueveluti  nuda  fui  vmbra. 
trtfmMb.  Pindarus  cuidam  dicentijipfiusfelaudesvbiquepratdicare:  Ego  ,in<{uittproisl$  be- 
6,Apopbtb.  fiito  btntm  repontmgrtiitn,  tfiicitm  tnim,  vt  vertprtdices. 


CUuditit. 
de+.Conf. 

Honortj. 


(J\ '.  aior  (y-  vttliorftclo  coniuncJapotenti 
Vde  latcnsvtrtus.  ^uidenim  fubmerfa  tenebris 
Prodcritf  objcuro  vclutt  fine  remtge puppis , 
^     Felljra  qu*  reticet,  vel  qui  non  tenditnr  arcus. 


l\b.  4. 
Od.%. 


«— neque 

Sichartafileant ,  quodbcne  feceris, 
tjftlercedem  tuleris. 


fltut. 
Ctptiuk. 


S*pc  fumma  tngenia  in  occulto  latent. 


Si  la  virtud  mas  hermofa 
Con  la  ociofidad  durmiere, 
Bien  juzgara.quien  lasviere, 
Que  fon  vnamifmacofa, 

Y  aunquees  elabitociencia, 
Dixo  aquel  gran  fabio  auftor, 
Que  en  el  bien  fiempre  es  mejor 
El  a&o,  que  la  potencia, 

Como  al  contrario  en  cl  mal-, 
Y  afli  virtud  fin  oficio 
Viene  a  conuertirfe  en  vicio, 
Trocando  fc  tal  por  qual. 

3>r  beuefrt  be  tnclcfu  fjeeft  befjagDtti 
<Tc  3tjn  bcrbozgljcn  t  allcn  Dagbcn 
ftict  bccl  bcrfclult  ban  titen  bie  lcut 
3'nt  graf  ban  unpl  onatrjtfaemlicpt/ 
«tfnnut  en  lup  mct  flaep  beuangticn: 
«De  bcugljt  btc  mmmermccr  cn  bliickt 
«Bonfpannen  boogl)  of  Itipt  gljelrjcltt 
«Dtc  aenjen  Daeck  alc^t  bliift  yangijen, 


Lt  virta  ne  le  tenebre  ntfcoft 
il'  inetttpi^ritittpptrconforme 
Cbe  fonntcchtoft,  e  vilfempreripoft, 
L'tltrt  nel  etto  vile  immerft  dornu» 

Dt  cbitrt ,  e  beia ,  qutft  tenebroft, 

LUl  vitio  (uo  contrtrio  fegue  Corme. 

Clngitua  l'trco  fiefo?  nulU  certt; 

U  virtuofo  dee  mosirtrfi  tpertt. 

La  Vcrtu,  qui  fe  dele&e 
Dc  viurc  cn  loifir,  fculcttc 
Sans  fc  mcttrc  cn  a&ioni 
Tienc  dc  rmpcrfe&ion 
De  la  couardifc  lafchc. 
Toute  Vertu.qui  fc  cache. 
Rcfcmblc  a  1'arcq  detcndu , 
'Et  au  luth  au  croc  pcndu. 

Ltvertuenpubliq  esl  vnegrtni  DwjJV» 
Defes  perfrcliom  tout  le  mtnde  tsl  tfyrtt, 
Mtu  ctcbee  t  ftbfcur  elle  tii  mifcame^rt\ 
iiuuifat  fortlt  fturltp*rcf[t* 


i  V  I  R  T  V  S    INVIDIfi    SC0PV5. 


Ltb.  t. 
Od.  24. 


qnatenus  beu  ntfjt 


.Virtutem  incolumcm  odimus 

SubUtam  ex  oculis  qiurimus  inuldi. 

Virtus  ludibrio  habctur  ijs,  qui  cupiditatibus  dcditi,prauis  affec*Hbus  omniatri- 
buunt.quibus  vt  faciant  fatis.toto  animi  conatu  ad  fordidum  qucflum  contendunt, 
fempcr  in  orc  habcntes,     o  cittes,  duti,  qturtnda  ptcunia  prinium  tfi, 

Virtuspofinummos. 

Atverc»  cum  iam  vitiumin  habitumcxcreuit.animumque  obruit  accofundit, 
tum  demum  virtus  mceftis  querimonijs  aduocatur.fed  vocata  non  rcuertitur.quia 

2{ec  vera  virtus ,  cumfemel  extidit, 
Curat  reponi  dctirioribus. 

Val.Max.  Syracnfanisomnibus  Dionyfij  tyranni  exitium  expetentibus.folamulier  quoti- 
li.  6.c.i.  die  Deos,vt  fibiiupcrfres  effet,  orabat.  Quod  vbi  iscognouit ,  quo  fuo  nicrito  hoc 
faceret?  intcrrogauit.  Tum  illa*  cum  grauem  tyrannum  habcremus,  carere  eo  cu- 
piebam  :  quo  interfecto ,  dcterior  arcem  occupauit: eius  quoque  finiri  dominatio- 
nem  magni  xftimabam  :  tertium  te  fuperioribus  habemus  importuniorem.  Iraque 
timens.ne  detcrior  in  locum  fuccedat  tuum  ,caput  meuin.  pro  tua  dcuoueolu- 
bcns  falute. 


Lib.t. 
eptil.  r. 


Lik;l 


La  virtud  cl  blancode  embidiofos, 
Ymas  de  aquellos  quc  fu  vida  paffan 
Enlos  deleytes  vanos,  peligrofos 
Del  loco,  ytorpe  vicio  en  quc  feabrafan; 
Solo  quando  lesfaltah  fus  hermofos 
Efeftos,  reconocen  que  trafpaflan 
Sns  entrahas  las  antias  deperdella, 
Yvienen,aunquetarde,aconocella. 

ascitrc  bcn  toertbcr  bcttnljbcit  <&«:' 
XSan  hacr  ticfpottrrs  nlrtjt  tccr/ 
<So  hiurdjf»  bu  dttof  trjaoitt  Ijtcc  ncber/ 
tfl  ;tcc  aio  f  u  Fircr:  tcn  fjemel  tucbcr 
iBcit  fjact  ucttrerft  eplaco:  betlaegfit/ 
ptct  ccr  bctt  rroebett  idttna  ttip  ccren 
©att  itf0  eeti  fe(  Cnnit  0110  placgljt 
Wims  loct  ftjtt  trjiU'  18  cit  begfjccrert.. 

Alors  q>tt  la  vertu  nout  piroifi  triowphante 
New  lauons  a  meffris,  tUe  a  nulle  tnuieax: 


Lapoutra  virtu  /i  moslra  a  ditt 
Quando  vicina  a  noi  beOafi  fpitga. 
hlafe  da  notfipartt,ogtiuncmtrin 
L'ama,  l'tnchina,rtutrtfce,e  prega. 
Afhor  lo  fchernitor  refta  fcbtrnite, 
Cht  tUa  pio  non  riterna,ofi  riltga. 
Son  f\  conofce  il  Principt  btn  dtgno, 
St  non  qttando  vn  Tjranno  tccupa  il  rtgm. 

Toufioursrhonneur  de  la  Verto 
Par  les  mcfchans  cft  combatu  , 
Tant qnentre nous clle feiourne  ! 
Mais  foudain  quelle  s'en  retourne 
Auciel.chafctmplaint  fondepart. 
On  ne  cognoiit  point  vn  bon  Princc, 
Iufquacc  quvn  Tiran  pillard 
Taillc  &  outragc  la  prouince. 

Uaisfi  toUqtCtUtsesl  fonbslraite  de  noz.jenx> 
Tliu  fort  iiohs  dcjironsla  rttenir  (rtftnte. 


36 


A  M  O   R     V  I   R   T  V  T  1  S. 


iiS.  r." 
Eptil.l6, 


Odcrunt  feccare  bcri  v  'rtutis  amort. 
Tu  m')iladmittes  in  teformidinepoeiHt: 
Sitjfes  fdlendi:  mifccbts  ftcr.t  profanis. 


Pr.mus  ,  inftigante  natur.i,  a  furto ,  foloimminenris  poen.r  rrerti  abftinet :  fic* 
lfb.de     que  vt  vir  probus,  inter  bonos  adnumeratur.  Saturam  mutart  iiffuUe  e>l,  ait  Scneca. 
ira.         Videmus  alios ,  natura duce  optima ,  ipfam  virtutem ,  qua  vir tus  eft ,  colentes,ac- 
que  amplcctentcs. 

laerttut        Antifthenes  non  ideb  quid  faciendum  ,  aut  vitandum  diccbat  ,  quia  leges 
ltb.6.c.i.    iuberent  aut  vetarcnt :  fcd  quia  ipfa  ratio  dictaret ,  hoc  efle  honcftum  ,illud 
turpe.  ^ 


Odichofomil  vezes, 
Aquel  quc  la  virtud  ama,  y  procura," 
Sin  fingidos  doblezes, 
Por  fola  fu  hermofura, 
Seguir  el  bicn ,  donde  ella  cfta  fegura: 

Y  otras  mil  mifcrable, 
Quien  por  el  vil  temor  humano  dexa 
El  vicio  abominable, 
El  qual  fiempre  le  aquexa, 
Yen  faltandoeltcmorllamaa  laoreja. 

«tfcn  mcnfcljebcugnbltjclt  b'ottbeugDt  8«* 
fCt  licfbetotbcbcugijt  alfcene/ 
<£c:t  tncnffIj'onbcuai)DItuIt  tn  'tgfjcmeent 
3£t ujecf  uan Itraffcboitbcugfjt lact: 
3Me  tegljen  frjnnatuer  Ijct  (tclcn 
aot  utecf'  uau  praffie  mrj  r  mct  ptin 
fikt  bcucljbltirft  ie  boot  tcjnact  te  fjefen/ 
jEct  tljcrtc  msetmtn  bcucljbltjcft  5yn. 

Ce  ritR  point  la  tcrrtur  de  ctfie  verge  infamt 
Dout  par  utain  dt  bourrtau  It  mtfcbaut  tii  battu 


CW  ptr  lafola  tajpa  dt  lapena 
Tugge  il  delhto  centra  ilproptio  inflintt 
Cbe  al  furto,  e  al  nutl  nituralmente  il  mtna, 
Gia  vincitor  non  e,fe  btn  ba  rinto. 
L  'buomfiggio,  eguerrier  fortt  ilfenfo  ajfrtM, 
tercbe  cofi  conuien  da  virtn  fpinto, 
Dalfolo  Aufordella  yirtu fpronato, 
Uon  dx  timor  dipenafpauentato. 

Uhomme  de  bien  la  Vertu  aime 
Rien  quc  pour  1'amour  delle  mefme: 
Maisquclque  rtaturel  tortu 
Craignant  la  peine  iufticiere, 
1-orcant  fon  ame  peu  entiere, 
Fait  femblant  d'aimer  la  vertu : 
Ceftepeurletient, qu'il  naproche 
Des  trefors  dautruy  fa  main  crochc. 

Qui  ttttu  dotbt  arimerafuiure  U  vertu, 
Sa  btauti  ftullt  peut  tnamourer  noftrt  am. 


*s 


ANIMI     S  E  R  V  I  T  V  S. 


i\b. »; 

Satyr.z. 


lth.  r." 

SAtJt.Z. 

Stobiusfer. 
2.&6o. 

Sentca 

Btrat.l.x. 
tpifi.l6. 


guid  rcfcrt ,  vri  virgis^fcrrocjue  necarii 
Auttoratus  eas;  an  turpi  claufus  in  arcat 
gjio  te  dcmift  pcccati  confcia  herilis 
Contrattum  genibus  tangas  caput? 


•palfida  lecTo 


Dcfdiat  mu/icr:  mifcramfe  confcia  clamet. 
Improbus ,  aiebat  Bion ,  etfi  libcr  fit,  fcruus  eft  raultarum  cupiditatum., 

Oftende.quis  non  feruiat ;  alius  libidini,  alius  auaritia:,  alius  ambitioni> 
omnes  timori:  nulla  feruitus  turpior,  quam  voluntaria. 

Qufimetuens  viuit tltber mihi non  erit  vmquam» 


Aquel  defalmado,  quc da a fus  pafliones 
La  rienda,  a  que  afanes  no  viue  fugeto, 
Mil  vezes  la  carne  le  pufo  en  aprieto, 
En  arcas  metido,  y  en  fucios  rincones; 

Oquantas  maranas,y  quatas  trayciones 
£1  animo  efclauo  machina  inquieto 
Que  en  fabios  pafados  fe  vio  por  efe&o, 
En  fan&os  Dauides,  y  en  fuertes  Sanfones. 

Wilt  &metfnu  tc  frjn  ueroemett/ 
jjftaer  u  ttccl  eereeit  flaucnoctnen/ 
vDtctnefcnD'  op  cen  b?oti  tterotuacft 
^Roct tn  ecti  Koffcc  incttcr  nacft 
<©f  uati  gfjcuantkntg  feljanttlncft  rrtiupcnj 
<©m  fjacc  ntans*  tootmrjijeut  t  ontjliiii^etu 
5©ec  lu.ten  flaef  ie  |iacf  ueci  incer 
3110  otc  actt  uaeuen  Dient  e;n  Ijccc. 

Le  vitienx  teujhvrt  de  (on  rice  ejl  efcUufi 
C/u  bien  quilpenft  viure  enpUmt  bltttte 


ll  Ufciuo  mator,  che  de  1'amata 
Tienftfignor,  tenendotie  ilpoffeffo, 
E  ferut,e  non  fignor,Cab»a  accecdta 
Dafamaro  diletto  il  tiene  oppreffo. 
Viuo  fepolto  gUce,  e  vede  irata 
La  deslra,  e  ilftrro  altier,  contra  fejleffo; 
Cor.  cbi  viut  in  vn  defit  ptoteruo, 
Non  e  fignor  d'altrtii,  ma  di  fe  feruo. 

Celuy  dement  fa  liberte, 
Qui,comme  yn'  forcat  de  cadcne, 
Efclauedc  fes  plaifirs,  mene 
Lavie  libreen  volupte\ 
Er,pourjouir  d'vnepa'llarde, 
Closdans  vn  coffre ,  fe  hazarde: 
0;.i  il  ci  aint  fentir  le  couroux, 
Atout  bruit,d'vnmary  jaloux. 

ll  captiue  auxplaifm  fa  folle  volonte, 

lt  U  trainte  luj  esl  rne  importuntentrm. 


A  N I  M  I  S  RR  V f  T  VS  P E  JtP ET V  A. 


lihz. 

is.JT.J. 


CtCtft. 


i(l:":  credo  metues,  doilnfij.  cauebis: 
£z~T:'s '»'/*  mioiterumpsucas ,,  iterum.j}pcrire 

Jtotics  feritiis  !  cjuj:bel'.uarupiist 
Cumfemcl  cptgit,  reddit  fi  prjuu}c*tenu? 

En  miierum  pcriculo  clapfum,  rurfus  ad  vitia  proruentem. 

Ulc  mihi  non  vidctur  libcr ,  cui  mulicr  imperat,  cui  lcgcs  imponit,  pra-fcribit, 
iubct,  yetatquod  videtur  :qiiinihilimperantinegarepo:cft,  nihil  recufare  au- 
dec:pofut,  dancum  eft;  cijcit,abeundum;  rocat,venicndum;  minatur.  exti- 
mcfcendum. 


Stntct        Inviriaalter  alrcrum  trudimus :  quomodo  ad  falutcm  reuocari  potcft,  quem 
lpift.49.  nullus  retrahit,  &  populus  impcllitr 


Que  importa  efcapar  huyendo, 
Del  peligro  que  cfcapafte? 
Sil  uego  buelues  corriendo, 
Al  vomito  que  dexaftc, 
El  mifmo  dano  liguiendo? 

Quebeftialiera  jamas 
Boluio  a  la  cadern  mas, 
Yalibredclacadena? 
La  beftia  pues  tc  condena, 
Sino  te  buelues  atras. 

tfti  t0  trcl  DrnacB  Dte  oubrDrtionrj  fjm 
3tufcllcfocpcrrjc!v£i  uurt 
§tt  tnclcfi  liu  nauficfco  is  onrfp?oncjmy 
<en  rnatT  alkcn  o;nrko»  gfjnv.ct 
Dan  crn  lictjt  Duuiucn  gact  frjn  [ructi 
©an  0  etnc  tnerTm  D  anDtr  rtrjcutn: 
©'oitfpjoncth  lctu  10  nict  foo  fot/ 
£u  Itccrt  nut  tocDev  na  (tjn  kot. 

Tcut  dtnft  qurn  dbifntt  m  dutrt  dbtfmt  inutcqut, 
Itpttbi  tslfuikipdrrnduueptcbi^ 


ffcitt  del  periglit  pui  ntn  ttmt> 
Anz.t  dt  niutdlftlle  *mor  tdccingt, 
IftrnouiftdtitrlxttuUfftmt 
A  It  fintjht  dtmttt  liftfpingt. 
ll  jtcbut  nfcbit  tblid  t  tl  ntuo  infttmty 
SineUcciddmtr  tinualut.tfttmgt. 
L'trfd  t fiu [dggidycbt  fuggttd,'t jcltltA 
hLuptu  Ttttriu  dilmogt,  tut  fu  ctltd. 

Lcfprit point  damoureufc ragc 
SourTre  vn  perperucl  feruage. 
N'eft-il  pas  efclauc  aux  putains, 
Qui  fc  rend  dans  la  mefme  attrappe. 
Dont  a  pcine  a  peine  il  efchappe, 
Surprins  en  fcs  amours  vilains? 
Le  Tygre  defchaifnc,  plus  fage, 
Dc  bon  gre,  ne  r^entre  cn  facagc 

Ef  r,r  i  foint  fdmjqmft  vtjt  tmfefcbi 
AruruiurndunuitM  ttnfa  nuu  prtuoqntt. 


3* 


VIS    INSTITVTIONIS,' 


Lib.t. 
epist.  2. 


gjto  fcmelejl imbuta  rccens^fcruabit  odorem 
Tefia  dtu. 


Pluttrcb.  Alexander  Rexcum  intcrrogarctur  ,  vtrumpatremmallet  Philippum  an  Ari- 
w  tlex.  ftotelcm:  Magiftrura,inquit:;lle  cnim,  vt  cflem;  hicautcrn ,  vt  praxlare  inftitutus 
M4xi«.  eflem,auctor  fuit. 


luueittl 


Nil  diclu  fcedumsvifufy  h&c  limtna  tangat. 
Intra  qu&puer  efi:  procttl binc procul tnde  pucUs. 
Lenonum,  ejr  cantuipernocl.tntis  parafti. 
Maxima  debctarpuero  reuerentia,ftquod 
Turpeparai,  nec  tupueri  contcmfcris  annos; 
Sedpeccaturo  obfijiat  tibifiliusinfans. 


l*Jo  de  otra  fuerte ,  quc  el  Iicor  preciofo, 
Por  poco  que  aya  eilado  en  algun  vafo, 
En  el  dexa  gran  tiemno  fu  fragancia, 
Aili  de  la  nincz  aquelgraciofo 
Tiempo  alegre,  de  enganos  tan  efcafo, 
Efta  fugeto  a  perdida  6  ganancia, 
Porque  tienc  tan  fuerte  confonancia 
Con  la  primer  do&rina,  que  lc  dura 
Haftalafepultura, 
Quc  es  iimiente,  y  nafcida, 
Crefce  con  el  difcurfo  dc  la  vida, 
Y  ymporta  grandemente,  que  efta  fea, 
Tal^  qual  vno  en  la  muerre  la  defea. 

<Ccn  pot  na  tntenc  rter ftt  alt  ijt 
«Dat  men  oacr  cecji  m  Jjccft  qljegotcn : 
<Dc  lecnnalj  tucrrmcn  frioeh  ciiirit 
<Dte  mcn  Ijccft  m  frju  trurjl)t  gljcriotetu 
©c  totukljcpt  ItrljtlricU  uet  mpteut  / 
«scijout  uiobiDcn  tntpi'  frjt  repii  uatt  leuen 
#a  oar  cvn  tiicrUen  mcvr  rtfic-cnt 
.jbaVt  uoeD  of  cjtiaoc  u^urytcu  fjljcucn. 


Delprimiero  liquor  cbtfu  ripieno, 
Strua  ftmpre  fodor  e  (pira  ilyjfo, 
Qutlk  vitio  c  vtrtu  ritien  non  mtno 
Vbuom  ,  cbt  muntra  ttk  gli  fn  pcrfutft* 
Perb  de  l'itrpuduo  ogriatto  tfceno 
Lwtge  fu,  cbelfanatd  non  macchii  caft. 
Imitalo  (colarc  ilprectttore, 
Cht  Alefandro  ntepost  al  Gerittort. 

La  cruche  fent  touiiours  lodeur* 
Et  legouit  du  premier  brcuuage: 
AulTy  retinent  touliours  le  coeur 
Les  mcurs  apprifes  en  bas  age. 
Garde/,  vous  bien  d'outrager 
Par  quelque  actc.ou  mot  legcr, 
La  veue  & 1'orcille  tendre; 
Quiefttrop  prompteal'entcndre. 

Levaf-  fraitmoule  recoit  ledeur entiere 
Des  prtnntrts  liciueuts  dont  tl  cft  abbrtui: 
Letetme  efprit  aufsi  dvn  bon  m.tiflre  tjltue 
De  fts  dognics '  rctieot  ftmprcfton  ptemitrc. 


H 


INCIPIENDVM     AUQVANDO. 


III,.  t. 
tfttl. », 


Catilta. 


Dimidium  facli  ejui  ccf>it  laletxftfreaude. 
Irtiipc,  viuendi  qui  recte  prorogat  horam, 
Rujlicus  exfpcflat  dum  defiuat  amnis,atille 
Labitur,  &  l.iietur,  in  omne  volubilis  auum. 

'Agricolamhicvidesignauum.quihborem  differt  fuum,  donec  ftumitib  fct- 
licet  ceflct  curfus;  alios  vcrb.fedulo  intcutos  opcri:  quorum  hic  fundamemado- 
mus  iacit,  altcr  aratro  boues  iungit,  fpe  meilis  aliquando  colligenda:. 

Hiiamvere  viuere  ,atque  frui  animo  videntur,  qui  aliquo  negotio  intcnti, 
pi  x  clari f acinoris,  aut  artis  fux  famam  quxrunt. 


Stntu         Moleftumeftfemper  vitam  incohareimale  viuunt.qui  femper  viuere  inci- 
tfift.i}.    piunt,  quiafempcr  ilHsimperfeftavitaelr.Quidam  tumincipiunt,cumdeficien- 
dum cft;  ii hoc  iudicas  mirum, quidam ante  viueredefierunr,  quam  inciperent. 


El  que  quifiere  llegar 
'Al  fin  del  biendcfeado, 
Dexando  de  eftar  parado, 
Hamenefter  comcncar, 
Que  albien  no  puede  arribarj 
El  que,  como  efte  villano , 
$e  efta  mano  fobre  mano, 
Hafta  que  no  corra  el  rioj 
Y  es  cl  mayor  defuark), 
:)No  comencar  muy  temprano. 

£>ijt  totj0  en  frout/  toilt  p;rfjpett  fteti 
Cen  eeclijcft  ttiertlt  tnet  Ktoeche  fimten/ 
<?Itk  ttr'  10  fjoet  om  tt  benjjntncit: 
*Dic  ttiel  benfjint  rjecft  Ijalf  grictinen/ 
flHaer  01  r  atttit  ttit  |t elt  ttticl  Icuen 
«MjelijcUt  bcn  lupen  boer/  oic  fjoopt 
*BAt  rjetn  octi  uloct  o  ic  altijt  loopt 
2ut  c;iuo  em  aaoigauclt  ojoogij  feil  sljeuen. 

C*  ritft  affez.  iauoir  ttfmoigni  t*u  couragtt 
'Afairt  It.  frojtH  £vn  trguilltux  deffeing, 


Chl  bttt  cominciaba  U  metd  delofra, 
|  E  cln  1'altra  inctmincia  al  fin  ftruitnt, 
J/  ntghiteft  cbegiamai  sadofra 
Muort,  t  non  vitit,  e  morto  tfftrfi  titnt^ 
J-'ignaro  contadut ftd  alftumt  fofra, 
■Cbe  ccfii  1'acqua  affctta,  o  vana  fpemt; 
£  comc  fuo  ctffarfe  femfrtfcorrt? 
L 'altrtprudtnte  (uda,  1 1'otioabborrt. 

Celuy  qui  d'vn  roafle  courage 
;Entame  vn  dirfkile  ouurage, 
A  donne  ia  le  plus  grand  coup. 
Mais  ccluy  qui  tarde  beaucoup ,' 
Refemblc  au  pitaut  de  villagc-, 
Quifans  ricnfaire.attend  toufiours, 
>Que  le  fleuuc  achcue  fon  cours, 
Pour.a  fcc,luy  donncr  paflage. 

Mtti  a  1'ixuutc  auft  tofi  la  ferituft  mam: 
Quibitn  cemnwut  afatt  U  mtitu  dt  louurdgt. 


Vtdtf, 

toet. 


FRVCTVS    LABORIS    GLORIA, 

guifludct  optatam  curfu  contingeremet.tm't 
tJMulta  tnl:t,fecit%  puer:  fudautt  &  alftt : 
AbflinuttVcncrccjrvino.  ^ui  Pythiacant.it 
'ttbicen,  dtdttit  prius,  cxttmuitj.  magistrum. 

Adolefcens  Bacchum  &  Venerem  fugicns.refta  ad  honoris,  &  quietfs  metai» 
tendic ;  dum  Yigilat,  currit,  &  cxli  ac  fortunac  iniurias  inuiito  fcrt  animo» 


Sdllufl.ln- 
gurthino. 

Onid.l't.2, 
dtartt. 

Lucttn.li.9. 


Nemo  vmquam  ignauijeftfadusimmortaljs. 

Dttmvires  annig,  ftmnt ,  toleratc  U'?ores: 
2{am  veniet  tacito  curua  fcn^cia  pede. 


g/tudct  paticntia  duris. 


Ldtius  eji,  quoties  magno  ftbiconjlat ,  honefium. 


Tlutaub.m     Ad  Olympium  certamen  profeftus  Themiflocles ,  cum  in  ftadium  proceffif- 
jpopbtb.      iit.omnes  in  eum  vnum  oculos  conijciunt,&  illum  peregrinis  ollendunr. 
Pnnc.        Qua  reaccenfus,  Hocipfodie,inquit,Iaborum,quospro  Grarcia  fufcepi,fru- 
dum  rcportaui. 


Venus.y  Baco.y  el  rapaz  Cupido 
Con  lainclemcncia  de  Ios  juftos  ciclos 
A  vnmocoel  premio  impiden  merecido; 

MasconanGas.miferias.ydefuelos, 
Defpreciando.yfufriendoconpaciencia, 
Llcga  al  termino  gloria  fin  recelos; 

Que  no  ay  trabajo,  afan,  ni  ay  inclemecia 
Tan  grande.que  no  venca  aquel.que  anhela 
Con  gufto  al  bien.que  es  fuerte  fu  cociencia 
Y  venciendo  lo  todo,  le  confuela. 

*E>ie  tccffcn  lof  l  fjet  itft  oct  cetrn 
©an  joncjrjs  nljermlugl)  Inocn  moct 
©eel  Oeette/Itou/  cn  teguenfpoct 
©cu  tmjn/oi  mcUu,t  uan  fjcm  wccteit. 
<$  uciMaemljeuttJoct  mnmccmcet 
©ec  meufcfjm  haemten  ijemel  llnaljen: 
jliet  oan  ooot  atbeut  m  Derrmjgljen 
i9an  «Hjeindiei^joeno^tcneet . 

Dutr'10  nphant  laurierveuxtuporter  cntcfle 
LagbirUnde  d"aonntur?MMai!ltJHt  &  courst 


llfrutto  del  fudor  dtl  bongouern» 
E  U  Gloria ,  cb'eterna  ognibeiralmd; 
Ptro  chi  di  mortal  vuol  farfi  eterM, 
O  rtportar  U  dtfiata  paltna, 
Fanciul  vi  accorra,  e  fogriflate,  t  vtrno, 
Da  Baccofngga ,  t  d*  Vtnerta  faltna^ 
Combaui,  e  vincd  It  ribelli  ftnfi. 
Vtttorta  fenzApugna nm  obtitnfi. 

Quiconque  veut  courir 
Aux  barres  de  la  gloire , 
Se  doibt.fage.abrtenir, 
De  1' Amour  &  du  boirej 
Et  foufrir  mille  maux, 
Indomptableaux  trauaux. 
Iamais  la  fetardife 
Vn  hommc  n'eternife. 

Fuis It  US,  &  It  vin,  &  les  fitleS  amourt: 

Lts  trtudux  ont  ttufturs  Ugloirt  pour  ctnquettc. 


3* 

Lihi. 

Epiii.t. 

Seneca 
Epfi.  59. 
Epirt.5*. 


VOLVPTATVM  VSVRAL,  MORBI    ET  MISERI.E. 

Spcrne  voluft.it  es,  nocct  cmt.i  doiorevohipt.is. 

Indurandus  cft  animus,&  ablandimcntis  volurt.-uum  procul  abflrahendas. 
Quidam  fe  voUiptatibns  immcrgunr,  quibusin  confuctudincm  adduclis ,  cirere 
non  DofTunt,&  ob  hoc  mifcrrimi  funt.  Nam  fi  voluptati  ceflerint ,  ccdendum  eft 
dolori. 


Seneu. 
Thyeft. 
4^.3. 

Flaut. 
Awfbltr: 

Jmunal. 
£41.10. 


Nu/laprs  longa  efl,dolor  ac  voluptat 
Inuiccmcedunt:  breutor  voluptas. 

ftnitentiadolorqtte  voluptate  comp.trantur. 

Ita  Diis  placitum,voluptati  vt  mceror  comes  confeqttdtur* 

•fedquapractara,  &  prcfcra  tant/, 


Vt  rcbusUtisparfit  menfura  malorum? 


La  alegre.ydulccvida 
Confiftc.dizen  fabios, 
En  no  rendir  al  vicio  el  alma  en  nada> 
Ylaloca.yperdida, 
En  nocerrarlos  labios 
Al  agua,  al  vil  deley  te  confagrada» 
Conque  viene  encanada 
La  pobreza,  y  laceria, 
Con  las  enfermedades 
De  todaslasedades, 
Y  vn  mapa  en  fin  de  todala  miferia: 
Guardate  amigo  dclla, 
Que  tarde  buelue  en  li,  quien  da  en  beuella. 

mi  t  uan  oc  tjttabe  niclfnfr  ulttcDtctt/ 
fflcint  Ianglj  bcoioeft  Ijaec  ftotte  mcucfjt/ 
tyacr  moccftcno  icn  Dcciitjcft  ftttljten/ 
,~>rcr  Dicr  bccooptmen  fjaec  gDeucuefjt: 
o  f  iccn  u?cucfjt  |taet  ua|t  o:n  op  tc  bouttiettt 
©Ijeltjcft  Dcen  baer  na  D  atiDer  Dlocpt/ 
j\i  nuiluir  inocfheut fjaelttclj  grocpt/ 
©te  lattgijep  Oucit  met  fiuaet;  Ucroutuett. 


Sprezx.i  il  piacer,  cbe  comprafi  con  dogiia, 
Sevuorgioir,&inuol.irti4lpun:o, 
Veracegioia  haufai,  che  mai  s\ddoglis 
A  fprez.i.arildiletto  amaro  tanto; 
Cede  aldolor  la  malauez-La  roglia  , 
Se  cejft  il  fuogioir,  i/  rifo,e  il  canto, 
E  »0»  cejfando  aggraua  ii  corpoy  e  ntore, 
Epergioia  fentir,fentedolore. 

QuisabandonneatoutplaiiTr, 
En  fin  fa  vie  defpenciere 
Le  fera  maladif  ge  fir 
O  finir  fes  iours  a  lhoftiere. 

Lemaln'eftpoint  retif: 

La  fortunc  mcilleure 

Serechange  en  peu  dheure 

Au  foit  le  plus  chetif. 

Vargent  fe  pert  au  ieu  pour  gaigner  U  m\ftrt\ 
Les  banquets  &  le  vin  detruifent  lafanti, 
Les  lubriques  defxrs  ternijjent  la  beaute, 
Tant  eii  des  volnpta.  la  marcbandife  cbft. 


<p 


tTRAPVLA  INGENIVM  OFFVSCAT. 


lib. ;." 
Saiyr.z, 


•quin  corpus  ■onufittm 


Tlnguh 
ittgntm. 


Befiernis  vitijs  animnm  quoqtteprdgrauat  vnit 
Atque  affigit  humo  diuin.t  particulam  aur*. 
sl/tcr,  vbt  dicio  citiits  curatafopori 
Mcmlr.i  dedit,  vcgctua  prtfir/pta  admunta  furgitl 
Hict.m.n  adn.cliuspctirit  tr.tnfcurrerc quondamt, 
•Suc  dicmfe/ium  rcdtens  adncxerit  annw, 
Seu  rccrcirc  velct  tcnu.it um  corpm ;  vbique 
Aiccdent  annt,  &  tratfari  moflius  at.ts 
Imbccilla  voleuttbi  quidnm  accedet  ad  ifiam, 
£h/am  prter  cr  valtdus prxfumis ,  moUttiem,fca 
Dtra  vd.tudo  /ncidcrit,fcu  tarda  fenecftts? 

Hic  crapula  &  vino  obrutus ,  proie&is  humi  infignibus  Prudcntia?,  ac  Forti- 
tudinis.nihil  differt  ab  infauo.  At  vcrb  Sobrietas ,  omnium  virtutum  matcr,  at- 
quc falubrium  confiliorum  parcns elh 

Mnltoplures  perdidit  faties,  quam  fames  viros. 


La  gula,y  borrachcz  hazen  al  hombre 
Tonto,  necio,  fin  nombre,  y  que  defprecic 
Las  virtudes,  y  prccie  por  confuelo 
El  incapaz  defuelo  en  los  banquetes, 
Sus  ciencias  fon  faynetes  de  comida, 
Que  llamen  la  beuida  a  toda  prieffa, 
Y  1  a  mano  en  la  mefa,como  vn  tronco, 
Del  mucho  roncar  ronco,  muere  quando 
En  la  vida  ybaentrandojy  al  contrario 
El  iVcuodeoidinarioesabltinente, 
Que  cs  modo  conueniente  para  todo, 
Vcs  bienauenturadoelque  halla  elmodo 

59«  afte  rjurfrcrT)  U?incftt  en  faniT/ 
*»n:i  hclj.ncm  {<:c!irl«  cn  o:icvai:i/ 
«Siju  rjrjeeit  en  'tvjffjcnt  lact  occtmicftm 
<?n  utcccken  o'ivi3cn3  tooitt  acn  iHukcu/ 
jBaet  btc  frin  ociit/  en  rronrtner  blujt 
ftict  klcunen  tndnck  /  cn  licljtc  fptjfcn/ 
•oijcfom  ban  [fjf  ftan  &:o:an  opztjfcu/ 
JBcc  ecucu  ujactucncccit/en  (u|t. 


Chi  del  verace  Bacco  in  prtda  dafi. 
Epon  ne  lauticibt  tlfuodilettt, 
Da  tieta  menfaad  egro  letto  vaft, 
Inferma  i/  coipo,  e  offufca  Cintellettt; 
Machiconparca  meta,  b  fobrio  ilaft, 
Oiia  le  piumc,  e  il  (onnacchiofo  letto, 
Vegghia ,  o  furgefu  1'Alba.e  piu  che  humatit 
Fa  l'alma  faggia,  t  U  corpo  alegro,  e  fano. 

Qui  fon  corps  furcharge  a  Ia  table, 
Ethume  le  vin  a  foifon 
Ses  efpritsendormisaccabJc, 
Et  rompt  le  mords  de  la  raifon 
Mais  celuy  qui  d'vn  repas  maigre 

Son  eftomach  n  ourir, 
De  bon  inatin  fe  leue  alegre 

Sain  dc  corps  &  defpric. 

Venx  tu  perdreleftm,  lefprit  &  la  fcitntt} 
Tais  de  pain  &  ie  vin  boutique ians  ton  fim, 
Veux  tu  i' emtnicment  cjrde  corpsettte  fain} 
Sommets ton appetit aux loix  dt tabflmtmt. 


42 

lib.1. 

Satjr.2, 


lib.i'. 
Satjrr.z, 


NATVRV    MODERATF.IX   OPTT^A. 

lionne  Cupidinibtuflatnit  nau.ra  modunt,  qucm, 
JHutdlatara  jiii,  quidftt  tolttur.t  ne^atttm, 
Q  tiArcre  pius  prodtfl  }ty  in.ine  abfctndt  refoldo  ? 
^ium ,  tibicumfauces  vrit  fitis ,iurcaqu&ris 
Tocuial  num  efurtens  faflidis  omnia.  ,prxter 
Tauonem  sbombumque? 

—      ■    non  in  caro  nidore  voiuptas 
Summa,fed  in  tetpfo  efi. 

Njtura  ficut  re&or,  fcmper  quod  melius  eft  prefcribit ,  datque  fingulis  affe&i- 
bus  meniuram  conuenientem. 


lnm  fequeritibus ,  omnia expedita &  facilia  funt :  contra illa viuentibus,  noa 
vita eit,  quam  contra  aquam  nauigantibus.  Dat  enim  cuique  quod  conucnic, 


Stntt.         111.1 
debtntf.  aliavita< 

&  ne,  dum  manere  poifunt,  intereant,claborat. 


Cice.Eraf.       Execrari  folitus  Socrates  cum  ,  qui  primus  vtilitatem  a  natura  feiunxifTet,  8t 

Apopbtb.      naturam  appellabat  honelli  rationem,  homini  a  natura  infitam. 

Laer.l.i.c^ 


Xa  naturaleza, 
Aliincomo  madre, 
Ymadretanfabia, 
Comotodoi  faben, 
Anueftrosafe<5tos, 
Quefon  naturales, 
X)a  medida  y  pefo 


LaempanadaTnglcfa, 
O  lastortas  reales, 
Que  al  vizcocho  duro 
Le  bautiza  el  hambre, 
PorcaponenBrujas, 
O  ternera  en  Gante, 
Y  el  que  efta  fedieto 


Comobuecotrafte,  Noaguardade  Flades, 
Poniedo  e  nofotros.Si  vna  fuete  encuetra, 
El  gufto  fuaue,  Lafalud del  Draque 

<Que  enel  mudotodo,Defuerte  fenores, 
Mayorpuedehallarfe.Quefondifparares, 
Y  fino  al  hambrieto  Bufcar  fuera  clgufto, 
Diganle  que  aguarde  Que  e  nofotros  nafce. 

SBature  mrt  ecn  mart/  of  toet 
©ctoomt  6c  Iu|ren  cn  'tbcgfjercn. 
<E»ie  grrticlj  ffl  ttnl  ittet  ontbcrcn 
^ijn.cjiftD  tot  barmeu  boo?  fjcin  frt 

Enfuu  Its  doucts  loix  dt  tiattirt  ta  mete 
S\  tu  Veux  bit»  regltr  teslotichespafsiom  , 


Valni*  Natura  accorta  madrt  rtgge 
Efrenagli  afpetiti  con  mifura, 
Le  dtiitie  dtlarti  non  tltgge, 
Cbtle  rare  viuandt  apprez.z.a,ecurA 
E  di  poco  cotv.tnta,  cV  efua  leggt, 
Che  fatij  fafetato  lacqua  pura. 
Chi  qutfta  fegue  ha  ben  agtuol  viax 
Ma  va  coutracqtu chi da leififuia. 

Nature  nos  appetits  bride 
Par  iufte  mefure  &  par  poids 
L'eftomach  de  viandes  vuide 
Nattend  pas  qu'on  luydonnectois 

DVnerarefriandife. 
Maisd'vn  bongros  quignondepain," 
Content.il  appaife  fa  faim, 
Et  d'eau  la  foif,qui  1'attife. 

©cel  Iccftrc  fpfjT  *n  goebettrijnen/ 
fSian  fjcm  tot  ujoor  cn  toater  bocgfjt/ 
^f  mct  tgljcrcct|te  ff cfj  gfjenocgljt/ 
QTttjelcft  ffjn  brfjocfte  boet  ucrbtofjnctt. 

La  balance  tllt  titnt  pour  toutts  adions , 
Et  nedeffaut  iamais  tn  fioft  nectfairt. 


44 
Lib.X. 


ANIMVS   PVRGANDVS. 
Smctrum  cfnfivas,  qnodcunque  i»fundis,acefcit. 
Carere  dcbct.ait  ille,omni  affe&u  ad  vitia:qui  paratus  crit  ad  virtuten^ 


VtLklax,     Nequc  cnim  vllum  finitur  vitium,vbi  oritur. 
Lib.j.c.t. 

Cumquercnuntiaturvitijs.ftatim  adfcifcitur  virtus;nam  egreflusvitibrunT 
vixtutisoperaturingrcllum.  * 


Lib.;. 


Eradenda  Cttpidinis 

Prauijunt  elementa:  &  tencra  mmk 
cMentes  ajperioribiu 

Formanddftndijs* 


Primero  arranca  cl  diefiro  jardinero 
I.as  malas  yeruas.que  las  buenas  plantc; 
Y  porquc  el  trigo  crczca ,  y  fe  adelante, 
La  ticrra  labra  cl  labrador  primero: 

Primcro  el  albanir  y  maconero 
Deshaze.lo  quc  el  tiempo  no  cs  baftantc 
A  deshazcr,para  quc  aili  leuantc 
La  cafa  cl  architeao,  y  ingeniero: 

Primero  fetrafiega,porferuicio 
De  B3cho,el  vino  ala  vafija  pura, 
Que  es  gran  conferuadora  la  limpicza: 

Y  primcro  tambien  de  quajo  el  vicio 
Sc  hade  arrancar,limpiando  fu  bafura, 
que  la  virtud  fe  plante,y  fu  purcza . 

<F6at  moettncn  ftfjoon  en  fttpucc  maccftcn/ 
<©ft  af  rnat  mtn  Dactintte  ooct 
*>al  fccr  berbttft/  cn  qualtjefc  fmaecKcn: 
<t~a\  menfcD  moet  e«t|t  wt  ftjn  gfjcmoet 

Si  tu  Imti  u  crutht  tutnt  que  d>  rien  mtttre, 
Picmitr  qut  rectiuoir  it  t  giaccs  l*  /ig««"r» 


Se  non  epuroil  vtfo ,  o  ben  purgtt* 
Iionftpor  non  dtra  cio  cbe  vHmmergif 
Inamtrito  il  dolce,iperturbtto 
Verra ,  fe  quedo  infetto  prja  non  ttrgrt 
Se  tempto  di  virtit  vuoi  ftrti  orntto, 
Gfimprefi  vittfpriafgombrt,  e  d\fpergrt 
Nm  htfine  alcun  vitio,  doue  nt{ce% 
Nefoggiorn*  virtu ,  doueifx  ptfce. 

Le  vin ,  tout  foudain  gafle^ 
Dedans  vn  vafe  cmpute, 
Enaigrit  fa  force  doucc. 
U  faut  auffy  qu'on  efmouflc 
De  toute  ordure  fon  cceur; 
Et  qu'auant  l'on  en  effacc 
Toute  la  fautiere  humeur; 
Pour  aux  vertus  faire  place. 

©:  uicDccfpanntcrjtpt  UcrDirJtttn/ 
«©equaDeUiit/Donfupuetfjept/    s 
<Cn  maecften  Ijetn  tet  Deugfjt  berepff 
£00  macij  fjct  goctj  in  fjem  ucclrj  uen* 

Vourquoy  des  ftlettx.  ne  purge  tu  tbn  eaur? 
La  vertu  ntpread  [Utt  tukftcttflk  nuiflrt\ 


4* 

.'  >b.  r. 
£/>i//.iS. 


PHILOSOPHIAVIT.t   MAGISTRA. 

Intvr  cttncia  Ufts,  cy-percuncl.tlcre  doclcs: 
gua  ratione  qucas  traducere  lcniter  xnum  : 
2^  tefemper  inops  agitettvexetque  Cupido: 
T^r  p.tuor  ejr  rerum  medtocritcrvttliumfycs : 
Virtutcm  ctecJrinapartt  7ijLtur.ine  donet : 
guidminuat  curas:  quidte  tibi  reddat  amicum. 

QuiaddochLnajftudiapropendetjTemporiinnixiK.aberuditisdevitarc&cin- 
ftituenda  coniilium  petit.-quo  animi  affedus,  libi  moleftos,  a  fe  reijciat,  Tiraorcra 
grauefque  curas  difcutiat. 

Adphilofophiam  totam  mentcm  conuertc.hanc  cole ;  &  tunc  ingens  interual- 
lumeil ,  intertc  &  homines.Omnes  raortalcs  tuantecedes,&dij  te  non  multum 
moribus.  antccedent. 

Laertllb.     Intcrrogatus  Ariftoteles ,  qua  re  ab  indo&is  differrent  do6ti?Qud  rlui ,  in- 
5  .cap.i.  quit,  a  mortuis ;  horainem  abfque litteris,ftatuam  cffe  verius  quara hominem  fcn- 
riens. 


stntc. 

lih.it 


Dulcefabcrdiuino, 
De  pocos  mucho  cn  efta  vida  amado, 
Que  abriendo  ati  camino, 
A  l  que  porti,y  deti  efta  enamorado, 
Quicres  que  cl  tiempo  cano 
Le  lirua  de  bracero,y  de  la  mano. 

Haz  pucs.que  el  tiempo  mifmo, 
Siguiendo  de  tus  fabios  el  confejo, 
Lc  faque  del  abifmo, 
r>el  vicio,en  que  fe  anega  el  moco ,  y 
Que  en  folo  efto  la  mira, 
Lj>  el  faber,y  lo  de  mas  mentira. 

<Dc  mfjfe  fcfmfrcrt  letfr  met  bffit/ 
ffii  ft  oe  gfjefecroe  mamien  tyaoljen 
Doc  gfjp  afjebmpt&enDc  ben  rijt 
3tt  ni|t  Doo?b?ennfjen  fultti  Daafjen/ 
tf  au  froarte  fo?nJ)  Dir  •rtjcrt  Doozfnijt/ 
Oan  pDcP  fjoop'  rjantanjrhrjfj  ijjefen/ 
Dan  rjtiaoc  Iuifen  irjcl  beurrjt 
*-m  rt  cfjt  rj  fcutrn  D«ertt « trjefrn. 


vtejOj 


T>*  faggi  impara  k  trapaffar  in  pacc 
Qutsia  vita  mortal ,  o  vital  mortt, 
Acctb  vano  timor,fptmtfallact 
Gutrra  inttrua,  &  tfltrna  non  t'apportt, 
Sapraifrenar  1'auidita  vorace, 
E  l'tgrt  cure  coraggiofo,  tforte. 
Qualpiu  del'oro  ilftrrogioua  ingutrra, 
Tal  piu  dt  l'or  la  virtu  vale  in  ttrra. . 

Pour  paffer  en  repos  ta  vie  : 
Appren.par  la  Philofophic, 
Maiftrifer  tes  Cupiditez  , 
Tes  chatouilleufes  vanitez , 
Le  traiftrc  Efpoir,&  la  Peur  blcfrae; 
Et  chaffer  le  Soing  de  ton  cceur, 
Auec  1'Enuic  &  la  Rancceur, 
Etd'cftre  fidellc  a  toymcfme. 

Laguide  de  noz.  itursejl  Uphilofopbie; 
Stmons  utus  defortune  vn  coup  malencontrtux, 
Ou  dts  profptrittz.  quelque-  Fauon  heureux, 
SUt  ntus  apprcadu  d'attrtmper  noflre  viu 


4S 


MINEH VA  DVCE.1 


Lib.T. 
tifjftxt 


Senee, 
EpiH.S6. 

Lib.2. 
Saijr.4. 


*Ejl  ijuodnamprodire  tenw.fmon  datur  v/tra: 
."Feruet  auarttta  ^mtferbque  cupidine  pefliu? 
Sunt  verba  &  voces,  qiubus  %unc  lenire  dolorem 
Pojiis,  cr  magnatn  morbi  'deponere partcm. 
Laudis  amorc  tumes?  funt  certaptacula}qu£  te 
Tcrpure  leclopoterunt  recreare  ItbeJlo. 

Virum  probum,  Mineruaverbis,  fcriptifque.advitar tranqbillitatempromo- 
uet:docetque  Diuitias,  InGgnta  honorumjSellascurules,  Fafces^LaureaSjStatuasj 
'J"riumphos„&aliageneriseiufdem,  abeffrenatis  Cupidinibusoblata,  refpucrc. 

Relinqucambirum:  tiraendares  eft,  vana,  ventofa,  nullum  habens  tcrminum^ 

..quem  vis  media  erueturbk : 
Jlut  ob  auarittam  aut  mijera  ambittone  iaborat. 


De  los  Iibros-la  leccion. 
Que  es  madre  de  la  verdad, 
Sana,con  facilidad, 
-Qualquier  mal  de  la  razorr; 

Con  ella  las  honrras  vanas 
Se  defprecian,  y  con  ella 
La  virtud  herroofa  y  bella 
Pone  al  fabio  honrrarlas  canas, 

Quita  las  dificultades 
Del  vicio,  y  fus  defconciertos-, 
Que  quien  hablacon  los  mucrtos, 
No  aprende  fino  verdades. 

3nbtcn  rjnt  cctfncrjt  fjeeft  onltefccn 
«JPft  uier  uan  ctnirtljc  gljcbicltcn 
l&ct  binncnitc  ban  u  gljemoet 
jjainccua  fulr  bcrbmncn  boct. 
"«Erocl  «ttcrlefcn  bati  fjatt  boccften 
«Fgfjemoet  bcfancljt/bat  mcn  acljt 
j&ict  roccrbiglj  Ijoogljcut/  cct/  of  psacljt 
«£)m  mct  foo  uccl  oura|t  tc  foecken. 


1T>"  AuaritU  t  SAmor  ti  billt  i/p«f#? 
PaUadt  tflingutra  gt  mdtgni  «rdori. 
Dtfir  d'Ambttion  ti  titnfoggetto? 
Efft  ttn(tgnera  fprez.z,tr  gthonori. 
Brami  talttzjuc?  1 1'oro  il  tuo  dtlttti? 
Setoin  horror  baurai  coront,  &  ori. 
Ltggi,  t  rileggi  diiHq.it,  1  con  Mintttm 
Haurai  liberx  talma,  e  nonpiu  ftrua. 

Si  tu  fens  queton  cceur  s'allume 
D'Auarice  ou  d' Arobition; 
Ou  bien  que  ta  poitrine  fume 
Du  feu  d'vne  autre  pailion: 
Appren,'lifant  quelque  bon  liure; 
Que  c'ei>fort  peu,  quvn  grand  eftat, 
Ec  de  l'or  le  brillant  efclat; 
Et  quil  n'eft  bien,  que  de  bien  viurc. 

La  Dteffe  autresftit  adoree  en  Atbene, 
Tanttsl par doux  propoi  &  tantoflparefcripti, 
Addoucit  Fafpretedet  renefcbes  efprits, 

Qjiore  l'ambition,ore  Catrtour  promcnc. 


s° 


DISCIPLIN^,   ANIMVS    ATTENTVS. 


lih.l.  Jnuidus ,  tracuncus,  incrs,  vncftts,  amator, 

tpji.i.  Heme  adeo  ferm  ejl,  qui  non  trttefcrepofitt 

Si  modo  culturtpattentcm  commodet  aurem. 

Pallas  fapientix,  &  Mercuriuseloquentix  Deus,  rc&amimprobis  hominibus 
Vircutis  viam  demonitrant. 

fythag.        Qui  breui  tempore  prx  pudore  difciplinam  non  patitur,  omni  tempore  in  pu- 
doreinfipientixpennanebit. 

Senec.         Cogito  quammulticorporaexcrceant.ingeniaquampauci;  quantusadfpc- 
tpisl.il.  &aa)]umnonfidelc&luforiumliatconcurfiis,quantafitcirca  bonasartes  foli- 
tudo ,  quam  imbecilli  ani.no  funt,  quorum  lacercos  humerofque  miramur. 


No  ay  hombre,  ni  le  ha  auido,tan  viciofo,! 
DcfdcqueDiosalfcr  fac61a  nada, 
Que  fi  el  oydo  atento  al  fonorofo 
E  co  de  ladocliina  leuantada 
Dierc,  dexandoen  fi  dcl  enfadofo 
Deleyte  vn  rato  el  almadefcanfada, 
Que  no  venga,  por  tiempo, afugetarfc 
Al  bien,y  con  los  buenos  a  adunarfe. 

«Sfjeen  tncnfcD  fo  tinectl)  bctt«nt>en  too?t/ 
3Bm^miIf!c^/tco?mtrj/urj6uij/o0tenBljy 
*SnUup0/  fjoouccrDtoI) '  ia  uttltott 
J>o  milt/  fo  moe|t|  fo  omnaiucriclj/ 
«Dienict  ftoottonfcrcDcn^crncfjt 
asctcmt  ran  toetDcn/ ctt  befneoeti 
33an  ftjn  gfjcbjerfi  /  en  quatie  fcbeti 
*>oo  I)p  op  ootOe  leerinolj  atjjt. 

llnefi  coeurfi  fartuche.dme  tant  pechereffe, 
Que  ioicilk  attentiue aux  documenspreslantf 


Konc  mortalalcun  tanto  Iractndt, 
I>iitido,amante,  baccanalt,  algente, 
O  tantofert,e  tanto  immondo  al  Mondt, 
Di  corpe  infetto,  eflupido  di  mente, 
Cl?f  Pallade  non  pofli ,  e'l  Diofaconde, 
Mittgar,  e  mondar,  efar  fctente, 
Pur  che  ierecchio  paiiente  ei  porgs 
A  difcipltne,  onde  a  virtu  riforga. 

II  n'y  at  homme  fi  tacquin, 
Tant  enclin  a  1'amour  volage, 
Au  couroux,  au  dez,  &  au  vin, 
Ne  d'vn  naturel  fi  fauuage, 
Qu'il  ne  fe  puifle  bien  changer 
Eta  la  raifon  fe  rangcr 
S'il  laiflfearroferXa  poitrine 
Par  1'Eloqucnce  &  la  Dodrine» 

TtCailaux  beaux  efcriptt  n'alle  en  mieux  projfitant: 
■Itilettwfont  dOrpbeUljrc  encbanttrejje. 


5» 


DIVTVRNA  QVIES   VITIIS   AUMENTVM. 


lt}' r*  tcfces  tnte  dicm  librtim  cum  lumine,ft  tton 

^""•'*  Intcndes  animumjludiis  &  rebm  honefu: 

Jnuidid,  velamore  vigil  torquebere, 

Vir prudens,  mane  recensorto,  e  lecfto  confurgens ,  ad  ftudiafe  comparati 
Vt  libidini,  inuidix,  alijsquc  prauis  afFe<5libus  aditum  pra:cludat. 

Sentc.  tn  Dcbenthominesviaticumfene&utis  litterarum  ftudijsparare,  difcendo.ne 
frouerb.  defecerint  infipienti  animo.litcerastamquam  bacnluminfirmocorporirepcr- 
fhilo(p{b.    tas  eife,  eumdcm  finem  eflc  difcendique  &  viucndi. 


TUut.ht 

Kudente. 


-   ■       vigilare  decet  homtnem 
gui  vult  fua  tempori  ccnficere  officia : 
Nam  qui  dormitat  libenter,fne  lucro>  ejr  cum  malo 
£ui(fcit. 


El  dormir  demaftado, 
T  el  viuir,  o  el  morir  eftando  ociofo, 
Que  males  no  han  caufado 
Al  hombre  pcrezofo, 
Pucs  vicnen  fiempre  a  fombras  dcl  repofo,- 

Y  los  fabios  por  efto, 
Velan,  y  fe  defuelan  con  porfia, 
Porque  el  vicio  molefto, 
Que  efta  como  en  efpia, 
No  les  afalte  al  defpuntar  del  dia- 

<Be  ntjDigljeut  of  forte  liift 
©eg  lupacr-tef  gfjeeit  ftan  Ijaeft  bctlepDen/ 
<E>P  t  beuoe  tnacftcc  nictcn rujt 
1L  Kt  Ugfjcpcuitfen  nietttenneuDen/ 
iBaer  uoo!  Dcn  Dacfj  met  goet  opfct 
^:gfjuMeitnifteenDag!jueccUpjtjfltjcft    •   , 
^a  to.Tt  De  cjuaDe  lu|t  bclet. 
<E>ie  tg.ii.iet  doo?  tgojt  ooouomt  Doet  rotfflijeK 

Lt  vitieux  Uifir  qui  nout  donne  trop  £ai(e, 
Sert  dcfUmmfibt  «rdentt  litmit  etUmmti 


Prima  che'lfole  foritntt  indiri 
Si  Uua  ilfaggiojii  carifiudt  attende, 
Efra  noturni,  tfolitari  horrori, 
Ricerca  U  virtit,  cht  ftmprtjpltnde, 
La  ftrptntim  Inuidia  ,t  i  vTniamori 
Efcludt ,  efcaccia  tl  vitio,  che  conttnde9 
VigH*  inanxj  l'Alba,c  piu  riluce 
Nt  It  tenebrefue,  tbt  nt  U  luct. 

Qui  gift  veillant  fur  Ic  li<3  mol 
Donnantcarrierc  a  fa  penfec, 
Troublera  ibn  ame  eflancee 
Par  1'Enuie  ou  par  1'Amour  fol. 
11  faut  de  bonne  heure  eftre  a  lcrte; 
Et  fon  efprit  embefoigner, 
Pour  tant  de  penfers  efloigncr. 
Lameoifiue,  a  tout  malouuertc' 

Lt  ftritux  Ubeur  qut  lon  prent  nuit  &  iour] 
Ltt  bouilkns  mouutmcm  dt  tuz.  defirs  apymft) 


u 


HABCNDA   IN   PRIMJS  ANIMI   CVRA. 


L\b.  r.  6)ii.c  Udunt  oculos,  feflinas  demere.ftquid 

tffi-i-  £ji  annnum,  dtjfers  curandt  tempus  in  anttum. 

Minerua  beneficio  Tem  poris  adiuta,  mordaccm  Curam.ceterofqucanimi  af* 
fectus  moleflos,  humano  peffcori  conatur  eximerc:  at  verb  nos  mifcri,  maiorem 
corporis .  quam  animi  curam,  fere  folemushabere.  Exemplum  hic  vides  Lippi, 
pro  oculorum  curaanxie  folliciti. 

fluttrch.l     Qui  xgrotant  animo ,  quo  grauius  a:grotant ,  hoc  magis  abhorrent  a  mc- 

de  ftritt.  dico. 

tutndt. 

Latrt.1.6.  Monebat  AntiAheneseaparandabona,  quar  cum  naufragio  eoatent.  Bion 
c.  i  M.  4.  vcro  formam ,  &  venuftaxem  bona  aliena  dicebat :  animi  vcro ,  noftra  atque 
(.7.  immortalia. 


Quan  prefto  ponemos  remedio  a  los  ojos 
Si  en  ellos,  a  cafo,  nos  cae  vna  paja; 
Quan  tarde  algun  dano  del  alma  fe  ataja 
Por  masquela  piquenefpinas.yabrojos^ 
Si  Pallas,  y  el  tiempo,  fin  darnos  enojos, 
El  mal  nos  enfenan,  quan  bien  fe  baraja, 
Guardando  la  cura,  al  venir  la  mortaja, 
Tanlocosmuriendo  con  nueftros  antojos 

M>o  one  tn  b  oogr)'  cen  fplintcr  quelt 
iBel  IjaefHop  dtetnttrccften  latcn/ 
fBacr  taallaoogecffo  gljcncftngfj  fjaren/ 
«Ote  tnet  Oen  ttjt  toert  iutglje|rclt: 
Dooi  oltcljaemo  leben  loo  meer  fojgfjen/ 
Dooi  Ijant/boo?  ooglj/  booi  been/bf  boet/ 
55an  te  grjcnefch  bant  gfjcmoet 
©c  ferancljciit/  cn  be  fiechf  bccbozgfjen. 

Comme  tu  as  dti  corps,  tjefotng  dt  ton  tm> 
St  rn  fttit  fttn  ttmbt  tn  l'vn  dt  ttsjeux 


St  deliole  fesluso  rtccbio  tggrtut, 
Preslo  finduflre  mtslro  />  ritroua, 
Nefi  ripofafin  cbe  nonft  ctua, 
Tanto  U  curt  delvil  torpogiout^ 
hlt  fefi  vtdt  tpertttttrt  ctut 
Del  ventrt  immondo,  doue  il  vitio  coua  ■ 
I  Stprolunga  il  rimedio ,  s'ofla  i  PaEt, 
I  Col  tempo,e  col  Faro,  vtrtu  ttuaUt. 

Si  dans  1'ceil,  vn  fcftu  fe  tromiev, 
Bientoft  on  fe  le  fait  tirer: 
Maisondelayede  curer 
Le  mal,  qui  dans  le  feinfe  couueJ 
Le  mal  defprit  hait  tout  foulas 
Que  donne  Ia  main  medicine, 
SeullcTempsaidede  Pallas 
Peutreguarir  noftre  poitrine. 

Tu  le  foufte  foudtin,  ntii  tunts  foucieux- 

Vf  [tuf.tr  dufttbtlt  ftsliltnte  flanu. 


5<S  EDVCATIONIS  ET  CONSVEt  VPINIS  TYPVC 


te  ipfum 


Xit.r. 
Satjr.  i 

Plut.in 
lacon. 
.Brufon.li 


Concute ,  num  qua  tibi  vitiorum  infcuertt  olim 
7{jtturd ,  aut  etutm  confuetndo  m*!a. 
Lycurgus ,  cum  conaretur  ciues  fuos  a  moribus  prarfentibus  ad  tempera- 
tiorem  viuendi  rationem  traducere,  duos  educauit  catulos.venaticum  vnum, 
orupn.ii.  alterum  domefticum:  vcnaticum  paflus  eft  domi  lautioribus  vefcicibis.do- 
2.<<«M8-  mefticum  eduSum  venationibus  excrcuit.  Deinciim  arabosproduxiiret  in 
forum,  pofuit  illic  efcas  aliquas  delicatioresi  mox  cmifit  leporem.  Cum  vter- 
que  raperetur  ad  aflueta.alcer  efcas.alter  lcporem  inuaderet:  An  non  videtis. 
inquit.ciues.duos  catulos,ob  diuerfam  educatione  admodum  diflimiles  euafif- 
•fe,plufqueadhoneftatemmomentihabere  exercitationem ,  quam  naruram.3 

•  Ck.  4.  *i    Eligenda  cft  optima  viti  ratio,  quam  confuetudo  iucundiffimam  rcddet. 
■lleren. 

SertcUi.de    Educatio&difciplina  moresfacit:&idfapitvnufquifque  .quoddidicit.Ita- 

Moubut.    quebonaconfuetudaexcuteredebet,quodmalainftruxit:bene  docct  loqui, 

bene  facere. 

Virg.z.  _ 

■  Georg  . 


-ddeo  a  teneris  ajfuefccrcm/dtum  eff. 


Crio  Licnrgo,  aquel  tan  celebrado, 
Para  enfcnar  elpueblo.que  regia. 
"V  n  galgo,  qu  c  cn  fu  talle  parccia, 
Dexarael  viento,  afupefar,  canfado; 

Y  vn  gozqi  e  vil  detodos  defpreciado; 
Mal  con  aqncfta  traca ,  y  armonia, 
Quc  el  galgo  dc  palacio  no  falia, 
Y  al  gozque  a  correr  liebrcs  le  ha  enfenado 

Iuntoelpucblo,  poniendo  decomida 
Vnvafo,y  vnaliebrealli  foltando, 
El  gozque  fue  a  Li  liebre ,  el  galgo  al  vafo 
Dando  a  entender  con  efto ,  quan  valida 
Eslacoftumbie  ,puenos  vaenfenando, 
Si  es  mala,a  no  ieguir  loque  hazeal  calo. 

©c  iaeljt  Fjont  fljupar  lup  oprjTjcbiatTjt 

Eooyr  nac  Den  pot  uooz  atte  Dingljcu/ 
•en  ua  Dm  fjacsr  oic  men  lart  fp:ingl)cn 
©;n  lju..fljoiu  louopt  gijctuc.tt  tcc  tacljt. 

Ttltes(ont  tesbumeurs  quelle  eil  tanourriture, 
Aitifi  le  cbicn  uourrt  rfl  cuijme  esl  tagnxtd, 


Per  btma  0  praua  vfamut  U  Naturt 
St  cangia;  ecco  il  teurier  ftigge  lafeu, 
E  ialtto  afefca  nato ha  fola  cura 
Di  darle  caccu  e  farla  prigtonera; 
Coft  fe  ibuom  difradicar  prtcura 
ll  vititnaturalffara  cbe  ptra; 
F<t/( vnaltra Natura, 0,  pur iauansuc 
Ladifciptina,  tlacontmuavfanxjt. 

Vn  beauleuriernoury  par  la  maifoni 
Acagnarde,  cerche  la  foupc  grafle : 
Maisvn  maftinefleuepourlachaffe, 
Suitvolontaire,  aux  champslavenaifon» 

Par  mol  le  nouriture, 

Vncouragehardy, 

Debauchant  Ta  naturc, 

Serendaccouardy. 

©an  onbeugljt  Iaet  u  ntct  tre  rtomnc  n/ 
13  felttcn  onDcrftcckt  ban  btnnen/ 
3&opuo;binQlj  tccr  een  nloetft  gfjcmael 
©ccanbjen  ban  n.itucre  boet. 

Celujt  dteffe  au  bois  esl  agile  &  gaiUard'. 

La  tonguc  accouslumanct  tjltne  autre  naiUTi. 


58 


CONSCIENTIA  MILLE  TESTES. 


Ltt.t. 

epifl.i. 


hic  murtis  ahencus  eflo: 


2{il  confcirefibi ,  nulla  pa//cfcere  culpa. 

Vir  bohus  de  famx  prarconio  haudquaquam  follicitus,fua  fe  cbnfciehtia  oblc- 
ctat:  murum  aheneum  vitijs  obijcit. 

Sttbtui     InterrogatusBias.quxnamresinvitametucarcretfBonifffB^i^fM^refpondit. 
Ser.zq. 


Cicero  .6. 
famil. 

Ouid.4.. 

lafior. 


TUut. 

Captiuii. 

Mfon.  wi 
Monofjll. 


Vacare  culpa.maximum  eft  folatium. 

Confia  mens  vt  cuiquefua  efl,  ita  concipit  intra 
Pcclcra  ,profaclofpcmrj,  metumjjuo. 

Confcia  mcns  recli  famjtmendacia  ridct: 
Sednos  in  vitium  credula  turbafumus. 

TQtileJlmifcrius,  quam  animus  hominis  confcitu\ 

gui  recTefaciet,  non  qtti  dominatur,  erit  Rex. 


No  teme  el  bueno  elrigor, 
Ni  el  examen  de  la  fama, 
Ni  temeal  murmurador, 
Ni  la  embidia,  que  es  la  llama, 
Conque  fe  abrafa  el  honor. 

Con  fu  conciencia  fincero 
Se  alegra.yponedcacero 
Contra  los  vicios  vn  muro, 
Que  quiere  morir  feguro, 
y  affi  viue  bien  primero. 

©cn  bjcmen  uicnfclj^rlofmptmljfmcecltra 
i^iet  acljt/  notlj  tgljcnc  Dat  De  faeih 
©ctbjept  totfojanDe  uan  ftjn  nacm 
«©nftljulDiglj  ftjnDe  uan  gfjctycecUetu 
«g>tjn  confcicntic  onbetilcckt 
IDcni  uoot  ccn  ilaicn  muu?  uefllreckt/ 
•«Die  fjem  uan  DotiDeugljt  ttan  betirtjDen 
«Dat  Iju  gljerufr  biijft  'talfeu  tijbeu. 

Celuy qui  porte  aufront  U  marqite  tTmnocenct, 
N«  enfoncaur,&ferme  akfiquvn  \nm  d'ahm, 


La  bonaconfcienz.a  e  vnfone  murt, 
Cbein  van  teniafpUnaftl  vitto  immoitdt, 
In  qutfta  ctme  in  vallo  e  llmom  fecura 
E  viue  d.t  per  fe  lieto,  egiocondo. 
He  li  cal  di$iaitr'in  luogo  ofcuro, 
Ne  cbelafama  1'immortali  al  mondt", 
Del  ria  remor  la  tonfapeuol  mente 
Si  ride,  6  lefue  trombe  ma\  non  fente. 

Peut  fc  chaiit  vn  homme  de  bien^ 
De  ce  que  la  trompe  mcfchante 
Du  Renom.dc  ^a\'\z  chante , 
Ne  fe  fentan t  coulpable  en  rien. 
La  feule  bonne  confcience 
Vaiit  plus  que  maint  &  maint  tefmoing: 
Et  lcrtd'vn  muralTnnocence, 
Pour,en  feurte',  viure  hors  de  foing. 

Ke  paflit  au  confpecl  du  bourreau  inbumain, 
Zt le  ven4'vnremord  neptnndft confcunce. 


66 


HONESTE    ET  PVBLICE. 


Ltb.i. 

Epifi.  l6. 


Tu  recle  viuis}ficur<ts  efc  quod  audis . 

Bonus  vir ,  vt  ait  ille ,  non  andct  quidquam  cogitare,  aut  facere,qnod  non  au- 
dcatprxdicare.  Socratesadgloriamhanc  viam  proximam  efle  diccbat ,  fi  quis 
ageret.vt  qualis  haberi  vellet.talis  eflet. 


lipf.ln         Liuius  Drufus.cum  domum  in  palatioxdificarct,  &:  archire^usofferret  ita  fe 
Ixemplis  ftructurum.vt  liberaab  arbitris,  &  omni  dcfpedtu  cflet:  Quin  tupvtw,  inquit,  fi  quii 
Polit.        in  te  arth  esl,ita  compone  domum  meam ,  vt  quidquid  agam ,  ab  omnibtu  infpici  pofsit.  Vox  ma- 
gniiica,  vox  laudanda. 


Seneca. 

Lib.de 

lloribus. 


Sic  viuendum  eft ,  tanquam  in  confpe&u  yjuamus :  fic  cogitandum.tanquam 
aliquis  peftus  intimum  profpicere  poflet. 


En  elpalacio  real,db  Iaconciencia 
Mora,Iafamanuncahallo  retrete 
Tan  fecrcto,  quecl  dueno  lc  negafe; 
Yen  todoquanto  puede.hazeexperiecia, 
Por  ver  fi  elbien,  que  el  exterior  promcte, 
El  interior  en  algo  lc  faltafe: 
Mas  viedo  fu  hermandad.fe  admira.y  vafe, 
Por  todo  el  orbe ,  a  fu  placcr,  volando> 
Diziendo,  y  publicando, 
Quc  los  buenos  de  veras, 
Han  de  ferlo  fin  trampas,  ni  chimeras, 
Tcniendo  con  bondad  en  dichos,  y  hechos 
Herroanas  las  palabras  de  los  pcchos. 

<&m  oeuaJjDttjcft  man  utct  m  ucrtijtet 
<Dat  in  oen  tmccfack  u.nn  ftjn  roctcUen 
<De  jMem  mct  2tnceti0  oogfjen  ftet/ 
«n  ftanftjttst  fjcrten  gtottt  bemecckett; 
Jjtjn  bcttr'  en  rjcn)ter0  open  (tacn/ 
QJatclclt  fijn  aoen  tnacfj  gabe  flaen/ 
<?m  uDer  fjem  beDoo?t  te  piinen 
%c  5ijrt  ))tt  8D«n  oat  fju  u»l  fchtjncn. 


Cerca  ihuompio,l'buom  buono,efbuomo  honcfi» 
La  cbiara  luce,  e  imHa  afconde,  b  cela  , 
Dimoslra  aptrtamentt  ogni  fuogeslo, 
A  lafamailfuopetto,eilcorriuela. 
Nonft  duol  cb'tUa  tl  faccia  mamftslo, 
Nf  cbt  U  guardi  in  (tnofi  querela, 
Cb'og'vniojJertti  ,e  riconofcagode, 
lugge  la  luce  i/  tto  pitno  dtfrodt. 

Au  Vertueux  ne  defplaift ,' 
Orquele  Renomefpic 
Les  adions  de  fa  vie, 
Et  de  fon  coeur  le  fecret .' 
Il  ouure  porte  & feneftre, 
Pour  a  tous  fe  laiffer  voir, 
Chafcun  do'btfaire  debuoir 
D'eftre  tel,qu'il  veut  pareftre. 

Tait  qttt  ton  aclion  a  cbafcun  (oit  cognout] 
It  riuam  bitn  nt  cbercbe  vn  tenebrettx  ftioun 
iiau ainfi qttvn  Drttfiit fait ton logit a  »«r, 
Affin  quetoutpnffanty  AjtlibrifAVcVe. 


6i 


NIHIL  SILENTIO   VTILIVS. 


Li.}.od.  l. 


Ejl  Crjideli  ttttafiLntio  tj\lerceu 


l  '&•  *■  Jrcanum  neqtte  tufcrutaberis  vllim  vmquami 

*f^'  l^*  Commfptm^  teges}  &  vtno  tortta,  cjr  ira. 

Harpocratem  hic  vjdes,  filentij  Deum,digito  labellum ,  quamquam  mcdiain- 
tcr  vina,&  iram,compefcentem. 

Nihila?queprodcritquamquiefccrc,&:minimum  cum  alijsloqui,&pluri- 
murnfecum. 


catolil.x. 
dijlub. 


Virttttem  frimam  effe  patj, ,  compefcere  linguami 
Proximtu  ille  Dso ,  qui  fcit  ratione  ta:ert_j. 


Lacr.li.4,    .  Xenocrates  in  conuiuio  rogatus ,  cur  ceteris  garrientibus  ipfe  raceret  ?  N««- 
c.i.Vxl.  quam,TcCporidiT,,tacuil[epanituU  j locutum (apius.  Idera  quoque diem fuas in partcs di- 
Mtx.  lib.  ftribuens,e  tiam  filentio  fuara  attribuiu 
7-f.  2. 


El  Silencio  efta  fenrado 
Entre  el  furor,  y  entre  el  vino, 
Paradezir,  queesdiuino, 
Si  con  qualquier  es  callado; 

Aquien  jamas  le  ha  pefado 
De  callar?  y  de  hablar  no? 
Porque  nunca,  elque  callo^ 
Dexo  delograr  fufanos, 
Y  iiempre  fintio  los  danos 
Del  hablar,  quien  mucho  hablo.' 

ffiat  lcert  ©arpot  ratca  gfjefettn 
2?p"t  beercn  bcl/  cn  bu  bcn  totjn* 
»J>ar  tr»p  ban  memarit  bc  fcrrcten 
ii\$  tt>u  bu  btawlt  of  toomtgf)  Jjjn 
«en  fnilcn  rtrourncloo0)bcrtc(lcn: 
!3:rbJict  m  rouiue  baert  Ijct  mcllen: 
q?oo*  tftorjancn  cet  cn  bootbccl  fpjupt/ 
$n  6n\  onruit  mcn  bunten  flupt. 

Ne  xx  pomt  ftnqutrant  par  indifcrtttt  emt 
Ht  tt  qtirn  autxt  reut  tUteftcttt  ttntt. 


lltaciturno  Dio  fecretogiace 
Ttd  il iolce  Bacco  ^efimplxcdbiCorf», 
Ver dimottrar  d  noi,che thuom  fagdct- 
Ver  ira,  o  per  liquor  non  cangia  corft, 
Non  turba,  ne  Ufua,ne  fialtrm  pacet 
Voslo  a  U  liogtu  vn  volontdrio  morft, 
Celdifecreti,  efchiud  rifi,egudi. 
Speffo  mcqtu  ilpxrldt,  il  tactr  mai. ' 

Harpocratc.Dieu  dc  filence» 
Eft  mis  entrc  le  vin  &  1'ours. 
Ne  par  boiflbn.ne  par  couroux 
Iamais lc  fage ne seflance 
A  trahir  le  fecret  d'autruy. 
Souuent  le  caufcr  caufe  ennuy: 

Maislcpaifiblctaire 

Eft  toufiours  falutaire. 

Tdis  aufr  ct  que  doibt  du  monde  tslrt  'mttgneui 
Lefiltnct  tfl vttle aux  ttw dt ta  rit. 


64 


A  POCVLIS  ABSINT  SERTA< 


tib.  r." 
Saijr.  -a." 


MentitiA. 


Tiifcite  non  inter  lances,  menfasfanitentes 
Ciimfiupctinfanis  acies  fulgoribus,  rjr  citm 
Accitnis  falfis  animus,  meliora  recuf.it: 
Vcrum  bic  impranfi  mecum  difquiritc .  cur  boe? 
D.camfpotero,  male  verum  cxawm.it  omnis 
Corruptut  iudex. 

guam  nihil  difciplina,  nifimens  adf.t. 


Hrcenim,  corporccibopotuvcaggrauato  ,  afllirgere  aut  fungi  officiofu© 
nequit.hincaltercationafcitur,quaveritas  amittcitur;  hxc  autcmafobrijs& 
ieiunis.diiputando  elicitur. 

Pluttrcb.      Gcminius  a  Romanis  ad  Antonium  Legatus  mifllis ,  vt  omnia  terrtarct ,  per 
m  Anut-  qux  cum  OcLuiio  redireingratiam  poflet ,  vocatusinconuiuium  ab  Antonio, 

pracfenteque Cleopacra ,  monetur  vt  mandata  proferat.  Cui  Gcminius :  Qu*  t'M 

dicere  ,  Amont,iuJfut  fum ,  cum  fobrio  &  ali$  in loco  tradanda  funt. 


mo 


Nunca  jamas  lasmefas  fucron  bucnas, 
Paratratar  negocios  de  importancia, 
■Vacias  las  almas,  y  las  tripas  llenas, 

Donde  fiemprefe  facaporganancia, 
Odio,ira,rancor,  enemiftades, 
Que  quien  efcancia  el  vino  ,  las  efcancia; 

Porque  folo  el  ayuno  ama  verdades, 
Ynunca  ay  buen  juez  apaffionado, 
Que  parece  miraua  eftas  edades 
Ll  Horacio,  fegun  las  ha  pintado. 

Cct  maeltrjt  nict  iticerf  tijtmO  ftnjtft 
<©m  mtjfc  fnccftcn  touoccfoecften: 
2H0'tl:cij.i;m  tucrtrtijcfpiiir  /  ucrmtjt 
©eit  gfjceit  tc  Uoeoctt  inet  6c  boccftcn. 
55cn  tutjti  tuc.tftlaec  Ucrftnnt  Uccocct 
QDcs  macc!jept0  ftemui]c  Uccuoett: 
©Sjclrjcfc  ccu  0fjtf  tc  'occrljterp  oojDccl 
<D;e  tuonui0itiijittot  wem.uitff  uoo^accl. 

Au  flitr tTrn snets  friant  &  divn  bon  vin  a  talle 
D'ajjairei  ferieux  tienume  le  dtfcotir, 


lAal  s^argomenta,  t  malftfcuopre  \l  yeH 
Quandtt  diefca  /i  pajcetlcorpogreue. 
Valtna  che  gufia  abo  ptu  leggiero 
Non  puo  refa  aggrauata  tffet  ft  leue, 
Scuoprir  a  riffe  i/  torbido  penfiero, 
Kon  falma  vertta,ctieinon riceue. 
Po-ra  fcopriril  ver  1'huomfobrio,  e  dotto, 
Non  iibro,  e  meno  il  Giudice  corrotto. 

Aux  banqucts  nedoibt  on  pas 
.Par  contcntieux  debats 
Mcller  propos  de  fagefTe. 
Le  cerueau,que  le  vin  blefle» 
Facilemcnt  fedecoit. 
Ainfy  ramecorrompue 
!}'vn  fatix  iuge,n'apercoit 
La  verite  toutenue. 

Ains  remets le  au  tnatin  a  Lt  poitite  du  iour. 
Vaurore  efl,  tm  Baccbtu.  aux  MufesfaumbU. 


66 


AMANT     ALTEINA     CAMCEN/E. 


L\\  4.  JW//?ir  /luftitiam  confdtis  hrcucm; 

**■  1  -  XWf  <•  f  i/  </</?/  cr*  **  /^  0 . 

Animilaxationem,  quam  brcucm  Pceta  Stultitiam  nuftcupat.Palladicora- 
mcndatOccafio. 


Omnta  tempcjiiucgrati.im  habent. 
VcH  mu't.i  virtut  cper.i  laxarifolct. 


Metunder 
Stn.trvt. 
Stncc* 
Htrc.Fur, 

Vt  fkltator  fen  hiftrio.dum  eximium  mcditatur  falutum.non  nihil  retrocedit: 

Valerius.   fic  llrcnui  tempelh^ia  laboris  jntermiilione  ad  laborandumhunt  vegetiores, 

Maximus.  Id  vidit,cui  nullapars  fapientieobfcvira  fuit,Socrates:idcoque  nonerubuitmnc, 

Itb.  S.c .8 .  cum  in terpofiu  arundine  cruribus  fuis  ,  cum  paruis  tiliolis  ludens ,  ab  Alcibiadc 

nfuseft. 

lib.l. 
Satp.t. 
Ouid.i. 
TCM.tl;$, 


Iuuat  interduro,  Cudcrepar,  impar,  equitare in arundtnelonga. 

Otia  corpus  alunt„  amrnus  quoque  p.fcitur  tlfis-. 
Immodiius  ccntra  carptt  vlruwquc  L-.bor. 


Ofrece  vna  locura  t 

La  ocafion,  y  pequena, 
APallas.yconellafus  cabcllos, 
Teftiendo  por  cordura, 
Quando  cl  faber  enfena, 
A  atircon  breuc  palTatiempodelloj» 
Yelquefabetcnellos, 
Sabra  quanto  Jeirrporta, 
Pefar  efta  licencia 
Con  pefo  de  prudcncia 
En  eilaviJa  miferable.ycorta," 
Mirando  cn  cl  cxcefTo, 
Que  en  faliendo  dcl  fiel,  es  falfo  elpefo. 

|Kct  ooifnerft  patla*  tucl  luil  lijoen 
*>omttjt0  ctn  eleimc  fotfcrnw/ 
of>m  (o'aruept  ireileiiDe  tct  stjocn; 
S?acr  rtccit  tc  maetbcn  loa  en  u?u. 
Ccrmacrbltjckljrut  ucnucut  oc  cracfjten 
Dan  lirljaem/  gfjeeir/  cn  uan  aljcbacljtcn/ 
5Dcn  Ooogl)  o:c  i.^tg!)  nuefpanncn  ulrjft 
<&l)tm  (tieUc  ptjlc  &an  Dem  cjtjft. 


Moslra  talhir  Coccafwn  alfaggi» 
Vn*breucpaz,z.iadegnadi  tif», 
Per  ricrear,etog('urdi  feruaggio 
Vanimo  fianco  aCopre  intento,  e  fifo, 
Vmdinaio  piacer  porge  coraggio 
Al'Alma,  e  al  corpt  tra  le  cure  afift. 
Varco  cbe  fetnpre  e  tefo  diuien  mollet 
£  con  fotzA  tnitior  Hflralt  eslolle. 

L'Occafion  fait  que  Pallas, 

Parlaboutadc  jolie 

D'vne  petite  folie, 
Remet  parfois  fon  efprit  las. 
L'arcq,  qui  iamais  ne  fe  relachc, 
Decoche  vne  fagettc  lache. 
Le  paffetcmps  rcpaifl  le  corps, 
\  Et  rend  Ies  fens  mattez  plus  forts. 

Varc  trop  Ung  temps  bande  faut  en  ftn  quilfe  brifei 
Apres  vn  long  trauail  donne  trefue  a  ta  main, 
Qij  recule  aujourdhuj/s'aduame  plm  dtttnun 
Vn&raiicitx  repts  Centcndement  atguife. 

: 


63 


FESTINA     L  E  N  T  L. 


Lib.i. 

M/MO, 


ridiculum  acri 


JFortiih/fjr  mcliiis  mtgnasplerumquc  fccat  rts. 


Valertus        Sertorius  corporis  roborc  ,  atque  animi  confilio  parem  naturar  indulgcntiant 

llaxtmus  cxpcrtus  .profcriptionc  Sullana  dux  Lufitanonimficri  coaclus ,  cum  eos  ora- 

hb.j.c.}.  tione  fleftcre  non  pofiet.ne  cum  Romanorum  vniuerfaacic  confligere  vcllenr, 

Trontin.    vafroconiilio  aj  fuana  fenrentiam  perduxir.  Duos  enim  in  confpectu  corum 

ti. -[.flr.it.  conftituitoquos.akcrum  validiifimum,  alterum  infirmiflimunrac  dcinde  validi 

r.io  rlut.  caudamabimbecillofenepaulatimcarpi.infirmi,  aiuueneeximiarum  virium, 

invita.      vniuerfam  conuelli  lulfit.  Obtemperatumimpej-io  efl.  Scdcum  adolefcentis- 

dextra  irritofclabore  fatigat.fenio  confefta  manusminilterium  executaeflv 

Tunc  proconcionefubieck :  Equicaudajconfimilemefle  Romanorumexerci- 

tum.cuius  partcs  aliquisaggrediens  opprimere  poffit:  vniucrfum  conatusprcr 

itcrnere ,  celcrius  tradiderit  vi&oriam  quam  occupauerit. 


Tltut. 

Claudltn. 
VM.biiXiij. 


Tardius  abfolnit,  qui  nimiumproperat. 

■•peragit  tranquilla  potejlost 
Qnpdvtolenta  nequit. 


Sertorio,  clque  en  deftierro  fue  elegido 
Por  Gencral  delpucblo  Lufirano, 
Viendo.queanocerrarconel  Romano, 
Siendo  tanto,  fus  dichos  no  han  valido, 

Vn  cauallo  mando  fuefe  traydo 
Flaco  en  extremo,y  otro  muy  locano, 
Y  que  al  flaco  vn  mancebo  fuerte,  y  fano 
La  cola  le  ar  rancafe  cntoda  Addo, 

Y  al  locano  que  fuefe  vnpobrc  viejo 
Cerda  a  cerda  arrancandole  la  cola: 
ElTo  fe  hizo,  aquello  fue  impolible 

Dandoaentendcrconeltebucnconfejo, 
Que  viene  a.hazcrfe  con  la  induflria  fola 
Lo  mas  dilficukofo  mas  pofiblc. 

t3e  fttncKC  man  'tftetcftc  paert 
®c  jtacrt  bu  fjafckcna  naet  mtpIitcRem 
v  jc  ftccc  te  mct  en  Itaa  oe  ftacct 
IDati  tfiu.icftc  paect  gljclijclt  mt  tuclicu. 

Quitrop  precipite  \tut  aut  ptrfut  atteinire, 
De  uuintsardmprokcls  ^uilauoil  dtfeigne, 


J     Diferoce  deUritr  pub  deboldellra 
Snui.tr  la  coda  a  pelo  a  pelojlrutta, 
Se  la  robusta  ptio  con  ia  fmestra 
QueUaeHtrpar  da  viuaforz.a  indutta. 
Cofi  pub  Vhuom  per  la  ragion  msesln 
I  vttij  fr.tiu.tr  congtntil  tutta; 
A  poco  a  poco,  e  nen  aforz.a  eiienfo 
Si  donta,  e  monda  il  trauiato  fenfo. 

Poil  a  poil  tire  vne  main  lache 
Toute  la  queue  d'vn  poulain, 
Qu'entiere,vn  bras  ncrueux  narrache. 
Vnpcuplcakeredu  leuain', 
Abrasarme,  n'eftdomptable. 
Tout  cceur  fier  &  h.uitain 
Par  douceur  fe  rend  traictable, 
Etfouple  foubsla  main. 

Kla  tuolclt  ccnbtacfjtigF)  ffamcn  fpant 
p.irr  moctuiil  ttict  cit  wett  bcrmant 
|B;tIjac|ttgrjcut/offoiioccrcocn/ 
jffia.icc  incl  mccoeiinijt  en  fadjte  fcocn. 

Se  rectile  pluftofl  r>  stn  voit  efloigne: 

Car  <]«» tmbrajft  tropnepem  buts  tout  tUwndrt, 


7> 


MEDIIS     TRANQVILLVS     IN    VNDIS. 


I-b.  5.  InfluniQ-  ten.tccmpropofttivirtnn, 

otl.  j .  ?{n»  ciuium  arclor pr.ina  tubcnttnm, 

r2\gn  vultus  infantis  tyranni, 

CMente  quatit  foltda ,  ncqne  Auflcr} 
Dux  inquteti  turbidus  Badria, 
Kccfulmtnantis  magna  Iouis  manns". 
St  fraclui  ittabatur  «rbis, 
Jmpauidnm  firicnt  rnina: 

stobaui  Socratis  commune  adagium.vt  ftatuam  in  fiubafi,ica  virtutiacbonopro^ 

(erm.i.de  pofitonixum,  immotum  efle  debcie, 

prud.    . 

\'\rg.6.  Ac ft dur/i  frtex  aut  flet  Marpeftacautes. 

Atnttd. 

Anaxarchus,  cuma  NicocreonteCypri  tyranno  infaxoconcauotundere- 

Latrt.l.i.  tur,  Philofophus  animo  infractoi  Tutide ,\t unde, ait ,  Anaxarcbi  vafculum:  tiuscon- 

c.  10.  Jiantiamnonttrts. 


Aunque  el  cielo  fe  caygafobre  elbueno, 
Y  vn  Rey  tyrano, lleno  de  yra  eftraria, 
Leamenace  con  faria  nunca  vifta, 
Yvrimentirofoaflifta  adallcpena, 
Ydcfuegoefte  llenaalgunaRoma, 
No  da  jamas.ni  toma pefadumbre, 
Que  tiene  por  coftumbre.fin  mudancas, 
En  el  fiel  fus  balancas ,  y  en  vn  pefo 
Conferuarlas.y  en  efo  por  grandeza 
El  mundo  nole  haraabaxar  cabeza. 

3D  op?ecljte  matt  rtfjeenfffna  en  f«ce|r 
'Cmjcclap  Uan'  Uolrftftoeelfjooftiffjl)  ueeltj 
porfj  toicuofjcft  DC0  Cirane  bfoetgljttrirjD/ 
#ocl)  Oohoct  ofte  falitem  Uteriglj: 
<©hccn  onmeer  uocl)  Oc0  tucrclt0  Oal 
fccm  een0  frin  fjooft  oocn  Uutltcn  fal: 
Ofjecn  toctial  kan  Oe  ruft  bcrfto?en 
ISan  oten  Oie  Iceft  recfjt  mVtbeljoten. 

Qui pont  au  caur  fon  Dieu  &  tbonntur  tn  lafact, 
He  craint  peint  de,  Autans  les  effprts  orageux^ 


Kon  per  minaccit,  0  ptr  irato  volto 
Vifpautntofo,tptrfido  Tiranno, 
Non  per  grido,  0  romor  del  volgo  slolto 
Sonper  ttmpesla,cbt  U  vtntifamw 
Non  per  mttro  cadente,  0  nembo  fciob*, 
Si  turba  ilgiuflo,  ne  patifce  affanno. 
Kidla  ilcommoue,  ingiufla  lanct  pende, 
E  al  btn  oprar\  t  al  fuo  ripofo  atttndt . 

L'horomc  iufte  ne  craint  pas. 
Le  cry  d'vnc  populace 
Ned'vn  Tiran  Iamenace, 
Ne  les  foudroyans  efclats, 
Nc  la  bruyante  tcmpeftc. 
Or  que  le  monde,  dcftruic , 
S'aille  fondrcdVn  grand  bruit, 
ll  nabaiflera  latefte. 
Kji  du  mondt  brifeles  tfclats  ruintux, 
Kj  d*  tjranftltn  la  crutlle  menace*. 


7* 


INNOCENTIA  VBIQVE  TVTA; 


Lib.t'. 

OJ.2Z. 


Jnteger  vit*,fceterifg{purus, 
■I^on  eget  MauriiacuUstnec  arcu, 
liec  vencnatis  grautda  fagittis  t 

Fufic,pbaretra. 
Si.ieper  Syrtes  iter  &(litofist 
Siucfaflurusper  inbojpitalem 
Cjucafum,vel  qu&  locafahulofui 

Lamitt  Hydafpes. 


Suet.inYtt.    TitusVefpaGanusaudiensprardeceflVesfuosmultislfubdiris  iniurijs  affc- 
Xipb.itt  Vtfp.  <Sos:Nn»»,iriquiebat,»«  tniuria  afficitt,  quia «ifo/ ago,quod alios  Udert  pofstt. 


Lainoccnciapura,  Yaunque  caminando 
Que  tiene  fu  reyno   Vaya  por  defiertos, 
Enlabuenavida,       Lleua  ficmprecorte  | 

Y  en  el  jufto  pecho,  De  fus  penfaroientos.j 
Defprecialasarmas    Todos  en  el  mundo 

Coc  el  fuerte  peto,    La  tienen  refpeclo 
Porquefucociencia  Ytodoslafiruen 
Es  mas que  de  acero,  Como  a  Reyna  dellos. 
Entrc  embidias  fieras  Dichofa  inocencia, 

Y  enemigos  fieros  Y  dichofo  elbueno, 
Alegre  noteme  Puesporellagoza, 
fm  mortal  veneno.    Tantos  priuilegios. 

©cn  rjocbe'  mcnfcfj  itocfj  fcrjfft/noclj  fniaert/ 
JRoch  bootrlj  nocl)  ptjleu  cn  ftjn  nootltjtl;/ 
SDant  f)u  Ijctn  in  tpertjcltcl  &ootujcfs 
faitt  ftjn  ounoofelljf  pt  bcujaert: 
SDat  i?  ffjn  Inapen  bacr  fju  mebr 
£>ccr  tjculttjl)  0002  tuorilfinen  nnet 
#ol  bjaetftcn  fcl/cn  b:c|tcn  cjuaet/ 
©tc  Ijcm  al  late  n  gaen  in  b:eDc» 


CbiguiRo  viut ,  t  di  malitiepun 
D'arco  non  ba  meflter,  ne  di  faretra, 
N*  d'4rmi  vtlenofe\  al  cbtaro,  e  fctm 
Liberaftrada,  ouunqut  paft,impttra, 
Ptr  Cinfiamatt  firti  va  fecuro, 
Ntrinbojpitt  CaucafoCaretra, 
Ue  lofpaucntan  It  fcluaggtt  btlttt, 
Ntglialii  monti,  ntlt  fofcbtftlue. 

L'amcbdnne,entiere&pure 
Napointafaire  de  dards, 
N'y  defcorte  de  foudards. 
LTnnocence  eft  fon  armure., 
Parmy  les  ardans  fablons, 
Des  fiers  monftres  la  deineure  » 
Er  les  Tartares  felons, 
1  il  paflelaviefeure. 

Ltiuftt  nt  t'tn  cbaut  dt  la  dardt  actree 
Dont  le  More  combat  les  tygres  inbumaint, 
Ains  il  marcbe  fans  pcur  attx  deferts  affr:caifis ; 
L"wttC(tnct  par  toui  tft  toufiours  afaturtu 


M  O  Pv  T  I  S    F  O  R  M  I  D  Q. 


/.i/.j. 
od.u 


Clcers 


Srnet,- 
Otdip. 

Tlyefle. 


D//!rtc7t/s  cnfs  cuifupcr  impia 
Ci  ruicepench  t ,  non  SicttU  d.ipes 
Duh  cm  elaberainnt  ftporem: 
Non  au/um,  ctthar&j,  cantm 
Somnmn  reditcent.  Somnus  agrest/um 
Lcnts  vircrnm  non  humilcs  ciomos 
fafltdit,  vmbrofamcjt  rtpam, 
'Jfyn  Zephyris  agitata  Tcmpe. 

Dionyfiocum  quidam  cx  eius  afTcntatoribus  Damocles, commemoraret  Lft 
fermoneopcscius.negaretque  vmquam  beatiorem  quemquam  fuiflc:  Visne 
igitur(inq'iit)  6  Damocle,fortunam  experiri  meam?  Cum  fe  illecuperedixif- 
fet.collocari  iuffithominem  infellafua  regia,tum  admcnfam  eximiaforma 
puerosdelcftosiiilTitconfittere,menfJe  conquifitifsimis  cpulis  cxftrucbantur: 
fortunatus  fi hi  Damocles  videbatur.  In  hoc  medio  apparatu  ,  gladium  e  lacuna- 
ri demitti  iuffit,  vt  impcnderet  illius  beati  ceruicibus. Itaque  nec manum  porri- 
gebatin  menfam,&  exorauit  tyrannum,  vt  abire  liceret ,  quod  iam  beatus  nol- 
ietefTe.  nihil  namqueeieit  beatum  ,cuifemper  aliquisterrorimpendet? 

Qutiqu&mne  regno gaudert  6 fal/av bonttm s 
Jluantkffi  malorumfronte  quam  bianda  tegis  ? 

T^cejie  efl  vt  multos  timeat ,  quem  multi  timent. 
Auro  venenum  bibitur:  expertt/s  loquor. 


Dionyfio,aquel  tyrano, 
Que  reyno  de  Sicilia en  Zaragoza, 
Quando  vio  que  alTi  vfano 
Damocles  enfalcaua  elbien  quegoza, 
A  fu  mefa  fentado 
Manda,  que,  mas  que  cl  Rey,  fea  regalado,- 

Y  en  medio  la  comida, 
Salio  vna  efpada  encima  fu  cabeza, 
En  vnacerdaafida, 

(  onqucoluidocl  rcgaloy  lagrandeza; 
Que  no  ay  cumplida  gloria, 
i  aigun  temor  aflige  la  memoria. 

?T}:e  boticn  'trjooft  fict  fiff  tjtft  fjangcn 
<r*cn  finacrt  ncn  ccncn  Dtinncn  bjsrct 
Dccft  inft/  nocfj  fmncck  in  fjct  otitfangJjcn 
tfcin  lccKrc  fpijf  oie  boo?  Ijcm  ttaet:  | 

"^oot  nfjccn  gljcfpcel/  nbclj  gfjccn  grjefangDcn 
itictfocte  flaep  11»  tocrt  uruanctfjen. 

cn  ualfclj  gfjcliicft  itt  fijnen  gljccfj 

I  ruier  Iju  Die  gDe|taDigfj  uiceit. 


Tenea  D.tmocle fortunato  il  Regno. 
Lodando  il  Rege ,t  U  fua  forte  inftemt, 
Ui  condotto  a  fcder  nel  realfegno, 
Doue  ilpendente  ferro  il  Regepreme, 
Nongufta  ildolce  cibo,  e  il  canto  degne, 
Intentoalferto  mintcciofo  teme, 
F.  sdegna  teffer  Re,  cbefra  fuegenti, 
Temeinftdie,  veUni,itr*dunenti. 

A  quilecoutelastrenchant 
Pend  d'vn  poil  fur  le  chef  mefchantj 
Ne  peut  trouuer  gouit  ala  table  s 
SeruiedVngrandappareil : 
Laccord  de  mufique  agreable 
Ne  luy  auance  le  fommeil. 
Uefprit.toufiours  batu  de  crainte, 
Ne  jouitque  de  ioye  feinte. 

Letyran quiapeur  &  fur  terre, &  fur  ttnit 
JS" i  fcaurait  prendre  gotiil  aux  metsdelicieux, 
Hygrandplaifiraufondesluthsharmonieux: 
Celuy  quvn  chacun  cramt,doibt  craitidre  tout  U  mtdt* . 


SRVGALITATIS   EXEMPIAS.' 


Lib.d. 
Od4.it: 


tih.xl 
Satjr.j. 


htuenal. 
Sat. 10. 


Latrt. 

[\l.i.c.<. 

Ammian 

lib.21. 


Vtuiturpartto  bene',  cui  paternum 
Splcndet  tn  mcnfa  tenui  falinum: 
Nec  leueis  fernnos  timor  ,*ttt  Cupufo 
Sordidus  aufert. 

modofit  mihimenfa  tripes,& 

Conchafalls  purt,  ejr  toga}<ju<e  defendere  frigui* 
^uamuis  crajfa,  queaU 

nulla  aconita  bibuntur 


TicTdibm :  tttnc  illa  time,  cum  poculafumes 
Gemmata,drlato  Sentinum  ardebit  in  aura, 

Rogatus  Socrates.Quifuam  Dijs  effet  &mi\limus?is,inq\ikbtf,qulpMui[mit  tgef. 
cm  Du  nuUituindtgtant. 

Cyrus  percontanti  hofpiti.quid  in  ca-nam  fibi  apparari  vellct  ?  refpondit ,  Vrtr 
ter  puntm  nihiUnani  Jptro  meprope  riuum  unaturum. 


Dichofos  los  que  contcntos 
Conpobre  veftido.ycafa, 
Y  comicndo  a  mano  efcafa, 
Se  duermen  contando  cuentos, 
Aquien  nuncaelfucioamor 
Priuo  delfueiioapacible, 
Niel  temor.aunque  terrible, 
Que  no  faben  que  es  temor. 

No  fon  fugetosaleyes, 
Queel  arancel  de  lo  jufto 
Cumplen.haziendofu  gufto, 
Yno  el  guftodclos  Reyes. 

$u  Iccft  gljcfuclualj  Oictc  bttbm 
£>tjtt  uagfjclaten  goet  gljcnict: 
m  t  itncpkcngf  f  oet  Iju  ntet  bctfcfjict 
«Doo:  U?ccfc  noclj  begljccrltjcltfjeaen. 
2tl'  tgotit  bat  i»t;oe  jnoien  fpnipt 
<De  rticcom  ntct  cn  ftan  Ocrtnccrcn 
13att  oien  btc  fjcm  gijctiocalit'  cn  fltipt 
©crrtot  fijn Dcrt •tounutbcoDtcrxu. - 


Ricco,efelice  e  qutl,che  a  piccitlmenfa, 
llben  paternodolcemtnttgode, 
Segelido  timor,  nt  voglia  accenfa 
Gli  leuail  dolcefonno,  ol  cor  li  rode. 
Peuer  e  qtielli  a  la  cai  brama  tmmtnfz 
Nu!k  mai  basla,ePaltro  e  ricco,  eptede, 
Cbe  delpoco  contento,  in  dolcepace, 
Gode  piu  che  del  mdltojnguerra  edace. 

A  1'aife  vit,qui  vitde  peu, 
Qui  fe  contentede  fon  creu, 
La  Crainte,ny  la  Conuoitifc 
Ne  luy  troublent  le  doux  repos. 
Sil  eft  noury,&  que  laBife 
Nepercefon  veftementgros,- 
Des  Indesleriche  riuage 
Ne  luy  peut  dbnner  dauantage." 

Silafrugale  main  dijpofe  ton  mefnage, 
T«  vii  fort  bien  dupeu  quetonpert  a  laifie, 
T«  repofes  coyment  du  fomme  efldntprife, 
Njt  lapeur  njCamour  nt  tc tient  enjetuage. 


78  POTESTAS    POTESTATI   S.VBIECTA. 

Lib.it  Rcum  timendorttm  in  prm  os  g  rc <?cf. 

°d- l •  R ege s  in  iffos  impcntm  efi  Iottis, 

Clari  Giganteo  triumpho,  m 

Cunciaftpcrcilto  mouentis. 

Smtcl  Vos  qtiibtu  rctlor  maris  atcjtte  tcrr* 

Tvftc.  Jm  dcdit  mxgnum  necis ,  ttqne  z/it.f.' 

Poniteinfiatos,  tumidofi  vultns. 

QutdijHida  vcbis  minor  cxttmtfcit, 

cjMaiorhoc  vobis  domimumin  't;-.r. 

Omncfub  regnc  grauiore  regntim  ejl. 

Icfefb.xy.     Hcrodes  Agrippa.cum  verte  rcgia  indutus  pro  tribunali fedcret,  eumqutf 
Ant.        Deumaffentatoresfalutarent,&paulop6ttgraiiiIfimis  cruciatibus  correptus, 
Act.  12.  fe  ad  necem  trahi  vidcrer,  ad  amicos  conuerfus :  En,  ait,  quem  Deum  immortalem  {*- 
lutaftis ;  iam  nmtalis  vitam  rtlmquert  mbtor,  fatali  ntttfsitate  vtftrum  argutntt  mtndacmn. 


No  pienfe  elpoderofo,  que  no  tiene 
Supcrior  enel  mundo,  pues  le  alcanca 
La  vengancadelcielo,  que  le  viene, 
Corrole  vino  a  Herodes  la  venganca, 
Que  queriendo  fubir  mas  que  conuicne, 
De  Dios,  baxoadoloresfu  mudanca, 
Con  ellos  pregonando,  que  del  fuelo 
Ellufticia  mayor  viue  en  el  cielo. 

<?ftft  een  tien  ftonf  tult  ecrt  mct  tyefcn/ 
HD.it  fju  bcucclt  tcrflont  nDefcfjtet. 
8>pftfjnnialleenltjtkb?ptcltiefcn 
©tc  nicmant  fjceft  &tc  fjp  ontftet/ 
|Bart3;iipttctaoetfjcmoorft  rjcticn/ 
ttctfcfjjf  cUt  ftjn  fiert/gfictnoet/  cn  rjfjecfl 
JRct  eenenroctult  t>art't  nl  boo?  tyeelfc 
«g>p  3i)ii  onujp  al  titc  fjier  Icucn. 


Comanda  U  Re  petente,ncfalti(ro 
Se^gita  fuditi  (uoi,gonerna,reggr} 
E  memre  teme  ognun  ilfuofeuer» 
Scetro,  libero  tienfi,  t(tnz.a  leggt: 
Ma  ft  il  tonantt  Dio,  cVha  fciolto  impero^ 
Qual  Rt  de  Regt,  d'%  tonar  elegge, 
Trema  il  timido  Re  verfo  ilciel  volto. 
Tutti  foggettifiam,  ntjfuno  i  fciolto. 

Les  RoispuiiTansdonnentleursIoix 
Au  monde:Dieu  commande  aux  Rois. 
Le  plusgrandEmpire  releue 
La  haut,de  Dieu  &  du  Soleil. 
Le  Tyran,qui  fon  peuple  greuej 
Attend  fon  chairiment  du  Ciel. 
De  Dieu  la  dextre  fouuerainc 
Fait  &  defait  la  force  humaine 


Au  miniftre  du  Roj  tu  doibs^obtifance', 
Le  Miniftrta  fon  Rojr,  lt  Roj  \d  dotbt  a  D/cu, 


Leplus  fort  (ait  la  loydt  tout  tempten  ttut  litti]: 
Lapmffanct  aejie  vapltala  puiffdn(f. 


L'tb.%. 
Vd.Z. 


Sentt. 

Tlytfle* 


QVIS   DIVES?QVI   N1L   CVPIT- 

Latius  regnes  auidum  domando 
Spiritum,i]uamfi Libyam  rtmotis 
Cadibus  tungas,  cjr  vterque  Pcenus 

Seruiat  vni. 
Redditum  Cyrifolio  ?kraatent 
Difidens  flebi ,  numero  beato- 
rum  eximit  Vtrtus ^populum^falfis 

Dedocet  vti 
1'ocibw;  regnum  &  diadema  ttitum 
Deferens  vni,  propriam%  iaurum: 
guifquis  ingentes  oculo  trretorto 
Speclat  aceruos. 

Rex  efl,  qui  pofuit  mctus, 
£t  diri  malapecloris: 
£lucm  non  ambitio  tmpottns> 
Et  numquamflabtlis fauor 
Vulgipr&cipitis  mouet. 
gui  tuto  pefitus  loco, 
Infra  fc  %idet  omnia. 


Aquer  quc  a  fus  pafllones 
Pifa  con  fortaleza,  y  cuydadafo- 
Huye  las  pretenfiones 
Del  vulgo  codiciofo 
E>  verdaderamente  virtuofoj 

Y  es  vc  rdadcrame  nte 
Rico,  pues  todo  el  mundo  eitiraa  en  nada, 
Preciando folamente 
La  corona  preciada 
De  la  virtud,  en  p  ocos  alabada. 

©m  man  oic  tj?omtR}e&  •tbtcjljf  am 
$an  eet'en  rtjcDom  Ran  uerDcercn/ 
<*n  nccmt  De  rcDen  tot  5tjn  tort 
S)e  Itroone  fjee^t  tteei  mecr  mttjacrben/ 
5Die  fjem  be  loutre  Dengljt  opfct 
S>.in  a(  ocn  fccptcrc?  oan  Der  aubcn» 
D  -  is  oe  grootfc  ijecrfcfjapptj 
J>  ju  iiijt  te  itclicn  aen  Dctn  w'. 

Vcux  tu  richt  ey  centtnt  &  piu  heareuxte  dite 
iQtfi  tupejjedeu  ttut  lot  dt  Irniutrs , 


Cbi  ccn  coflante,  t  rtlorefc  cert, 
Domina  U  pafien,  frena  faffettt, 
O  qutl vane defir  d"oro,  e dhenore 
Sgembra,  e  domafeslejfo,  ilpTOfri»  pettt, 
E  vtre  Regt,  t  vero  Imptratort, 
Et  hx  coroiu,  t  Uuropiuperfetto, 
GltUcinge  vtrtu,  cb'najcmpre  apprejfi. 
C/ji  vvl  vinctTtaUrui,rinca  feftejfe. 

L'homme  qui  conftamment  mefpriic 
d'Or  &d,Honneurlaconuoicife, 
Et  a  foymefme  fait  Ia  loy; 

Prife  plus  lacouronne , 

Quela  Vertuluydonne, 
Que  tous  les  fceptres  dvn  grand  Roy, 
Ccft  Li  Royaute  la  plus  grande, 
Qiii  afes  pailions  commandc. 

Domptantde  ton  efprit  Its  meuutmtns  ptrutrt, 
Sa  thuquilUtcfeulU  (y-rUnplutnt  dtftre. 


8i  SAPIENTU    LIEERTAS. 

iib.i .  Jj>jtifnam  igstitr  libcr?  fipicns,(ibi  qut  imperiofia: 

Sat^r.y.  jVurmnequepaupcries  ,ncquc  mers,ntque  vinctilaterxtnt*, 

Kefponfare  cupidinibut  }centcmnerc  honores, 

TorttStCr  in  (cipfo  totus  teres,atque  rotundus. 

Ixterntncquid  vateat  per  Uue  morari: 

Jnqummanca  ruitfcmpcr  fortuna. 

Ep\8tt.       Libcr  eft  qui  viuit  Yt  vult  ,qucm  nequc  efl  cogere,  neque  prohibere,neque 
incncbir.   vimadferrc. 

T.ipftutin     llla,  inquam,  efl  abfoluta  harc.&compendiodicendalibertas:  nonhomines 
Manud.   timere,non  fortunam;  nec  turpia  velle,  ncc  nimiajin  fcipfum  habere maximam 
poteftatem. 

r.aert.         Dionyfiorccitanti  verficulos  illos  Sophoclis : 
iib.i.c.8.  £hti(qitis  tjranm  ad tecla  fe  contulitx 

JPitpruiit  illi,  liber  etfivcntrit : 
Ariftippus,arreptopoftcriore,refpondit: 

Haudferuus  esi,fi  liberitluc  vencrit. 
Quia.inquiebat ,  vere  liber  non  eft,  nili  cuius  animum  fpe  mecuquclibcrauic 
Philofophia. 


Eslibreentrelibres.y  es  Reyentre  Reyes,! 
Y  Rey  de  los  Reyes  bien  puede  llamarfc 
EI  f  abio.quc  fabe  a  fi  mifmo  mandarfe,       j 
Poniendofe  a  fi ,  y  quitandofe  leyes, 

Nitcme.nideueal  mundo.yfus  greyes 
Que  firme  en  fu  bafa  eftara  fin  mudarfc, 
Ni  pueden  mudarle,  queriendo  el  eflarfe, 
Los  males  del  mundocon  todos  fus  bueyes 

«De  to8fe  Hit  Ocm  fclf0  rtfjeuiet 
?'  Ileen  10  l)?p  cn  recfjt  een  BJccre/ 
i3\)tm  Doot/  nljetinticknt^/noclj  bcrtntef/ 
«Gljecn  Itijt/fomipn/nljecn  itaet/  rjljecti  cere; 
j  jclj  eeniglj  toctial  quait/  nocJ)  goct/ 
•;-n  knn  ticn  lmjfcn  tnan  bcDuiingljciu 
as  nnt  oie  &eitnce|lert  ftjn  gljcmoct 
3s  uctte  uoum  nlle  Dtngljcn. 

L  r  fagt  qtti  du  fert  ve  craint  point  les  enterftt 
Se  feutfcul  iirt  bturtnx  &pUin  de  libtrte, 


Sciotco  e  colui  cbt  fciolta  vita  nuna, 
Imftriofo  mft,  nt  ttmt  mortt, 
Nepouerta,  ne  carcer,ne  catena, 
Hcforz.a  humana,  nt  velubil  forte% 
De  la  ragion  col  fido  fcettro  affrena 
Itproprio(en[o,re[oinuitto,eforte. 
Vn  altro  Gioue  fafi,  t  Rt  dt  Regi, 
Ricco,fciolto,bonorato,  t  d'altifregi 

Franc  eft-il,  qui  de  fon  cceur  maiftrey 
Alaraifonfe  fcait  foubmettre, 
Et  fcrre  a  fcs  defirs  lc  frein: 
Que  le  Sort  toufiours  en  vain  choque 
De  fon  gouuernailincertain: 
Qui  dc  la  Pauurete  fe  moque, 
Et  des  Honneurs  fait  peu  de  cas- 
Ains  la  Mort  mefme  nc  craint  pas. 

U  s'en  rtt  dt  la  mort,  ne  craint  U  pxuuret&^ 
It  mefptifc  d'amoitr  tes  tubri<iuet  am»rcesx 


I 


NIMIVS    P  A  VPERT  ATIS   METV5 

LIBERTATI    NOXIVS. 


lltb.T. 


Uenavi. 


Sic  quipauperiemveritusfotiore  metaHis 
Ltbertate  caret,dominum  vehi  t  imj  robus  ,atqut 
Seruict  £ternum,quiaparuo  ncfiiat  vti. 

Vides  hunc  mifcrum.propter  nimium  paupertatis  mctum.Iibertatis pilenm  afc- 
dicanrcm?Atqi]cidemilte,cernis,vtdorfoafini  inltar  hcrum auro onuitu  vchat? 
Quinimoadpiicrinumflagellisfecogipatiatur. 

?4ufertatem  fcrre  non  omnis,  fedvirifapientis] 


O  miedo  dc  la  pobreza, 
"Y  mas  fieres  grande  miedo, 

No  ay  en  el  mundo  baxcza 

Quc  no  te  topc,  qual  dcdo 

Maloen  la  naturaleza. 
Tu  vendes  lalibertad, 

Tu  afrentas  la  honeftidad, 

TuJoslinajesafrentas, 

No  fientes,  donde  te  afiic  ntasi 
-  Que  cs  tu  peor  calidad, 

tDtc  ouergfjccftfrjn  l^pfjept  fjcerffjrft 
?Doo2  onnutt  armof us  tijeco"  onccrlBcft 
jBccl  Icctfl  Ijp  tc  ticroiagtjcn  fjccft 
ldan  ccucn  mcc|reronucIecft/ 
25cfcl)acmtrjcptl  trotfFjcut/  cnoncerc/ 
iSccl  U  ottf/  eit  tnenigf)  frfjtmptgfi  tnoort: 
<EHe'tKU"pnucrnoerjijft>:ci0ren  5?erre 
jfftacr  flacf  oicnn  tonnoooigf  fpom. 

Nh!  qtie  It  f;gt  arme  d"vn  eouragt  baut  &  braue 
^apprtbeudeU  hurt-de  la  mtnduite, 


Chi  dal  limor  di  Vouerta  (ommojft 
La  ricca  Ubtrta  mijero  rende, 
Dtl  ricctfifa  feruo,e  porta  al  doffo 
Fatte  afintilfigtior,  tbt ioro  fplevdes 
Con  la  iferzjt  dcl  oro  vienpercoffo, 
E  mtUt  indigmta  (ofte,&atttnde. 
Libero,t  riccoeibuomconttnto}  efertu 
Limempcrato,  t  ilpeucrclprotttuo, 

Qui  engagc  falibert^ 
Pour  crainte  de  la  pauurete, 
11  faur.quefur  1'cfchine  il  porte 

Vn  maiftre  dcdaigneux, 
Et  mille  indignitez  fupporte, 

D'vn  front  peu  vergoigneux. 
Le  feruage  etcrnel  tormente 
L'ame,qui  de  peu  n'eft  contente. 

Qui  Tbommefranc  aflraint  vendrtfa  libtrte, 
Et  rendiimpaticHtde  maiutscrimts  tfcUsue. 


$6 

Lib^. 


S  O  R  S  S  V  A    Q.  V  E  M  QJV  £   BEAT, 

,   2{cn  pofidenti  m  multa  ,  vocauerls 
Mtclc  beatumtrecltus  occupat 
7{omen  beatirfui  Deorum 
Muneribm  fapienter  vti , 
Duramfr  calletfauperiempati, 
Peitcfque  letoftagitium  timct. 
2{pntl(epro  caris  amicis 
Aut  patria  timidaspcrire. 

>aucis&  Philemon,  vt  inter  mortalcs  beatiiTimi,qubd  fortefuaeflcntceritea- 
Ioue&  Mercurioinuifuntur. 


■.«,♦.. 
to  Q&4*. 


Stct  quicumque  vo/etJ>otcns3 
Auljt  culmine  lubrico, 
Me  dulcis  faturct  quies: 
Obfcuropofitus  ioco, 
Leni  perfrnar  otio. 
fiulUsnota  guiritibtt* 
j£.tas,per  tacttumfluat: 


Sic  ciim  tranfierint  mei 
K  .1  o  cum  flrtfttudics, 
Phbcius  moriarfenex. 
llli  mors  grauts  incubatj 
gui  nctus  nimis  omnibust 
Ignotut  mortturfbi. 


^-EI  que  vitie  eontento  con  fn  fuerte,        i 
"Yenellaalegreaquefta  vidapaffa, 
Sin  la  embidiacruel  de  ageno  eltado, 
■Que  malauraenel  mundoquele  acierte,i 
Antes  llena  debien  fu  pobre  cafa 
'Sirue  a  Ios  Diofes  de  lugar  fagrado. 

Baucis  y  Philcmon  nos  han  dexado, 
^Para  losque  vendran  Yn  viuocxemplo, 
^Pues  fue  fucafa  templo 
De  los  Diofesdiuinos, 
Tan  contentos,  quanto  ellos  peregrinos, 
Que  fieraprc  a  ia  Deidad  haze  apofento, 
•f  1  hombre  que  en  fu  eitado  eiU  contento. 

^r  <5oom  m  tiooiFrocu  tijt 
35p  Saucta  ctt  pfjilemon  guaraen/ 
*<Bic  tnef  te  bjcorn  leef  bcn  ffatnen 
Batt  qticfltngf)  en  6an  rroill  beuttjt. 
•  Oljcluchinlj  btefijn  onbe  oagfjcn 
*Ptio!brcttrjfjt  in  b?ebc  fonbec  ftfagrjem 
«ijeiucfttglj  Die  gljcttoegfjmgf)  Ijttft 
Jn  jjjn  bcrocp/  ett  b^oljjctt  lecft. 


Batuuii,  c  Plnlemongtdcanfiltcti 
Lanaiupouer'a,cb'altTipauenta, 
Cht trtfferfuor dcl Celo i duo  Pianeti 
Mercurto,  t  Giout,  tbe  liftrali  aucnta, 
Mcfii  da  iguiit  lor  dolfi,  t  quicti, 
In  poutra  magion  ricca,  t  conttnta 
E  (diffcr)quefti  dCielo, i/ Ktttar  noflro', 
Stanz.a  ,  t  cibo  diutn,non  mortal  cbioslr*. 

LesDieux  onteftevoir  jadis 
Chez  nous  Philemon  &  Baucis, 
Qui  viuotans.paflbyenc  leur  agc 
Contensdelcur  petit  mefnage, 
En  bonnepaix,&  francs.d'ennuy 
Detout  querelleimportune. 
Heureuxtrois  fois  heureux  celuy, 
Qui  vit  contentde  fa  fortunc. 

Situfcaitbien  vftrdtsdons  que  Dieuitnutk 
Sans  afptrer  a  plus,  tu  te  ptux  dirt  bturtux; 
Vhtur  ntgtft  auxtrtfors,  nj  aufond  plantunuxt 
Mais  au  ptuquefon  mangt  en  tepti  &  en  uye. 


S3  AGRICVLTVR.EBEATITVDO, 

L'b.  Bcattts  illc  ,qtti  procttl  negotijs , 

'P1*'  f  t  prifa  gcns  mortalium, 

"••2  *  Patcrna  rttra  bobus  excrcet  (uist 

Solntus  omntfenorc: 
T^ec  excitatur  ebjiico  milles  truci, 

Nec  borret  iratum  mare_j, 
Torttmj;  %<itat,  cjr  fupcrba  ctuium 
Pctenttorum  limina. 

cic.  t.         Omnium  rerum.ex  quibus  aliquid  requiritur.nihil  cft  agriculturamelias,nihil 
Ojfic.      vberius,  nihil  dulcius,  nihil  libcro  homine  dignius. 

Cie.  de      Hominum  generi  vniuerfo  cultura  agrorum  cfl  falutaris.  Nulla  vita  beatior  efTc 
Stntil.  potclt, neque  folum  orficio.fed &  delc&atione & facuritate  copiaquc rerii oranium, 
qua:  ad  viclum  hominum  &c  cultum  etiam  pertincnt. 


V'rg.%, 

G.org. 


Ofortunatos  nimium3fuaftboni  norint, 
Agricoias3quibui  ipfaprocul '  dtfcordtbta  armis 
Fundtt  humtfacilem  viclum  iufifsima  tclltu  ! 


Lavidadcla  labranza, 
Dc  ambicion  tan  libre,  y  pura, 
E>  la  vida  mas  fegura, 
Y  otra  bicnaucnturanza, 
Eo  ella,aquel  que  la  alcanca, 
Pucde  dela  vida  a&iua 
Ydela  contemplatiua 
Gozar  lin  ruydos  tan  bien, 
Que  goze  en  fu  modo  elbicn, 
Que  gozan  los  de  alla  arriba. 

$u  i0  gfjclucftiftf)  otc  bepfoegrjt 
£tiiit  o.fen  itcrclt  fo»  oaocrs  lanuen/ 
&m  a'<#i[cintiaom  ocn  intjngacrt  ooerjDt 
.i3euigtuan  tooetftenglje  tanocn/ 
©  t  accte  oan  tfjaoueevDigi)  Oof 
flCet  uterftfjaec  ntet  en  moet  gaen  tringfjcn  / 
©tc  ccn  tto.npet  niet  boet  ontfpttngijm 
i^t  iiaep/  uocd  ujceit  gijeen  bacen  gtof. 

CeUjvitbieriieureux  <\u\  dtch-irg:  d'ajf*irest 
tfajafltfmjiesjdnits  &  refuani  U  MM> 


Obeatocolui.cbe  fcioltt,t  lunge 
Ddntgotij,  tda  cure,  aVufo antico, 
I  proprijbuoidietro  .tiaratro  punget 
E  folca,  egodi  ilfuo  ttrrtno  aprtco, 
Timor  di  ftrro  militar  nolgiunge, 
Nt  dirato  octariborror  ntmico. 
Scbifo  de  Corti,  t  difuptrbe  ntura, 
Sol  di  piantt,  e  dt  campi  ba  litta  curai. 

Heureux.'  qui  de  fon  propre  coultre 
Le  champ  hereditaire  acouitre, 
Et  fuyant  le  falt  de  la  cour, 
Vk  du  lien.fain  tx  gay  ,fans  debte," 
Et  ne  marchc  au  fon  du  tambour, 
Et  de  proccs  ne  romptfa  tefte, 
Et  ne  craint  voir  dedans  la  mer 
Ses  biens&  fon  corpsabifmer. 

San<  allarme,fans  debts,fanspricts,ftnsdmt9r, 
\tmtrft  attccftt  bteufz.  Usgucretudejonptre. 


10 


A  V   A   R  I  T  I  AL      MALYMi 


od.  16- 


Crcfentem  fequttur  curaftcur.i.tm^ 
Ullaurumfy  f.imes. 


Cicero  Tudics  noLtefquecruciaris, cuinonfatefl,quodcft:  &'ipfumquodhab"e$,  ne 

I.  Parad.  diuturnum  fitfuturum,times:ncquccnim  vmquam  cxpletur.autfatiaturcupi- 

ditatis  fitis ;  ncquc  folum,  eaqua:  habes  libidine  augendicruciaris,  fedamitten-- 

dimotu. 


Ttnnui. 
S*t.  14. 


JntcreapUno  ciim  turgetfaccultts  ore, 
Crefcit  amornummi,  quantiimipfiptcunia  crefcitt 
Et  minushan:  optit,  cjuinon  habef.  ergoparatur 
Altera  vtUa  ttbt,  citm  rus  nonfujfcit  vnum. 
1 1  prrferre  libct  fnes. 


El  calor  infernal  de  la  auaricia 
Al  fuego  del  inficrno  exccde  y  pafla, 
En  el  crefcer  fin  fin  con  Ia  codicia. 

El  crefce,  y  crcfcen  en  fu  mifma  cafa 
Cafi  a  fu  ygual,  mascopia  de  cuydados, 
Quedadcblancas  la  fortuna  efcafa, 

Ynotieneel  auarolosducados, 
Si  no  el  faco,  y  el  tiene  los  tormentos 
Del  ganar  y  perder,  y  aun  hechizados 
Qucremos  dcfte  mal  morir  fedientos. 

vDesf  Ijcbbcws  fiifl  tn  froarte  fojaTjctt 
fCiet  gfjeltja  bermccrb?ingfi  tnaffen  fccr. 
M5!)ecn  qucllfngfj  guelt  fjem  m't  tjcrbo^gljctt 
«Dic  incpnf  tfj  fjceft/  botfj  toenfcfjt  ntet  mccr» 
*&i  luft  om  meer  notfj  te  bcrgaren 
QDcn  ttiicftaert  in  becf  onruft  tacnfjt. 
*De  fotgfj'  om  tgfjclt  toel  tc  bctoaccn 
£ijn  ijcrf  mct  tmpfent  pjjnen  pf  aegfjt, 

Ltfoutj  vd  croiffant  auecque  U  ptcune 
1'duare  ne  rolt  point  termhiifon  dtfvt, 


Qutnto  p'm  crefce  il  fitibtndo  argento, 
I  Tanto  piu  crtfcon  le  noiofe  curt, 
£  qxiine  e  piu  lamor  idaugumento, 
Tanto  piu  qutUt  fono  acctrbt,  e  dure. . 
Ptrcbt  1'auaro  a  cuftodirlo  intento 
Ptna,  ntftmbra  mai  cht  saftkurt. 
La  brtmt  del'aqu\fto  femprt  prtfts  1 
E  il  timor  dt  U  ptrdita  1'infcfla. 


Le  Soin  fukles  biens;  a  mefure 
Que  croift  1'argent,  croilfentles  SoinsS-. 
Qui  peu  polfcde.raime  moins; 
Et  de  grand'  richeffe  n'a  cure. 
La  peinc  d^mafTer  du  bien  , 
Etde  remplir  foncfcarcelle, 
Puis  la  pcur  de  perdre  le  fien, 
Le  riche  fans  rcfpit  harcelle. 

Au  dchors  du  Ptroufun  or  &  fon  plaiftr, 
Etdele  conftrutr  ntuutdufoing  l'importune\ 


•«? 


M  E  N  T  I  S    .1  N  Q  V  I  ETVD  O. 


J.ib.^". 


Non  cn'mga\a,  netjue  cenfularis 
Summouet  liclormifercs  ttmultta 
Mentis,  &  curai  laqueata  circutn 
Tecla  volanteis. 


Lib.  1. 
Lptfl.Zo 


Oltid.  f. 
Mttam. 

Stntca. 


Tion  dentu  tjrfundtts,  non  aris  accruWj  &  <turit 
s£groto  domino  deduxit  corporefebres, 
7{r>n  anmo  curas:  va/cat  pojjcffor  oportet» 
Si  comport.it t<  rcbui  bene  cogitat  vti. 

Attenu.mt  vigiles  corput  mifcrabile  cttrai, 
Exurit%  cutem  macies. 


■  tieuitp.iuce: 


Secura  tjutes 


Bien  pueden  los  foldados  . 

Que  a  fu  principc  guardan, 
Librarle  dealgu  n  dano  foraitcro, 
Mas  nodelos  cuydados 
Tan  grandes,  que  le  aguardan, 
■Haftaen  la  cama  alpeitanear  primc  ro: 
Y  no  ay  dezir,  no  quiero, 
Que  ibn  como  potencia 
A  nimal ,  yen  llegando 
Al  alma,  van  obrando 
Sinque  a  la  volu  nt.ul  den  fu  obed!*encia: 
Quiera  Dios  aya  Keyes, 
A  quien  den  fus  cuydados  juftas  leyes. 

Jn  'tljoegD  gfietnelft  cn  'tDof  Der  Fjeeon 
SDefozgljcnnetfcfcn  altijt: 
«©te  Dooi  gfjecn  uincljt/gfjcen  tracfjt/notfj  blijtl 
Dnn  Dicnaer05tjn  fcacr  tm  tc  tuccren. 
«Oljccn  fcfioon  pallrjiS/gfjeen  gfjclt/ftjjccn  goet/ 
/3o:lj  groote  jlatt  en  Kan  bcriagfjen 
«Be  fojgl)  en  aurit  Die  'tbangfi  gljcmoct 
^Dcr  gfootcn  pecfjrn  cuoe  Imagijra. 


N«»  puo  Cacciar,  tie  tutto  toi  del mondo, 
Sepuo  tbefor ,  neguardia,  negrandtzjjt. 
Bandtr  lemule  cure  dalprofondo 
Delcor,gi*fattoprtd*  di  triflez,z,t, 
N*  men  ponno  fanar  ofargiocondo 
Vaffiitto  inftmo,  cVoro,  e  cibo fpreezx. 
Si  cbepicci$li,egrandi  ban  lelor  cure, 
Ch'a  quefli  piu  ch'a  queifon  afpre,  e  ditrt. 

Toufiours  dciToubs  le  lambris  riche 
Vn  fcadron  de  SoucisTe  niche» 
Que  n'en  fcauroy  ent  jetter  dehors 
Ny  valets,ny  gardcs-de-corps. 
Le  beau  palais.ny  la  richeffe, 
Ny  lc  grand  eftat,  ne  guarit 
Le  mii  du  corps ,  ny  la  triltefle 
Qui  ronge  le  malade  efprit. 

Ltt  paltis  fomptueux,U  robbe  confulairt, 
Vamat  d'or  &  d'argent,les  ioyaux  degrandprit 
Sont  contentements  vains  attx  conuoiteux  ejprits, 
gut  Itsfoucjs  toufmrs  fuiutm  tn  mt  afiaire. 


C    V  R  &    !  N  E  V  I  T  A  B  1  L  E  S. 


lita, 


04.1, 


Vhg.6. 
Mneid. 


ScjxJ.t  .•>'-•/ Mi'ic:cfi  narteis 
Cura:  nec  turnnti  eqttitum  rciinq  iitt 
Ocyorccruis,cjr  Agmtc  nimbos 
Ocyor  Euro. 

—   ■    ■   timor  tjr  mi*<t 
Scandunt  eodem  quo  dominut:  neque 
Dccedit  arata  triremi,  fr 
Vojl  equitem  jcdct  atr.t  cnra. 

^jtifque  f:ios.patimur  m.tnes;fud  quemquercmordct 
Citra. 


Statiiu 
$.Tbeb. 


■  inuigiiant  animo ,  fccltrifj.par&ti 


Suppiidum  cxcrccnt  c*r*. 


Son  los  ncgros  cuydados  enfadofos 
Al  hoTibre  tan  forcofos,  que  no  ay  hombre' 
TJetan  humildenombre,  aquienfueterno 
Y  mas  penolb  innerno  no  acometa, 
No  ay  cofa  no  fugeta  aaquefla  harpia, 
Pues  de  noche,  y  de  dia  va  bolando, 
Entre  fuenos  turbando  al  mas  eirento, 
.  Y  con  efie  cormento  morircmos 
■  Masquanro  padecemos,  feragnrto, 
Si  van  nueftros  cuydados  a  lo  juilo. 

«Defotgljttn  ntem.int  cti  ontblict  / 
'  <Te  twnttri  fnelljeut  i"u  gljelrjcfieit/ 
£\.n  'tulncfjttclj  lclup  fp  utct  nt  tntjcftcn/ 
Ot:uboct..ncrf)'  l.an  a  ontloopcu  tuct/ 
^Dcu  tiuutec  f»  ban  acfjter  grtjpcn/ 
■<s-\\  6  ecn  en  ti  anocrprjnltjcf.  ntjpens 
•  «Ijcen  plaet0  fjoe  eenfacm/  ofte  uitjt 
<Dctt  mcnfctj  ban  foigfjen  gantjj  bcuctjt. 

Coun  tn  pofl/  au  defert,  voguefur  la  marine, 
Toufiours  ts  tufutui  £yn  (oucy  renaifftnt, 


Tuggi  pur  come  vuoi,  o  come  lice, 
Lalatt  cure,  ellor  vtkn  vorace, 
Solc*  mari,ttrap.xp  aluptndice; 
SulUtgnoifntllo,  oful  deftritrfugace, 
Sempre  morfo  verrai,fempr'infflict 
A  tergo  ti  vedraiUftbitra  ed.ict. 
MJ  pnoifuggir  qutl  cbtfuggtndo  porti: 
Vemulecure  v-anptr  mmti,  eporti. 

En  vain  1'hommc  lc  Soucy  fuft: 
Le  Caualier  le  porte  en  cfoupe, 
Lc  picton  vifte  il  acconfuic, 
Ec  rattaint  la  fuyarde  poupc. 
Iln  yannlrecoin, 
Nylieufifolitaire. 
•  Oudupenible  foin 
On  fe  puifle  defaire. 

Ojti  vautour  affameva  ton  caur  depejfant 
Et,  comme  ton  Jiefir,  tamait  uefe tttmint* 


9$ 


GRANDE    MALVM    INVIDIA. 


Lib.  t. 
fyift.  », 


Jnuidui  alterius  macrefcit  rebm  opimu: 
Jnuidia  Siculi  non  inuenere  tyrannt 
Tormentum  maiut. 


Vtl.Max.  Perillus  Athcnienfis,  faber  ingeniofus ,  ad  Phalaridcm  Agrigentihorum  m 
tib.9  c .2.  Sicilia  tyrannum  veniens  ,  in  eiirs  gratiam  taurum  ex  xre  artificiofiflimum  ardifi- 
Outd.  iu  cauit ,  vt  rei  inclufi  fubieetoque  ignc  torti ,  non  hominis  voccm  ,  fed  mugitum 
luiin.       cmittere  viderentur.Pro  quo  inuento,  cum  munus  ii  tyranno  artifex  poftulaflcr,. 

in  hunc  ipfum  taurum  primus  ,  cius  iufiu ,  Perillus  conijcitur ,  &  fuppofito  igne 

exuritur. 

Scuec*  Inuidiam  effugies.fi  te  non  ingefleris  oculis :  fi  bona  tuanoniacla.ueris :  fi  fo» 
Epiil.  17.  ueris  in  finum  gauderc. 


Sd.itb.ij. 


•  O  dirum  exitium!  0  n&ilvmquam 


Cre(cere,necfatuns  magnas  exurgtnlaudcs- 
Jnuidia- 


Phalaristyrano,      Es  fu  pcna  el  propio 
QjereynoenSicilia>  Yel  alma  afligida, 
Djo  menor  caftigo,    Como  animaenpcna,' 
Queelquedalaebidia  Muerc  fiempre  viua,l 

Mctiendo  enel  toro  Comcn  fus  entranas, 
"De  metal,que  auia     Sierpes  de  la  Lybia, 
Perillo  inuentado,     Y  el  las  come,y  todo 
Sa  perfonadigna;      Confusfantafias, 

Porqueelembidiofo-  Guardefe  el  herido 
Elmifmo  fabrica         Defta  nineria, 
D.-ntrodefi  mifmo     Porqueno  ay  pecado 
Su  mazmorra  mifrha:   Mas  neciocn  la  vida. 

®e  ftraf  toasf  sroot/  toanneet  ben  fttet 
©00?'  tonbcr|to6:kcn  ban  ecn  bict 
<Dc0  ivn:tt\)tute  mubct  felfo  bertrcrbc/ 
flDtencTclatljf  tn  iltcrs  rjljeluiit  brrtteccbc. 
jjBiet  tmeaet  balt  acn  btett  fnn  fmect 
vDte  o;n  Ttgl)elucfc  ban  ftj.t  ctljcbucrcn 
lletn  rjuclt/  ;en  tvjbtglj  aan  natuerenj 
£;ct  btttajck  ImacgDt  funeuflijcu  ij:rt. 


Stmpre  diraltruiben  t  inMo  1  ange^, 
Lo  ftrugge  1'occhio  auelenato,  t  bieco, 
Efa  cbe  deniro,  t  fuorfi  rodi,  e  mange, 
Ne  mai  ripofi  afaer  chiarOj  0  citco. 
Defaitrui  mtlgodtndo, »7  proprto  piange. 
E  U  peru  del  fatlo  porta  jeco: 
Vinuidia,  che  di  roder  mti  110  cejft, 
E  Guidice,  t  carnefceaje  fteffa, 

Effroyable  eftoit  lc  tormene 
Du  beuf dairain.qui par la  flame 
Aux  corps  roftis  rauiflbitrame, 
Auec  vn  brutal  muglemenr. 
Mais  bien  plus  cruelle  eft  la  peincr 
Deceluy.quipourlebonheur 
De  fcs  voifins  mange  fon  coeur, 
Etenuieux,  foymefmcgeine. 

Venuie  pafle  tetnti  bydeufe  &  defcbarnee 
Qm  nourritpour  cbeueuxcent  coleuuretux  retors, 
Mal  bomble  aux  ijrant  pltu  que  dix  miBe  morts, 
St  rottgeau  bitn  d'autru/iu  qutl  tlle  tfl gtnnie* 


98 

Od.  \oK 


Senect. 


nh.t: 

Epiil.Z* 


CVLMEN     IIO.NO.R-IS    LVBIUCVM. 

Auream  qtiifquts  mcdiocritatcm 
Diltgit,  tutus  carct  obfo/eti 
Sordtbustecli,  ciret  inindcndl 

Sobrius  auls. 
Sspius  vcntis  agitatur  ingcns 
Fimu,  cjr  celfsgrauiore  caju 
Decidunt  turrcs,ft  riuntgjummos 
Fulmina  montes. 

Felix,  medis  qutfquis  tttrbs, 
Farte  quictus,  aurajhingit 
Litora  tuta,  ttmtdus^  m.iri 
Credere  cymbam,  remo  tcrra* 
Propiore  iegit. 

Pauferics  immuncUdmus  prccul  abjit,  ego  vtmm< 
'Hauefcr&r  magna,  anparua,ferar  vnus  ejr  idem. 
2{j»  agimur  tumidis  velis,  Aquilone  fecundo: 
2{on  tamcn  aduerfis  statem  diicimtu  Aufiris^ 

Crede  mihi ,  bene  quilatuit,  bene  vixit,  ejr  intr* 
Fortunam  debet  quifque  manere fuam. 


EI  rayo  tema  la  empinada  torre, 
Que  compite  en  altura  conel  cieloi 
Yel  erguido  collado,  cuyo  yelo 
?affa  enfu  cumbre  loque  cl  viento  corre; 

Temaleelalto  pino.aunquefc  borre 
Lainfamiade  Aris,con  veniral  fuelo;. 
Y  del  rayo  del  mundo  aya  recclo, 
El  que  al  mundo,  y  no  el  mundo  lefocorrej 

Temacaer.elque  feveeencimado. 
Sobrelos  altos  cucrnosdete  luna, 
Libre  afu parecer  de  fobrefaltos;. 
Yno  le  tema  clquieto  yniuelado 
Con  fumediana  fuerteyfufortuna, 
Pties  folodii  eftc  rayo  en  los  mas  altos. 


306  rofe  na  maet  ftjn  feufti  reefjr/ 
^moltetbe  bupfe  fjtitten  flecljt/ 
."!i  !jct  lienjjb&e  hcif  laet  baren. 
Detacljringfj  tneejt  de  Ijutten  quelf. 

X  a  cjme  des  battts  monts  le  ctdrt  btife-  nit 
SintllusfQuutnt  twhti.  du  ctrre*ufiudroj*nt, 


f       In  alto  Pino,  in'ertt  torrt.o  mur$ 
!   Pjm  tuona  Ciout,  tgioilrt  irtto  vtnto^ 
I  Cbt dhumtU captnncinluogo o[curot. 

Doue  non  tcaiuta,  ntfpauento. 

ISel  mtdiocrt ftato  i  ibuom  fccuro, 

£  temptrato,viue,tptucontento; 

Son  ttmt  di  caduta,  nt  d'aj!alto; 

Puottmetne  ilfuptrbo  tfcefomaltt». 

Qui  reiglc  fa  vie  au  compas 
D'vn  ellat  moyen.le  toid  bas 
D'vne  miferabile  cabane 
Nele  verrafon  pain  manger: 
Auffy  ne  craint-il  le  danger, 
Qui  fuit  la  grandcur  courtifane. 
Aux  hautes  tours  le  foudre  roux 
Faic  toufioursfcntirfoncouroux- 

©e  bonber  flagljrn  Ijun  gfjettielt 
«cr|t  op  &e  ijaogfjite  toien?  barcn. 
©e  meefle  ruit  cn  tmtnfte  guaet 
30  tn  &e  mi&&clbace  |taet. 

Qui  fur  Itsgrands  bonnturs  vtftglotrt  tsldjiut, 

Dejlmgrands  ctnps  dufort  4  U  ttftt  bttliit^ 


l-xi 


MYLTIPLEX  AVARITIA?   PR£TEXTV€: 


lucrtt. 

.ltb.$. 


llle  grauem  dttro  terram  qui-vertit  dratro, 
Perfidus  hic  caut>o,miles  ,ndHtdtj,per  omne 
Audaces  marc  cjut  currunt.hac  mente  itborcm 
Sefcferre,fenes  vt  in  ttia  tuta  recedant, 
Aiunt ,cum  Jibi fint  congefta  ciharia  :ftcut 
Paruula,  n.tm  exemplo  efl,  magniformua  laborist 
Orctrahit  quodcumejue potefl ,attftte  adiit  aceruo^ 
jSj^em  flruit  ,hd:si  i%nara,ac  non  incautafuturt: 
Qu*,fmul inucrfum  contrifiat  Atjuarhu  amtkm, 
2ifn  ifcjuam  prorcpit,&  tllis  vtitur  ante 
gxtfitispatiens. 

JErgo  hominum  genus  incafjum  frufirdque  laborat 
Semper,  &  in  cttris  confumit  inanibtu  duum: 
2{imirum,quianon  cognouit,qudfit  habendi 
Finis,cjr  omnino  qub  adcrefeat  vera  voluptat . 


Eneftavidatodos 
,Con  achaques  coloran  fu  auaricia, 
Diziendo  que  fus  modos 
De  adquirir,  fon  prudencia,  y  no  codicia, 
Por  tener  quando  viejos, 
Con  que  poder  viuir  y  dar  confe jos: 

Alegan  a  la  hormiga 
Prudenteallegadora  enelverano; 
Yconaqueilaliga 
El  mnndo  roba  fu  intcres  villano: 
Sin  ver,  qire  es  anegaza 
Aquetto  todo,  conque  el  vicio  ac.^. 

©ctt  fattf  :natt  yfrfifpper/  locctt/  foloart/ 
3a  mreit  rlck  ecn  ntct  af  cn  lact 
5t  ittjt  frjn  nttolen  fe  uetineerat. 
Jjiin  Iicbbcns  lust  clcfc  Itlhglj  Dcrftf/ 
<5x\  fcut  oat  fulclt  orrrcarcn  irreckt 
«©m  ih  ftitt  outfjrut  te  ucrtecrett: 
*>oo  ttrriitften  'ofoincro  fjcm  uoojffct 
<#in  fuunrcw:  te  Dcljocurti  ntct. 


llgbitttt  btHter,  Ttrditt  marinart, 
ll  vigil  ctntadint,  tlftcr'  feldato, 
Sotftmbra  tgriun  Softar  al  tempt  auitt^  %-• 

E  godtr  U  vtccbitzut,  in  Itetofiatti, 
Trauagita,  ctme  futl,  per  far  riptm 
La  prouidaformu*,  *l  vernt  irats; 
Dtproucderfotfauide  prctetto, 
Ogrii  nurtal  al  Auariftaiprettt. 

Le  Nautonnier.le  Payfa^#, 

Le  Soldat,lHo:te,&  1' Artifan  « 

Pour  amonceler  la :ichefTe, 

lamais  ne  rcpofe  endormy; 

Soubs  nom,qu'il  penfea  lavieillefle, 

A  1'exemplc  de  laformy, 

Qui  ramaffant  fa  vi&uaille, 

Pourl  hiuer.enefletrauaille. 

Qui,  ptur  defir  dugttin  vend  ftn  ctrpt  tlagutnc 
Qut  fefait  bottdier  tfcUue  tvn  cbajcun , 
£?ui  rame  a  U  cadtne  en  ftllonnant  Ntptun, 
Quifcietnbe  U  dei^apitcbtr  U  Utrt, 


I 


;cs 

li.2. 
£#JT.U 


...ftTt. 

fcfr.J. 


tth.  3. 


NIHIL  AVRI  CVPIDVM  REFRA^NAT. 

< r/!v?  lc  ncque  ferw:  us  xilti* 

Tttmouest  litcro,nrqne  hyepft,igni.< ,*»  'r  -,faruPH 
Nil  oljlet  tibi,dttm  nefit  te  dtthr  dter: 
Sicfeftinantifemper  locupletior  objl.it. 
Vt,  cum  carccnbus  mijjbs  ra[  it  vnguii  curruil 
rnstat  eqitis  auriga  /uos  vincentibus ,  illum 
Prxteritum  temncns  extremos  intcr  euntem. 
'ndefit,  vt  rarb,  qut  fe  vixijfe  beatum 
■  ficat,  &  exaclo  contentut  tenpere  vit* 
Cedat,  vti  conuittafatur,repcrirc  queamm. 

Ergb  fo/licitx  tu  caujjapecunia  vittes, 

Per  te  in  maturum  mcrtis  adimus  itcr: 
Tu  vitijs  hominum  crudehapabula  prakest 
Scmma  curarum  de  capite  orta  tito. 
___*  fi neque feruidis 
Pars  inclufa  caloribus 

(J\l  undi ,  nec  Borexfinitimum  latust 
Durat.tqfolo  niues 

CMercatorem  abigttntl  horridacallidi 
Vincunt  xquora  nauitx. 


Orabiadetenermas, 
Y  dc  mas  valerteniendo, 
■Que  fue  bait  ante,-en  nafciendo, 
A  rcfrenarte  jamas.'' 

Nielcielo  confu  inclemencia, 
Ni  todos  los  elementos 
<Ton  lajuntade  tormentos, 
•Qne  puede  dar  fu  potencia , 

Ni  la  efpada.y  la  cadena 
Pueltasalpecho.yalojo, 
Nada  refrcna  tiuantojo, 
Si  el  fabio  no  le  refrena. 

4Mjccn  Ijctftftfje  rotn&en  /ftou  /  of  fnce/ 
<CMjcen  rooutra  /fteocrtcn/ylkrs/  fcorpcn/ 
«Ijren  uicr/  gljern  fomers  IjttttcD  bjocpen/ 
jf>oclj  rtlircn  p"erjjcftcl  fean  De  5te 
Ban  mcmnh  mcnfclj  frjn  lufr  oocn  umtluw 
4$u  fpoo?taIttt  na  uteu  rjljemtn 
«Cm  t'oucrtrcrTcn  (na  ftj«  ftn) 
^oc?  grootc  ininfl  all'  anDjc  tgtKcn. 


Ntnil  timor thorribile tempefia, 
tJe  diferro  crudd,  ne  di  catcna, 
Ne  di  rigida  sftrz.a,  ne  dt  prtfia 
Fiamma,  nc  di  mordtce  Anfeftbtna, 
11  pouer  ricto  dalguadtgno  .arrtfta, 
Cbe  infatubilfemprc  igiorni  mena; 
ContempU  loro,  e  come  in  or  conuerfo, 
Konvedtil  vicinfoto,  etlferroauerfa. 
l'E(te  fcc,  la  Sayfonfullcufc, 
Le  North  glace,le  chaud  Midy, 
LesBrigands.la  Mcrperilleufe, 
N'empefchent  lc  nrarchand  hardy 
E>'amafler  dcs  deniers  fans  cefle; 
i-t  fuiure  le  fort  incertain, 
Couranttoufioursapres  legain: 
Pourdeuancertouscn  richeffe. 

Les  menafes  desftrs  &  dugUiuehomiciie, 
Le  titl  tempeflueux,  iorage,  &  Us  totrcnt 
H'arreflentUdtf\r  dcsau*rcsiourans 
Etpartcrre&paTmcraprcsvngainferdide. 


f 

S 


jr>4 

lib  r. 
Ipisl.  16. 

Lib.t, 

«Mjr.q. 


PECVNIA  A  BONO  ET  HONESTO  AESTRAHlTv 

» 

Pcrdidit  arm.t,  bt  um  lirtutis  deferuit,ftti 
Scmfer  in  attgenda  fcjltnut  <y-  obruitur  re~ 

Tiimtrum  inf.tnus  paucis  videatur,eo  qtibd 
Maxtmapars  honunum  morbo  iacJatur  eodcm* 


qncmtiis  media  erue  turbd  t 
Aut  ob  an.tritiam ,aut mifcra  ambittone Uborat '. 


Stnecs.         Vidifti  aliquando  canem  miffaadomino  frufra  panisapcrtoorecapcantem?' 

hp,il.  jj.  quidquidaccipit  ,protinusincegrumdeuorat,  &femper  adfpem  futuri  inhiat. 

Idem  euenit  nobis,quidquid expe&antjbus  fortuna proiecit ,  fine  vlla  voluptater 

demktimus,  ftatim  ad  rapinam  alterius crc£ti,& attcnci,  in  Epicureum  illud chaos 

incdimus,  Inane  fine  termino  eft. 

latrt.l.i.  Diogenes  Anaximenis  confpicatus  feruos,plura  vafa  aurea  ferentes,  cuius  ea 
MaxXtr.  effent.interrogauitiquibusdicentibus,  Anaximcnis;  An,  inquit, non  pudtttum,  um 
ix.  rtiult*  babtre,  ftipfum  vero  mn  pofidtu? 


El  que  dc  la  verguenca  rompe  cl  velo; 

Y  folo  el  hipo  fuyoes  dc  riquezas, 
No  fe  hallara  bajezaoycn  elfuelo, 
Aqnien  brindis  nohagan  fus  baxezas, 
Dc  la  virtud  cl  templo,  que  es  el  cielo 
Dexan  a  las  cfpaldas  fus  torpezas, 

Y  con  anfi  a  de  vn  mas,  que  es  infinito» 
Flotas  con  mas,  cfpcra  fu  apetito. 

&it  alrfjt  flaeft  na  mttt  ber  fcljat  / 
<*?n  Ijaccftt  om  mccr  en  mcct  tc  rmj  gljm/ 
arrlielt  be  trjapewai/  en  Iiet  pabt 
<$m  tot  oe  uercft  tttss  beualjtg  tc  Ittjrf  Ijen. 
©oclj  atn  aifulcitcti  irtnfcij  betbujacll 
'(Eomuijfebolclt  falcere  btcben/ 
«jpinbatbcffinitc  ban  fjcnlicben 
J»«it  nan  flDcfiJjcftc  fotijept  rac|t» 

Tm  trgtnt  leftldat  ahandonnefes  armtt, 
U  Ubwmfcs  hntufs,  U  mmbantf*  nui(on. 


Cbi  Singtrda  Auaritiafiriuejfe, 
De  ttrmi di  vinufi  fpoglia,  t  ttetta, 
E  ftolt  o  4  pocbi  appar,  bencbe  tal  reiie, 
Ptrcbt  1'auaro  morbo  molti  infttta. 
Non  /i  baila  cb'actamuit  a  man  prtsle, 
Cltanc»  nouo  tbtfor  gudrda,  &  afpttta; 
Co  i  igutrdi  fer ,  qualco  i  latrati,ti  chiamd, 
U  cibo  auidt  ctn,  cbtingioit,  t  brtma, 

Qui  pour  agrandir  fon  auoir, 
Or  a  tort,or  a  trauers  donne. 
Vray  fat,  le  fentier  du  fcauoir, 
Et  de  la  vertu  abandonne. 
Toutefois  le  mondc  abufe 
Honore  cefte  ame  auilie: 
Dautant.quentre  cux  lc  plus  rufc 
Sc  coiffe  de  mcfmc  folic. 

Vadutcat  fes  cutw,le  fagt  ft  raifori, 

It  ftr^tnt  nt  Itur  /"je  k  U  pn  qttt  des  Urmil 


1.6 


CVM    FRVCTV    PEREGRINANDVM. 


Lib.x. 
Episl.  II. 


tlh.t,  £>u:d  breui  fortes  iaculamur  xtto 

v<^-  l&m  eJMi:'tai  qttidtcrras  alto calentcs 

Selc  mutamusi  patrix  cjuis  exftii 
Se  quoquefugit? 

Tu,  qttamcumque  Dcus  tibi  fortttttauerit  boram\ 

Grata  fumemanu,  nec  dulcia  differinannum: 

Yt,  qttocumquc  locofueris,  vixifje  Itbenter 

Te  dtcas.  nam  ft  ratio,'&  prudentia  cttrax, 

Non/ocus effufilate  maris  arbttcr,  auftrt: 

Ca/nm,  non  animum  mutant,  qui  trans  mare  currunt. 

Seneta.  Animumdebesmutare,nonca:lum  -.licetvaftum  traiecerismnre.rerratque-vr- 
befque  reccdant,  fequentur  te ,  quocumque  perueneris ,  vitia.  Hoc idem  cuidam 
quarren  ti,  Socrates  ait :  Quid  miraris,  nihil  tibi  peregrinationes  prodefie ,  cum  tc 
circumferas?vt  animum  poilis  continere,priixs  corpons  tuifugam  fifte;aegri  animi 
cftiftavagatio. 


Paflar  hafta  la  frigida 
Zona,  dondc  al  planeta  mas  lucifero 
Aqucllagente  rigida 
Enel  cintofignifcro 
Seis  mefes  ven  el  roftro  falutifcro. 

Dexarla  tierrapropia, 
Y  no  dexar  el  vicio  pufilanimo, 
Esdar  fenal  no  impropia, 
De  que  vno  no  es  magnanimo 
Pues  no  ha  mudado  con  el  cielo  elanimo. 

jHiemantftjttfdfsren&an  ontultcoen: 
Hoopt  0?p  Oan  Oaer  Oe  fon  opftact/ 
cot  oact  fp  ssauontsf  flapen  gaet  / 
Oljp  Otnt  b  felfs  tfp  bp  toat  lieoent 
$ietDanbereOcnengIjenee|t 
©e  ffecUfen  guelltnglj  oanOcn  gneefr. 
<9ie  oan't  een  lant  tnt  anbec  toanOcrt 
3San  locfjt  maec  ntet  ban  acct  bcranbet*. 

Qut  vas  tu  cenfommant  tant  ie  pas  mutilet 
A  vttirlmgde(hca.to;l'efirangert  factn} 


CbifeUa  mari,  t  terrt,  cangia  ilciek, 
L'animo  no.  cbtftmprt  appar'l'isitfe; 
Vailuta  volpe  il  naturalfuo  ptlo 
Puo  btn  cangiar,  ma  no  il  vitie  imprtffo, 
Vagbirbttom  ptrcgri»o,al  caldo,  algelo, 
Efuggt  altrtit,  nonfuggirafeftejfo; 
Vanimaal  vitio  viua,  a  virtu  merta, 
Colcorpo,ounque  fugge,  i/  vititptrta. 

L'  homme  fuit  foymcfme  cn  vain 
Encor  qu'il  aille  forain, 
Ou  1'Aimant  de  la  Boufiole 
Tiredeuers  1'autre  pole. 
Seule  donne  la  Raifon 
A  noftre  efpritguarifon. 
D'air,&  non  pas  d'humeur  changei 
Qui  court  vn  pais  cftrangc. 

Situtftnfjit  fit$t,ttmmt  ivntltctn, 
I  r  (trrigcant  ta  vit  &  tts  maurs  indtctk** 


toS 


AN"XIA  DIVITIARVM  -CVRA. 


Lib.  f.  T)tftderantem  quodfatis  eflt  neque 

Od.i.  TumultuofumJollicitatmaret 

Nec f&nut  Arclnri  cadentis 
Impetut,  aut  oricntis  Bcedi: 
7{nnverberat&grandinevine&t 
I 'undujj.mcndax  ,arborc  nunc  aqu.-tc 
Culpante,  nunc  tcrrentia  agros 
Sidcra,nunc  bicmes  imqtui. 

Sentct.  Nemo  alius  eft  Deodignior,  quam  qui  opes  contemfit :  quarum  poflcflionem 

EpiJl.iV.  tibinoninterdico,  federhcerc  volo,  vtillasintrepidcpoftidcas.  Ingcntisanimi 

cft,  cjui  diuitias  circumfufas  fibi,  multum  diuque  miratus,  qubd  ad  fe  vcncrint,  ri- 

det.luafque  audit  magis  eife  quam  fentit. 

Max.  Incft.ait  Democritus.hominibus  perpetuadiuitiarum  cupiditas*qus  fi  non  ae» 

/ir.i  2.     quifitx  fuerint,vexant:fi  acquifiw,  follickudine  corqucnt:  amiifa:,  dolores  adfc- 
rimc  haud  mediocres. 


Aquel,  queen  lacubacontento  paflaua, 
Hccho  afus  manos  fu  mifmo  veftido, 
Quan  poco  temia del  ciclo el  ruydo, 
Por  mas  que  conpjcdras la  tierra  talaua; 
Los  mares  profundos  quanpoco  furcaua, 
Enbufcadel  oro.enfus  venas  metido; 
V  el  hombre  contento  conpoco  ha  podido, 
Y-pucde  cldcfcanfo  gozar,queelgozaua. 

«Dic  nict  bnn  noottmtft  cn  ucrjtljcert 
<6!jcen  uzcco"  Uan  Itt  noclj  itiint  Ijcm  Dcctt/ 
J^orlj  t>ar  ftjn  ttrijngacrt/  of  fijn  ftojcu 
*>al  uoo?  t>cit  fjagijcl  gneu  ualojen: 
®eii  bocijtcn  llaiuofr  Ijceten  Ijout 
tfetnocft  oock  ntmmettnedc  5tju  gcont: 
r)oc  mcl  Ijrt  iticu  jjjti  Ijoop  tioct  fnlen/ 
Oijccu  oiintit  in  5tjn  fject  (tan  oalcu. 

Qui  mefprift  le  trop  &  dtipenfe  contente, 
N  i;';  tcuut  Uceurroux  dit  tutbulctlt  Keptuu, 


L'auidocor,alericcbez.ze  mtetito, 
Penaper  conquislarle;(e  le  atquisla, 
Pena  per  cufiodtrle,  o  per  l'aumento; 
Se  acquislarle  non  puo,pena,  e  s'attrifta. 
Se  leperde,  iaddoglia,  e  ne  ba  tormento, 
E  teme,e  fpera,fe  fua  fortte  mifia. 
Solo  ilpouero  viue,  e  gode  infieme, 
Stnz.adut>l,ftttZAt  tema,e[enz.afpeme. 

Le  fagc  ayant  dequoy  repaiftre, 
Et  licu,pour  a  couuert  fe  mettre; 
Ne  craint  1'orageux  Aquilon, 
Ny  pour  fes  vignes  lc  grefloti. 
Iamais  le  moite  Capricornc , 
Ny  le  Chien  ardant  le  rend  morne. 
Son  cceur  ncfe  peutcfmouuoir, 
Or que lan trompc  fon efpoir. 

Et  dcs  frimatsju  cbautju  vermine  importttn, 
Qmluy  gaslc  ftsgramsumaiinc  (t  tomemt. 


i  io        Q  V  O   r  L  V  S  S  V  N  T  POT,£,  P  L  V  S  S  H  1  V  N  T  V  R  AQV£. 


I  •'•  i. 
oi.z. 


lib.  J. 
OJ.24. 


lib.U 


Crefnt  mdulgensfibi  dirtu  hydrops, 

Tici  Jiumptk.  t,  Btficaujfa  morbt 
ftigL  rit  Vcuis  ,  &  aqttoftts  albo 
Ccrpore  Unguor. 

Diogencs  auaroshydropicis  comparabat:illos  enim  aiebatargentoplenos, 
hos  aqua  rcfcrtos,ampliu.s  dcfiderare;  vtroique  autcm  in  fui  pcrniciem. 

.  .fiilicet  improbd 

Crejcttnt  diuitu,  lamcn 

Curt&nefcio  quidfcwper  abcfl  rei. 

.Scmper  auams  egct,  certjtm  votcpctcfittem. 


Sentca.       Quid  refert,  quantum  illi  in  arca ,  quantum  in  horreis  iaceat.fi  alienoinhiet,  fi 

epift.16.  n°n  quxlita  fed  quarrendacomputet?  Non  enim  pauper eft ,  qui  miniis  habet.fed 

quipluscupit;  necqui  plushabet,  fcdqui  niinuscupir,dii:cs:ftintqueimmodica: 

diuiiia:  veluti  ingentia  &  enormia  gubernacula  :  facilius  mergunt,  quam  regunt, 

quod  habcant  irrium  copiam,  &  noxiam  nimietatem. 


Ni  el  hydropico  fcdiento 
Puede  con  toda  lamar 
Su  fed,  6  rabia  apagar; 
Ni  el  ham  br  e  del  auariento 
<x>n  oro  fepuedc  hartar; 

Porque  es  como  hydropefia, 
Que  va  crefciendo  a  poriia, 
Amcdidadelteforo, 
Y  es  ethica,  que  con  oro 
Crefcc  el  hambre  cada  dia. 

<Cco  meufclj  met  toarcrfticljt  OcIaDcit 
l>oe  fjp  mecr  rmncftt  Ijoe  rjp  mccr  Ooet 
Jvjtt  ftetftte  oaaljclrjcr  ocrnuaoen. 
'qruerftrtjgfjcr.  oan  Oeel  gljelt  en  rtoct 
Bergrootoee  Oiecftacrtss  gfjclto  ticgljccrctt. 
•§ct  gljelt  mel  ftoffcr0  oullcn  ftan/ 
jtBaer  ntet  Ijet  Ijerte  Oan  een  man 
HDicn0  luft  oergroot  Doo?  '0gijclt0  oermeercn.* 

Tlut  Xautrt  a  dts  biens  &  plui  luj  crotsl  la  Ugc 
DV»  accttislttle  blot  &totitent  titfe  v»it, 


QuantopiubeeFldropico    afetato, 
Tamo  fiu Ufua  fete,  t  il  morbo  uur.tnta, 
E  qitantopiu  fauaro  kaconquifiato, 
Tanto  piu  1'aurea  fete  lo  tormtnta, 
Qut  foro,  e  la  1'bumor  tien  aggrauato 
11  corpo,  e  1'alma  af  ingoiar  tmenta; 
Sondunqueinfermi,  e  vanno a paro a pATO 
llfitibondo  ldropico,tfauaro. 

UHydropique  nc  fe  dcflbiue 
Pour  beaucoup  que  fon  gofier  boiue : 
Ains  bourfouflant  plus  fon  corps  lourd, 
Son  mal  cn  prend  plus  d'accroiflancc. 
Or  que  saugmente  la  cheuancc , 
L' Auare  boule  toufiours  court. 
II  n'eit  iamais  en  moindrc  peine, 
Encor  quil  ait  la  bourfe  pleinc. 

Hrdropique  alterequi  pltu  ardamment  boift 
Vltu  luj  croift  le  defirdt  btire  dauauttgt. 


ri«     Q.VODSATISESTCVI    CO  NTtNGlT  N  !H[  L  ANfPLIV*  OpTAT 


Lib.  I. 
Satjr.  I. 


lib.$: 
QJ.  16. 


Dtim  expartto  nobis  tantttmdem  haurire  relwqti.ts, 

Ctir  tuaplits  latuks  cumerts  grctnaria  nrfiris? 

t't,  tibi  Jifit  optts itquidinon  ampltus  vrtt-i, 

Vctcyatho:  &  dicas ,  rr.agno  de  fumine  maltem, 

jQuam  cx  hocfonticulo  tantumdtm fumere .  eofit, 

Plcnior  vt fiqttos  dclcciet  cepia  iufto, 

Ctirn  rpafimut  auttifos  ftrat  Aufdus  acer. 

At  qta  tantult  egct  ,qtianto  eji  opus,  is  neque  limo 

Turtatam  hattrit  aquam,  tteqtte  vttam  amittit  tn  vndU^ 

At  bor.tpars  hominum  dccepta  cupidinefalso, 

^ill  fatis  efi  ,  inquit:  quia  tanti,  qttantum  habeaSffis^ 

^uHfaciM  illt?  tubcAS  miferum  effe  libenter, 

Quatcnus  idfacit,  vt  quidam  memoratur  Athenis 

Sordidtis,  ac  diues,popult  contemnere  voces 

Sic  Jctitus:  Popttlusmeftbilat,  at  tmbi plaudo 

Jpfi  domijimulac  nummos  contemplor  in  arctt. 

— — —  multapetentibus 
Defuntmulta.  bene  efl,  cui  Dcus  obtuTit 
Parca,  qtiedfatis  eji,  manu. 


Quanbien  auenturado,  y  quan  dichofo 
Puede  llamarfe  aquel,  que  en  efta  vida 
Viue  alegre,  y  contento  con  lo  jufto, 
Midiendo,fin  temor  del  embidiofoj 
Con  la  entrada  del  mundo  la  falida, 
Ya  toda  rienda  huyendo  de  lo  injufto, 
Que  folo  es  fabio  aquel.que  por  fu  gufto, 
Coge  en  la  fucnte,  con  medida  y  tafla, 
El  agua,  amano  efcafa. 
Defpreciando  los  rios, 
Do  le  amenazan  ollas  y  baxios, 
Yelquecayere,escofaaueriguada, 
Que  por  mucho  nadar,  no  nada  nada. 

v©ntotjfltjc&  aen  &e  fcolle  btoct 
J\\  'jaHijfflf  gfjcuaer  ftjn  t>o?|t  fju  boct 
©ie aen tfontepnftcn Ijein kan  lauett» 
Wat  t0  onflf  nut  beel  goet  en  Ijauen  I 
jintuer'  epfcfjt  toepniglj  Uoo;  fjacr  oeeL 
Cc  grooten  majt  Ijet  fcljip  boet  fneucn/ 
Deel  fcfjattcn  foigo'  en  onruit  gfjeuen, 
•ejeuoegljiismeeraltfal  tebeel. 


Chiunque  in  humilfonte  tmpie  ilfut  vafr% 
VafentA  rtfchit,  bafacqua  chiara,  epura; 
Ma  c\n  ntl  fuimt  irato  tenta  il  cafo, 
Ha  l'»nda  aituerfa,  che  ltmmerge,efura. 
Cofxalauar»  auient  malptrfuafo, 
Cht  non  iappaga  mai  nt  iajTicura, 
Nel  pelago  de  tor  iaffoga,  t  mifibiax 
Chifi con:ema,gode, e non  iarrifchia. 

Fol  eft-il,qui  dans  vn  grand  fleuue,- 
Non  fans  danger  fa  bouche  abbreuue, 
S'il  peut,feur,emplir  fon  vailTeau 
DVnepetitefource  deau. 
Puis  quc  la  nature  cft  contente 
Depeu,quefertd'auoirgrand'rente? 
Le maft  trop  grand  perd  vne  neft 
L  auoir  trop  grand  porte  mcfchef. 

As  tu  prtu  de  moiem  que  fortune  te  prtfte, 
HtfouhaHtt  ritnplus,  car  le  ciel  naptuutir 
Tfafftuuirparfa  mannt  vn  affamt  vouloir, 
Qui  dtmande  toufmrs  ttttfiours  til  tn  dfettt» 


1 


H4     AVARVS  NISI  CVM  MORITVR,  NIHIL  RECTE  FACIT. 

Lib  U  Patipcr  Optmitts  ar^entipcftti rnt!t*t&  auri, 

Stij.l*  Jgjti  Vaent&num  fefispotare  diebus 

C.unpan.%  (olittts  trulla,  vafpam^profejlis: 
^nondam  lethargo grandt  eji  opprefius:  1 1  h,  ret 
lamcircumloculos^ejr  claucis  Utttj  ouanjjj 
Currcrct.  hunc  medicus  multum  ccU  r  atquc  fide/tt 
Excitat  hoc  paclo.mcnfim  poni  iubct,atque 
JLfjundifacces  nummorum:  aca  dt  rcp/unis 
A  l  numcrandum .  hominem  fu  crigit,  addtttjr  illudx 
Ni  ttta  cuHodis,  auidtts  iam  hjc  auf  ret  hires. 
tJMcri  vitto?  vt  vtU4i  igitur,  vtgilr.hcc  agt.  quidvis* 
Dcfcicat  inopcm  vcnat  tet  nicibus,  atque 
lngcns  acccdit  Jlomachofultttra  rt.enli, 
Ttt  cejf,ts?  agedum  fttmc  hoc  ptJfanar/um  oryz<t , 
Qu.tnti  cmtxi  parue  qtianti  ergo  ?  oclo  ajsibus  .eheu, 
guidrefert,  morbo,  anfurtif,peredmne  r&vnWi 
Jg^fnam  i->itur  fanut? qut no»  flultus.  quidauarus? 
Stuitut,  ejr  tnftnus. 


Que  eftando  Opimio  ala.  muerte, 
El  medicoleordenafe, 
Que  vn.i  beuida  tomafe, 
Paraefcapar  ddta  fucrte, 
Y  que  el,porque  en  algoacicrte 
'Vn  auariento,  aun  eflando 
Sus  herederos  contando 
La  hercncia ,  por  fu  laceria 
Pierda  la  vida,  6  miferia 
Dcl  quc  viue  lacerando! 

<&pt'mtn0  f ou|  tgdciw  nrjctlnncft 
jBrn ttit  een  flaep  ftccUt oebe  fcljuteru 
«Dot  fj  Itencc  itecf  oan  tc  gfjcnteten 
«Tr  otec  een  fiun  cn  tmn  ccn  ti fan  It. 
■a?ett  tuecltacrt  feufie  lieuer  gfjeuen/ 
*5cn  leiten fnack en  furljtrjan  tlctien/ 
©an  eenctt  pcuntngfj  uoo?  ccn  tJjancft 
<tfm  te  gijcnefentlurjncm  Kjantlt. 

L'bomme  auttrt  eil  (ouutnt  uu[t  de  (*tniftrtt 
U  4  ht[»mg  dt  tH  l*d  (ojfcdt  </»'/«»> 


I 


Opimio  ib'oie,tvede,  k  guifa  tfArgt, 
In  ntun  dberedijpartt  d  fuo  thefirt, 
Si  (uegliA ddl  (onmferolethargi 
E  Son  pur  viuo tfUma,t  (grida  lir» 
Ma  miferoi  (esJffoteaquelltUigo 
St  l'or  viue  infehce  t  mtur  vtfort. 
L'uuaritucli'aptUe luci  fut 
Maggtor  Labargt  dtl  Lttbargi  fue. 

Vn  Auaie  aime  mieux  mourit 
Que  frayer  vne  fcule  roaille, 
Pour  vn  breuuage,  quilluyfaille, 
Pour  fa  maladie  guarir. 
Voir  fon  bien,c'elt  tout  fon  plaifir; 
Sans  qu'a  cc  miferable  cn  chaille, 
Qu'vn  hentier  ingrat  sen  aille 
En  peu  dc  iours,tout  cngloutir . 

Carpour  ntrefpanchtr  Ufuitfaguirifon, 
irmm  <iut  /« ttefm  d  *  fm  mk  tbttt. 


11« 


Amicitiam  fovet  mvnificentia; 


lH.u 
Saijt.i» 


-ft  cofnatos.nullo  natura  labore 


gups  tibi  dattretinere  ve:is,feruareq{  itmicoi^ 
Jnfe/ix  operamperdas:  vtfiquU  afellum 
ln  tampum  doccatparentem  currereJrenU, 


Satjr.Zi 


Ostid.i. 
de  PttJW» 


~cur  improbe  car* 


2{gn  aliqutdpatri*  tanto  emetWis  aceruol 
Vni  nimtrum  rccle  ttbifempcr  erunt  res? 

Turpe  cjuidemdiBtr.fedfimodo  verafatemur:t 
Vulgm  amtcitiat  vtilttateprobat. 


Primcro  enfenarade  efpucla.y  freno 
D~  tornos.de  baqueta,ydecarrera 
A  vn  fimple  afnillo.de  pereza  lleno; 

Y  primero  podra  a  la  quarta  efphera' 
Quirar  fu  luz,  y  hazer  los  montes  llanos,. 
De  cei  a  acero ,  y  del  acero  cera, 

Que  fin  dadiuas  pueda  los  humanos 
AmorCS  conferuar,  el  que  de  hecho 
Quiere  tener  amigos,  y  aun  hermanos, 
Qiie  todos  faltan  ya,  fino  ay  prouecho. 

«SIjeltjtB  cen  fotte  ftuer  fterjrfjjuf 
©e  gljeiieoieOemonoccttmtr 
<rrtu  efcl  'trgDcn  roel  te  lecren/ 
$u  oorft  uerloten  atbeut  ooet 
©icfonoettjaiifrtn  gfjcitofooct 
<3Tc  oeulen/oiientfcljap  falbecrH?erem 
ffiant  meeit  ccn  pocr  om  'tgljemct 
5>  ja  ttouatt/oicnit/cn  tntentfcDap  bicf. 

Venx  tu  b'it»  conferner  vne  amitie  nouuilU 
idmjirt  tojlibtral  &  Urp  ic  U  oui», 


Ntn  conferua  amicitia ,  m*  difalca, 
Cbiunqtitlor,  piu  cbc  Vamico ,  apprezjut} 
S'ei  penfa  bauer  d'.imici  immtbil  calca, 
SenzJ ejfer  Ubtral,  moflra  (cmcbtuut, 
Comectliti,  cbe  Vaftntlcaualca, 
E  i»  campt  al  cor(t  tl  mtue,e  al  fren  VautzxJh 
1  btnide  gVamtct  fitn  commimi, 
O  d'amtcittaviu(ttm  digiuni. 

Qui  tache  duire  vn  afne  au  fireirrj 
Le  cuidanc  dreffer  au  maneige, 
Commet  vn  tour  de  badinage. 
De  mefme  aufTy  trauaillc  en  vain, 
Qui  pcnfe  d'vne  ciche  mam 
Entretenir  le  coufinage. 
Au  iourd'huy  furfefpoirdogiUl 
Se  fonde  X  amitie  volage. 


Eti  donnant  MJturibny  ta  rectnurai  demaitt, 
t*r  rttifro^uti  iom  Vmourjt  wituuiilt. 


n8    LlDERALI  HOMINI  volvntomnes  q^vam  optime^ 

Lib.i.  Jttficond  litit  tcntatum  frigore  corptut 

Sayr.u  Aut  alitts  caftt*  lclo  tc  affxtt: '  abcs  qui 

JJiidcat  ,f«mcnta  parct  ,mcdicum  roget,vt  te 

Sufittet, ac  rcddat  n.it:<,i  rifij.prrpinquil. 

?{on  vxor  Jiluum  te  vitlt  ,non  filiut:omnes 

Vicirit  oderunt,noti,pucri  atquepudU. 

<JM  ir.irts,cum  tu  argento  pbfi  omnia  pouai  , 

Si  ncmo  prxjlct  ,quem  nonmerearis,  amorem. 

Liberalitate  qui  vtuntur  ,beneuolentiamfibiconciliant,&ad  quictevie*»? 
dum  caritatem. 


CittU 

l.defin. 

Martitl. 
Lib.%. 


Bxtrafortunam  efl  quic^qitiddomtur  amicis^ 
JH^jts  dcderis  ffblas  femper  habebis  opes. 


Como  cercan  la  cama 
Del  enfermo.que  ha  lido, 

Y  es  liberal,  de  lo  que  Dios  le  hadado? 
Ya  vicne  por  fu  fama 

El  mcdico  efcogido, 

De  todoel  pucblo,porfii  amor,rogadoi 

Ya  fc  vec  acariciado 

De  todos  comunmente» 

Los  amigos  le  adoran, 

Ylospobreslelloran, 

Corricndo  vn  ay  comun  cntre  la  gente; 

Y  comodeordinario 

Sucedc  al  auaricnto  lo  contrario? 

<*?>rjefontfjept  menfcijt  fiem  totjf  notfj  ftutt 
vDic  'tfiijelt  bcel  mctr  alj$  fjen  Ucnunt/ 
m&tt  foo  cen  menfcfie  mtlt  tn't  n.fjeutr»; 
tecrtroeccftenjcft/oft  ongfjcfont/ 
«C>  n  oen  ©ottoo*  mcn  loopt  tcrflont/ 
<*?n  Ut&t  oat  <&obt  Ijem  langlj  Iaet  letmfc 
Clck  ftart  fcen  mtfoen  bp  tn  noot/ 
4Uh  Daet  Ocn  &i«&en  totter  boot* 


LaHberatit*  produce amore, 

Com'odiol'auantu: *HAro  Infermt- 

N«n  ft  tura,  ne  fiange,  e  fent  mtre 

NW  folnano  Utto  afflittt,&  ermt. 

M.«  dtfia  illiberal  ptauto , e  dtltrt, 

Ogiivnlaita  ycccrcaal  mtrbo  fchemti 

Lt  ftmigk*  ilctmfiagnt ,  comt  gtit 

A  fepeli'  1'anaro  fitn  di  frtde. 
Si  de  doulcur  la  tcftc  panche 

DVne  ame  liberale&  franche, 

Soudain  on  court  au  medecin; 
On  gemit.on  pleurc.on  lamcntCf- 
Mais  la  famille  peu  dolente 
D'vn  auaricicux  tacquin, 
Qui  du  fcul  argent  fe  deleclev 
Mille  fois  laraort  luy  fouhaite. 

Ct  qutn  dowttdux  am/sntslfubjeclifortum 
C'e(i  vn  thufor  ctrtmn ,  qui  nt  tt  ftcturt  pu 
Qwtnt  tu  vis  (eulltmtnt,  atns  tpret  ttn  trtfpu,, 
%t  vM  tttstnjamtUtt  (jftt  tUbejfe  ancunt* 


rjo 


VARrVM  PECVNI^  DOMTNIVW^ 


itb. r.  Jtnperat,  autferuit  colUlta.pecunia  cttique  : 

Ipifl.  10.  Tortum  dtgnafequi  pcttits}quam  ducerefunem. 

■lib.  i.  Chio  mclior  fcrtto,quo  liberiorjit  auarutt 

Efijl.  16.  l»  trivi/sjixum  cumfc  dtmittit  ob  affcm; 

"Honvtdeo.  n.tm qut  cuptet/nctuct  quoqueporro. 
Qui  mctuens  viuttjtbermthi  non  ertt  vmquant. 

* 

Qui  pecunix  feruit  ,  &  praelentibus  compcdibus  conftringitur  ,  &  futuris 
-paratur. 


Quan  grande  es  cl  dominio  del  dinero, 
En  todo  el  mundo  entero  no  aura  parte, 
Donde  no  efte  fu  arte  tan  valida, 
Que  no  tenga  rendida  mucha  gente; 
Pcro  folo  es  valiente  en eite  agrauio 
El  libre.porque  es  fabio,  y  fabe  echallc 
El  yugo,  y  en  la  callc.fi  fe  ofrece 
Ocaiion,que  merece.lo  que  es  jufto, 
Porqiieentoncesesgufto,yaunconuiene, 
Que  el  firua,  y  nofcaefclauo  el  que  le  tienc 

<®e  Koninafrin  ban  flfjdt  cn  ptjitt 
©tc  fjacc  aenbtMJcn/Dicncn/ecten/ 
<£n  Ijacr  al0  tfjooaljfte  coet  beghecten 
II0  flaiien  Ua|t  gljct(tui|tcrt  fjout. 
O.iu  fu  Dtcut  fjcn  btc  riict  en  btagfjen 
5>a  £oet  /  utacr  hacc  Ijct  iorn  Doen  DjaflTjen. 
fiJttfliitltaljcbict/of  tJtcnt  Dcn  ntan 
#a  tat  Ijp  Dat  flfjcbjiuuftcn  (tan. 

L  &  pecune  tantoft  commandt  a  l.t  royale, 
Ajix  ejiUuadclor  luellepeut  tnchtfutrt 


Solo allibtrt  ferue,  & obedifce 
La  Kegina  del'ort,t  delargtnto, 
Al  gtogodt  cottui  [ola  adhtrtfce 
A  glaltri imptr-ar  fttole in  vn  momente, 
Nf  conauart  altitratnfupttbifct, 
Che  fuppltct  ladsran  con  patttnto. 
Chi  la  ftgue  in  catena ,  t  ihi  U  fugge 
Ciogo  le  impon,  Hmpoutrifct,  ejirugge. 

1'Argcnt  commande.ou  fcrt  a  1'hommtf 
Selon  quon le fcait  employer. 
rAuare,fcrf;luy  vicnt  ployen 
Le  genouil,&  fon  Dieu  le  nommc. 
Le  fagc.le  gardant  fans  foing, 
•S'en  iert,quand  il  en  at  afaire, 
Comme  d'vnoutil  necefTaire, 
Et  d'vn  efclaue,  a  fon  befoing. 

Et  taniott  fow  l a  roir  le  col  honttux  donster 
4u  nagnifiaue  tougdvnt  amt  Itltefdle» 


iii      *#.*.  SlVLriii.nM  PATIVNTVR   OPES. 

Epiil.iS. 

PJurus  djiiitiarum  Dcus  a  Stultitiacucullo induitur.  Diukcs  cnim osanUimpu- 
Hcaguntrateconrra, 

Taupcr  amct  cantc  ,  timeat  nuledicerepaupcr. 


Ouid. 
hh.%. 

&  »ilt. 


hiemnd. 
ta  Senar. 


AortA  nnnc  verk  funtfccnla:  plurimm  auro 

Vknit  lwiios,auro  CMCtiutur  amor. 
Jp/e  Uch  venus  Muju  ctmitMtm  Homcrt: 

St  nikit .tttu!cris,tbis  Homcrcjoras. 

A:  vidc  hic  infauittim  Mid.rexerr.plum  a  Poetis  fatdecantatiin% 

O/nncs  ita  fentirc  oportct: 

£w.{  0'ntubus  maxtmA.vis  ,&  pctefi.if3 

i.v  ditutijs  accedat.. 


Elquefuere  pobrc,  L*s  que  dize  el  rico  ' 

Ni  hable.ni  vea,  Todas  fon  fcntecias, 

Que  fon  priuilegios,  Quc  del  cielo  vienen 

Quedalapobreza:  Por  trurcncarreta; 
Aunq  el  pobre  tienc     Et  rico  es  galan, 

Vidade  galera,  La  rica  noes  fea, 

rorqucremanpalos,  Porquelos  dineros 


Palos  fino  reman, 

Y  todo  al  contrario 
Tienelariqucza, 


Todo  lo  hcnnofean, 
Sus  hierros  so  de  oro 

Que  agradan  fi  pefan, 
Que  eslocura.yhaze  Queeslaedaddorada 
A  Pluton  loqucra,      Mas  propia  la  nueftra. 


©cn  anlben  &futa0  toilliaf)  Irjr 
©armcn  Ijrm  uct  ecn  foto  kart  tijaaJj«U 
3n  al  3tja  Oocn  Ijeeft  fju  brfiactficn/ 
.srittfotljeuuuemaMljcinocrTint. 
vpm  oat  c!rk  om  bc  nulDc  frljriucn 
iD:ti|ta!  Dcsfrritkaefto  fotbcD?riucn/_ 
4?\\  uicmant  hcm  tcn  beiren  ract/ 
fBepnt  bu,  Dat  fjct  fjcm  al  tocl  |taet«, 


U  Di»  dt  It  richeizj  i  fenz.'oltraggh 
D.ipaz.z.oi>icoroiiato,tftnx.afconio; 
Cbt  ilriccoftoltii  e  ripuiat*  \aogit 
Dul  volgo  adulafor,  cbha  ftmprt  tnt&rnc. 
Sotio  It  fuc  faaxtft,  ftnz.x  perafgit, 
Dottt  ftnttnzs,  vn  fjntllir  adorno; 
E  delpouero  faggio  i  riccbi  dttti 
Siuo  mtrt  paz.zjt,  fciocchi  concctti. 

Voy  Pltitcn  Dieu  de  la  richeflTc^ 
Comme  vn  fol.enchaperonner. 
Le  richc  bien  lbuucnt  fclauTc 
Par  la  Folic  enbeguiner. 
Prefque  touiiours  fa  teftc  vainc 
De  rrille  fottifes  clt  pleinc. 
Cuidant  que  lc  tout  luy  ficd  bien^ 
Et  qu'il  ne  pcut  mesfaire  en  ricn. 

Ce  richardqiupourroit  acbepttr  vn  rojtumt^ 
Qui  rtgorgt  de  bitn,a  qui  ritn  nt  dtffaut, 
Lafolit  i'tn  ioue  ainft  que  drn  lourdaut 
Efl'*(happtrtnni(mmt  vn  maiihe  guiUtumti 


•124  !  PECVKTA  OBEDIVNT  OMNIAT 

E/fc.t. omnis  enim  res, 

Sayr.  $ .  Tirtus,fam.t,  decfcs,diuina,buman^^  tttlchris 

Viuittts  parcnt  :quat  qui  confruxcrtt ,  die 
cLirits  erit  .forfs ytttjltu ,  fapiens ,ftiam  &  Rrx^ 
Et  qutdquidvolet.boc  vclutt  Virtuteparatum 
Spcrautt  magn£  laudtforc. 

Ariftoph.      Plutus  diuitiarum  Dcus ,  cxcus eft  &•  claudus,dum accedit;  alarus  vcrb , ciim 
mPbito.  recedit. 

Prch,vt  nrbil fanttm  rcperus  vffi.tm, 
Scd  omnes  panterf  ruiaat,vicii  lucro. 

I  ih.i.  Etgcnm,cjr  virtwtnificum  re3viltor  alga  efi, 

Saijr.%. 

jr;j  ,  Aurum  irrcpertnm,ejr ftc  meliusfitumt 

q^?.  '  Citm  terra  celat,ffernc  rc  forttor, 

J9jam  cogt  re  humanos  tn  vfus, 
Omnefurum  rapicnte  dextra. 


La  fama,l2  virtud.y  Ia  nobleza, 
La  libertad,  el  lauro,  y  todo  quanto, 
En  honrra,  y  dignidad,  de  canto  a  camo 
Encicrradeitc  mundo  h  grandeza, 

Al  inrame.dincro,  y  iubajeza, 
Adora  de  roddlas  como  a  fancto,- 
Que  folo  el  Diosdel  rcyno  dcl  cfpanto 
Pudo  ferDios  rambien  de  la  r ique.a;  Jwjt  ^  hom  a  la  Richcfl 

Ajasfileadora.csporquevcecolgados   |  La  RcIigion>  ja  Vafcur, 
En  fu  tcmplocoronasy  Tufones  .     RenAmmce.  IaNobl 


E z.ippo qtundo viene il Dio de  loto, 
Ma  /i  ditr.oftra  al.uo  qtundei  parte, 
Indi  e  temuio,  t  ferue  alfio  theforo 
Honor,  Eama.Vtrtu,  PaUade,tM.arte. 
Giiobedtfct  ilprefsno,  e  tl  facro  choro, 
E  turto  il  Siortiocon  wtrabWurte, 
E  forte ,i giuflo,  e  fagg,  oeRc  tcnuto, 
Cbiunqueaggrada  al  tieco  e  zjppo  Pluto. 


,.La  RenOmmce ,  IaNobleffc, 
ranquciolocKOM.dquemasd.cre;  La  Vcrtll>icScauoir>i  Honneuc. 

yesclmal,queoynosdizcnloslettados,  Nobic>iultc>vaiiiam>honcftc> 
Quc  oy  de  dcmano  el  pobre  a  pretenuoncs,  R  f      c([  ]c  riche  ellimd. 
Si  oy  tamlncn  no  tendra ,  qiuen  no  tuuici  e    ch  |?vdVn  chafain >&  aimc: 

Mefmeen  Roy,s'il  veut.on  lc  traf&c, 

<gtn  pttet  rofflifrtJ baft tt  rort  ..©toom/c&ff  &cn,)?,itdrjcU  /rccrjtuecrtiiglj/ 
<Dcn  rjutucn  saiuto  .■::.  frjt!  ivcre:  «5n tofrs  ttn  rrjilieti  irjcrt  yfjcKuf/ 

©ebcuflljt/ijeJt^oOsfoictiir/cnUe^*»/        <©Jjc-ecrt/  gfjtornt/fl&cfianDtltfatljt/ 
<Dc  fncml  m  ADci  jjooftlj  u.-m  mocf.  3a  aiic  omrjlj  tt  mfm  loccrDigfj. 

Ce  mciar-.yie  cnfccptre,  tc  Dieu  de L  rtchejje,  La  Fameja  \'eriu,fait  conrber  foubs  fes  Inirt^ 

-Out  Uiar:ne'.,\honneur,  UpuiftMt  dti  fu>/t,  Eft  aueugk  &  boiicux  c?  rtdiie  vieiUejjt. 


u*  QVID  NON  AVRO  PERVI\  M? 

ltb-  J.  Inclufam  Danaen  turris  aenca 

0<i.  \6.  Robujl&fy  forcs,&  vigilum  canum 

Trtfics  excubi*  munierant  Jatis 
Noclurnts  ab  adulteris; 

Si non  AiriJitmtvirginU abdit* 

Cuflodem  pauidim  Iuj>itcr}  ,<jr  Vcutu 

BtjiJient.Jore  enim  tutttm  ttcr,  Q-patcns, 
Conuerfo  inprettwn  Dto. 

Aurttmpcrmcdtos  irc  fat  l  ites, 

Et  f/crrump^  re  amat  fixapotcutius 

lclifulmi.nO. 

C'cero.  Cum  arcem  quamdam  nonncmo  diccret  inuiclam:  Philippus  Macedo percun- 
cjfi:.  Val.  &atuseft,numad  cam  afinusaurocmiihis  poffctacccdere;  fignificansauroom- 
Mix.l.j.  niaexpugnsripoiic.Notum&ilhidciufdem  Philippiad  AlexandrumfiLium;  St 
Cat>.  a.  eos  tibifideles  putes,  quos pecunia  corruperis.  Fit  enim  de!frtor  qui  «cdpit ,  atquttd  idcmftmptt 
exfpeilandumptrttior.  Hoc  ille  filio,fed  prsccptuni  putemusomnibus. 


Que  Uaucs,  6  que  hierros, 
Quc  ibld.idos  valicntcs,  que  murallas, 
Quc  fieras,  6  que  perros, 
Que  impofliblcs,  que  ernpreffas,q  batallas, 
No  rompe  y  vence  el  010, 
Ucl  Niloal  Rin.del  Athsal  Peloro? 

Quelinagenogafta, 
Por  masguardas  que  ponga  alli  eldefeo? 
Digaloaqucllacafta 
•Hija  de  Acrifio,  y  madre  de  Perfeo: 
Yafliferaforcolb, 
Llamar  al  oro,  el  todopoderofo. 

f-OIjcft  ftcrcftcr  uan  bes  bltreintf  ctatljrt 
iDrltcetien  |talen  muccter  aerocnj 
iDnngljtin  octo?etWJ/o«ctbeLtKUfjt 
Onrunllnt  pteckett/  cnur  fuunDcn. 
<£cn  gul ocn  flciitcl  oori  opnnctt 
\Dc  ocnr  uao:  hcfDc  tocaljcDacn. 
Crjtljottt  ijtncftru  boct  De  Dcua'jt/en  frouroc/ 
■Gn  macefcc  rj  fjcbajacgfj  eenfiere  btouipe. 


A  forz.aabbattCorltf»riimurtf 
Scaccialafcde,  t  li  cuslodi  acctca, 
Dominaiapieta,  lalegge  ofcura, 
E  qualfulmin',ou'entrt,foco  trrect, 
Nt  chiufa  infortt  torrtfufecurt 
V Am.it a  daigrtnQioue, e  bclii  Grtci, 
Da  gCaureiftrali  ben  vibrtti  tfpinti 
Sono  igutrrieri  e  gl'amor»fi  vinti. 

L'argent  plus  puiflantque  Iapoudrc 
A  canon.vcire  que  lc  foudre. 
Fait  brefche  a  la  plusforte  tour, 

Et  couche  vn  murd'airain  par  tcrrc 
La  porte  fermee  a  1'amour, 
Par  vn  clef  d'or  fe  deferrc. 
L'or  corrompt  toute  loyaute', 
L'or  r'adoucittoutc/ierte. 

Au  luifant  bril  de  lor  toutt  plact  ttt  rtndue, 
Quant  lupittr  voulut  brtfcberla  chailete, 
Bt  la  tour  qui  tentit  Danaes  enfeurti, 

.  St  dctujplut  engeulttsd'orfondiit. 


r1 


12? 


PECYNIADONAT   OMNIA; 


ipifi.6* 


lurip* 
Brlleropfl- 

Iuutnal, 
&ff.3. 


Scilicetvxorem,ctmdote,fidcmque,(fr  amicos', . 
JBt  genus,  crformam  regtna  Pecutua donsr , 
Ac  bcni  nummatum  decorat  Suadelafenufquc. 

Jngens  vis  esl diuitiarum: 

gufS  qui  naclus  efl}nobtlisflatim  ettadit. 

Di  teficm  Roms ,tam (anclttm ,quam futt  hoffes 
ZXjtmtnis  Idar.procedat  vel  Tljtma,  velqui 
Seru.tnit  trepid.imflagrantiix.ede  jMineruaml 
VrvtinM  adccnfum ,  de mortbutvltima  fiet 
Qii&stio:qHOl '  pufcit  frttos?-  quotpofidet  agri 
luger*i?  quam  multa  magnatfcparopftde  cctnat? 

Vnde  babeas  quxrtt  m  mo,fcd  opcrtet  kaberc. 


Dala  reynadeldinero 
Amjgos,  nobleza,  efpofa, 
Con  gran  dote  fobre  hcrmofa- 
A  vn  monftruo  fi  es  perulero; 
Q^elas  fabias  perfuafioncs 
Y  Ven  us le  hazen  graciofo , 
Difcreto,  galan,  y  hermofoj 
Con  coronas  de  doblones: 

Mas  que  no  podran  hazer 
Segun  el  figto  prefenre, 
Donde  reynan  fohmente 
El  tener,  y  rnastencr? 

3>e  Koningfjtn  tmn  geft  cn  goet 
«Dcn  >nci  bu  gelben  fjcbben  ooct 
*»er  /  abel/  tntettaen;  ItefDC  trouftif/ 
©cootfjotrtielntrgoet/  cu  fcfjoottc  btouitie* 
tTinTn.Vuttgfj  fjeerlijCt  ficinDctfrljaont/ 
^ctfoetheunUjcm  Senua  tooonc 
$ct  geItinaccktiettg')&irth/!"cI)oc;i  cn  [jecrliftlt 
<eitj"  oat  taany  lcelijifc/  eh  onecvltjclL 


l  a  Regin*  de  Tor,  cht  imptrioft 
Altrnila  ragioni  Inmi  accitca, 
Di  gratia,t  nobiltafdabtQaJpof«i 
E  grandtz.t.t,  e?  annct  al  ncco  arrectu. 
Sie  vtcchio,brutto,  fte  diform  t  tjfoja, 
Sitgobbo,  b  z-oppo,  o  fie  dt  villt  bitca, 
La  ptrfuaficnbello  t  Uggiadro  tl  moiIrat 
E  Vtnert  ftmptrla,indora,  inoslra. 

L'orau  vilain,  fale.laid.&infame 
Acquiert  Noble(fe,Amis,&  Parente; 
Foyaffenree,  Honneur,  Grace,&  beaute, 
Eacile  amour  grand  dot,&  belle  femme. 

Onfaiceltatdcs  beauxpalais, 
Du  titre  auily  dont  le  riche  fe  trai&e, 

Et  du  nombre  de  fes  valets, 
Mais d'ou  tout  vient.perfone ne senquefte. 

Ct  banqttitr  contnfait  ,puis  qu'en  or  tlfotfonne, 
Qho/  quilfoil  roturitr  (f  Ttrftte  tnlaidtttr, 
Lfi  tentt  noble  &  btau,  chafcun  lurfait  honneur, 
Et  iesgracttfur  mi  lujdtnnemU  cQronne. 


i  5o  AVARVS  QVALSITIS   FKVI  NON  AVDET. 

Lih.2.  Si  qttis  cmat  cytharas ,  crnt.u  ccmportet  tn  vnum, 

SMjr.f,  7{ec  fludro  cytbaKt,>:ec  tj^'ufx  dcdittts  vlli: 

. qttid  d/fi  rtfat  ifli<, 

O/d  nttmmos ,  aurumq.  reconditjnfcttts  vti 
CompoJttisjnetuenUL  velut  contingcrcfti  ruml 
Si  quis  ad  tngentcm frumcnti  femper  aci  ruutn 
Po-rcclus  vigilet  cum  lon^o  fuflc^ncque  tllinc 
jiudcat  efuricns  dominus  contingcre  granum, 
/lc potiits  foltis  p.trcus  vcfcatttr  amaris: 
Stfofttis  intm  Cht),  vetcrify  Faicrni 
(J)ttl'c  cadis,  nihiltfi,  tcrcentum  millibtcs,acre 
Potet  acetum.  age,  ftejrfiramcntis  incubct  vnde- 
«tlogiita  annos  nattss,  cui  flragula  vefis, 
$lattarumtac  tinearttm  epuU}putrefcat  in  arca. 

iib.i.  ^ ~vt  quidr.m  memor.it ur  Athenii. 

•$M-  J*  Sordidus,ac  dittcspopuli  ccr,temncre  voccs 

Stcfdittis-.Populut  me  ftbdat;  at  mi\iplaudo 
Ipfe  dcmi,fimulac  nwnmos  contcmplor  tn  arca.. 
T.wt.i!us  a  labris  fititnsfugicntia  captat 
Ftumtna.qtiid  rides  ?  mutato  nomine,de  te 
Fabttla  narratur.  congefiis  vndiquc faccis 
Indormis  inhians,  ejr  iamquam  p.trare  facris 
Cogcris,aut  pidis  tamquantgaudcre  tabellis. 


Otuquc  tienesiabodeqallena  Qutflo  mi(trortcco,tp*t.z.octrtt, 

Dcl  licor  al  Dios  Baco  confagrado,  Hi  orane,  vino,  &  or  "tl  tittt  hoiiello, 

Cuyastroxesrcbientan,  ycn  lapena  I  Edopolunnaf.tmt,ch'ha  (tffcrto, 

A  Tantalo  parcces  condenado;  I  T>'htrbt,t  diacqua  flpafcf  m  vtlguarntllo. 

Yaaqucl  queguardala  riquezaagena,         Q»4>  Romtto.  inpouerodeferto, 

Comiendo  ma},  y  al  afno  que  cargado  1  E  ni  k  (ue  rUbrvupout>tllo, 
Con  oro,  come  ortigas,  mira  pobre,  H.tuetnt,  t  mngtdemtt  b  parjzjagrande. 

Qiie cs  no tcner,  fi  el  habrc  haze  que  fobre.   E ftnarnetb non butm iegno dighunde. 

j      Lauaregarde  embaitonne  fcs  bleds, 

flu  tutjn  cn  ftoJcntf  oticruroct  I  Et  dc  bons  vins  la  caue  toute  pleine: 
<Ten  D?CfItacrtful)clIcnrjtcl)Uoct  Mais  fcpaiflantdechou\-c%:defon.tainc, 

?&K«ffi?£eM Kft  i  N'oIe «>»chcr fcs efcus  alla.nblcz. 

3l»TCptOtUT')CcCCUtopt  iaOO/ Ctl  n.ict  \  w>    j        i  t  u    r     i       .;|U 

&m  uimfocrfcfjcuct/  bcmotten Uu  Nuciimal  couuert,.!  couchefur la  pa.lle, 

^ijtlOOCberlccocrcnOooiIjoIen:  Laiflant  pour.rfcs  Iodierscntermez: 


©f  rjfertrjljeut tflf foo  Uau. irrt  |  Lt  done  aux  vers  fes  habits  pour  mageaille: 

pu iicljt fjaer  flacf  pfjcen uootb?uft tuaerr.  )  Scmblablc au htth , quon nc couche iamais. 

I.  %mmt  cichepluflott  de  cett  or  a  difette,  J/  ver.d  (csgrxt  troupeaux  r>  rien  prtndron  rtpas* 

C^.  'dpojjtdt  afti{on,que  des  biens  (]«'»/  riapat,  il  ycndfon  ym,  ftn  bltd,  &fepatil  d'vm  bltite. 


«s* 

Lib.2. 
&*'J>r.y 


HE^ES    INSTAR    VVLrVRIS    ESSE    SOLET.' 


Phtit. 


sctieca. 


rtrf. 


—.wnr  improba  T'ebis>. 


Ex  teflamcntpfic  cjl  c  l.it.i.  c.id.iuer 
y.tcJum  oleo  UrgotnudU  humeris,tultt  hefes; 
Scilicet  elabi  fipofiet  mrrtua.crcdo 
JV^o.t  ttimiivn  ialiiterat  vzuenti. 

flutarcb.       Vr  pr.rtcrfluens  aqua  nullo  certo  colore  ert  ,  fcd  femper  refert  colorem  fub- 
iecti  ioli;  ita  adulator,  aut  hercdipeta,  fui  dilfimilis  eit,pro  re  naufefc  adaptans. 


lllid  rff,vidr,vt  iam  qrafi  voltnri  triduo 
Pr;its  prxdiuina.it  ,tjuo  du  efurifient  t 
Jiittd/niiant  omncs*. 

Aliquisa-groaflldet,  probamus:atfihocheredrtatiscauflrafacit,vultureft,ca- 
daucrexfpc&at. 

JM  cns  }bona  fa»:a,fides  ,vt  cltre  hac  audiat  hrjprs: 
Iliajib/  htirorfum,  ejr  fub  l/n?ua  immurmurat ,  o  fi 
Ebulict  patru/prxcla  rumfun.cs! 


Es  Buytre  e!  hercdero 
Quc  efpera  cuerpo,  ii  al  enfermo  aflifte, 
I;>rheredarprimero, 
P  :es  folo  aguarda  eltrifte, 
Verel  legado.enquefubien  confifte; 

Yeftavieja  porefto, 
EnfaJada  delfuyoyd:fiieftarfe 
Sicmpre  afuladopuello, 
M  mdo  vntada  lleuarfe 
Del,  porfi  muerta.dcl  podria  efcaparfe. 

<*?cn  out  3ri):b<icn£f  ttrijf  Ijeeft  urrtTjecrt 
Qm  (::\\)  ftace  erfafjeit.ummocit  tnngljcit 
&e aracf  Ijncc ft:!iacin 0  t rtefmccrt 
•f>  n  fje.n/  dic  fp  nout  tttn^  ontnngljnt/ 
SJifoofontrlupcn  fiiitoeooof/ 
«Pen  nfjier  ie  hp  Ok  om  te  erucn 
t)it  tooooe  licljn-mt IjnrcUtcn  't|rcruc.i 
'<£cn  ojicitt  ijen  ff  ccUcn  otcnt  tn  noot. 

Vheriter  aufi  pen  (on paren  ^bandonne, 
ttuefotnbre}.  ttfoi  corps  wn  j*'U  teffire  (alr, 


Vnavtccbia  Thcb*na,  a  mortegiunta^ 
Lafdoalherede  fuo  per  ttsiamento, 
Cbe  tfoglio,  ful  nudo  homero,  btn  vntte, 
La  doueffe  portafal  monumento; 
Non  poti  viua,  t  f\  penso  difuntd 
Poter  fuggir Iberede  mal inttnto, 
Cbcptr  1'bereditafatto  auoltore 
ll  cadtuero  afpetta  di  c\n  mort. 

En  vain  mandoit  vne  Vieille  porter 
Son  corps  huile,  par  fon  hoir  nud ,  en  tcrre, 
Pour  cfchappet  ibn  importune  ferre. 
Celuy  qui  penfe  vne  hoine  emporter, 

Dc  fon  malade  ne  s'efloigne: 

Ains  nuift  &  iour  le  vient  flatter. 

Et  dVnfaux  coeur  fon  poux  taiter. 

Le  Vautour  flaire  la  charoigne. 

Mait  deptiis  quil  le  voit  att  tombeau  deualler, 
ll  repend  du  vautour  U  nMurc&humne. 


'34 

Lih.  J. 
Od.  zq. 


VWtn. 
Sat.j. 


Ctmie. 

Graim. 


PAVPERTATIS     INCOMMODA. 

liagnttm  P.tupcries  op^robr.um,  inbet 
Qntdv'*  cy-faccre,  &  pati: 
Virtutiffy  viam  defnt  ardurc. 

Mifer  hic.ad  Virtutis.atque  Honoris  templum,  vix  audct  vultum  attollere  : du- 
ra,ac  dira  Paupcrtate,re<5tani  ipfi  fcmitam  prxchiJcnte.atquc  impcdiente. 

2ipnftcile  cmcrgunt,quorU:n  virtutibm  objUt 
Rcs  atijtjlu  domi. 

Vauperies  inimica  bonis  cjl  moriltu. 

Ad  omne  timidta paitper  efl  me^otimfi: 
2\jir>fe  rjie  crcdrt  omntbxt  ctntcmtui. 


Ay  porventuraenelmundotrabajo 
Mayor,  que  elqueda  la  infamepobreza? 
Piiesquiraacitepobrc,  nofubaalaalteza 
Dcl  teniplo  de  virtud,  porcaminoniatajo, 

Anteshumilde,  abatido.y  tan  baxo, 
•Qji/.acon  ingenio,  loda  f;i  baxeza, 
El  no  fe  arrcber  a  alcar  la  cabeza 
'■Hechode  bienes  vn  vil  efpantajo? 

tf^rmocr/eiilacsf.' beel  Isfoccltc mcnfcljctt 
Daif  tpaot  fccr  ocugfjtciuerc  fc?iift/ 
^Dtc  fu  Ijout  t  onoec  (t  bact  ctljecn  uicnfrfjen) 
£>rjn  licfjt  0002  fjaetfn  tDtiu  rci-ulijft. 
^nin  roeffjcut  kan  nict  beoimicn 
pet  rjroot^bncc  betiafjtfjcin  toc  rjccruccfct/ 
«Ttn  fu  ont  jjtmnntfjcm  op  trcrUt. 
sDoo?  tioot  Ijjj  enbeftent  inoet  blrjurn* 

Vay fouple ajfe^le pied &  le  courage  braut, 
iw|r/m;tr  au  fommet  du  temple  de  iliomeur, 


Al  Ttmpio  divlrtu,  Tempio  d'Honort 
liPourrrl  congranfaffett»  afpira , 
L a  dr'rz.z.a  U  fua  mente,  e  fucra  il  ctre , 
Ma  itti  fiafouenar.eloritira, 
Sferz.*  i/  mefchin,  cht  opprrjfo  dtl  dobre, 
Fra  mille  indigrtita,  sangt,  e  itlira. 
Pouena  iruda,  quanti  brlli  ingegni 
Fretii,  confumi,  intencbrija,  t  sdegni. 

La  pauurete  mefprifee, 
Seruant  a  tous  de  riiee, 

Du  fentier  de  Vertu, 
Et  d'Honncur  lhommedctraque 
Rabaiflant  fon  ame  flaque. 

Soncourageabatu 
Nofe  pretendre,p.ir  faute 
Dcmoyens.achofc  haute. 

htau  quoj?  U  pauurete  (caufe  de  mon  malheur) 
Tient  mcspieds  aitdtbez.  dans  vne  tturdt  mraut. 


.  ti6    lit.r.     NIL  EGO  CCNTVLERIM  IVCVNDO  SANVS  AMICO. 
Utjt.%, 

AmicusamicicaufH,honorcs,dignirarcs,voluptatcs,diuitiaSiCcteraquefor- 

EciUf.it).  tunar  bona  negligit,atque  afpern<uur.  Notum   illud  Sapiemis:  Vcrdc  ptcumam 

proptcr  jwunwjjprifcrtimiucundum.  Nam  unim  mund»  magtt  tgtnm  ,  quam  tqu4 

tcl  i&nt. 

-JVmicus  trirtis  &:  qucrulus  non  comparandus. 

•  tulefiaft.       Vleliusiuntduo,  quam  vnum:  habentcnim  emolumentum  focictatis:  var  fc 
4.  li,  quia  ciim  ceciderit,  non  habet  fublcuantem  fe. 

Ttiit.         NullBmmaiusboniimpcrij  inilrumcntum,.quamboni  amici. 


No  ticnc  comparacion 
Conlaamiltad  verdadera 
Loque  del  orbc  cn  la  csfera 
Puede  pcdirlapaiHon 
En  fus  gultos  mas  cntera; 

Ll  £el  amigo  por  ella 
Con  el  deleytc  atropella 
Coronas,  honrra,  y  dinero, 
Quees  el  amigo  primero, 
Y  en  no  lo  llendo  es  perdella. 

^in  lrjelrjefinbminu;nt  oeel  ttvut 
?>reff  een  opiecljtcn  u::ent  in  toccrlrtn 
31  f  s  f;rrrir!ja"ppfje/  tocliuir  /  cer' 
C  1  alle  fcfjattcnBattoer  aeroeit. 
J»ict  nootte(tjcfar0  men  cn  trint 
3n  b?ur&/  tnrcnriciifioct  m  lijocu/ 
Jn  bzeurjfjr/  m  uceifpoet/  en  nerblvjocn 
2110  toare  u:ietu|i  j.jy  uau  rtn  uurtf. 

li  bcjute,  U  richeffe  aux  mimeret  eniUftt 
Lei rutts dtlif.tux, &  le  throfnt  ro; j/, 


Ptr  cagotf  dtfartiict  ama  r.tmict, 
Amameptr  ihontfio,  » rumut, 
Ptr  lut  ii  cor  rtjl ,  ftdo  e  fud>ct 
Sprtzj^t  UUuret,  &  il  theftr  bramate, 
La  pcrditJ  pcr  /«',  1'tfftr  mt*dut 
Acquifto  ftima,  avcntnroftfljti, 
GU  ifol tbtfor  1'an.tco.t (olohonore, 
E  mtfira,  cb'amUtttai  vtto  amort. 

L'homme-aduife  toute  chofc 
Au  parfait  arny  poftpofe 
Faifant  beaucoupmoins  deeas 
D,aniour,d,argcnt,&  d'eitats 
Que  d'vn  amitiefincere. 
Tanton  trouuedc  foulas, 
Quand  vne  amiablc  paire, 
Tachc  dc  scntrc-complairc 

2*W  rttn  auparangondctani}  louial, 
Tm  dtikt  fiut)tn  ameur  mtffrifer  tmc  chtfe. 


ljS  AMICITIA    TRVTINA; 

lib.  r. ■  amicm  dulcis,  vt  &quum  cft, 

Satjf.fr.  Cum  mea  compcnfet  vitOs  bona,p/uribm  hifce» 

Si  modoplura  mihi  bor.x  funt,  ini  linet,  amari 

Si  voiet:  hac  lege  m  trutinaponetur  eadem. 

laert.li.-j.    Zcno  Cittieusrogatus,  quid  rcucraeffetaraic.us?rcfpondit,  Alterego.' 

f.  I. 

Tluurch.      Mufica  conftat  c  diuerfis ,  puta  grauibus ,  &  acutis,  inter  fe  ratione  difpofltis- 
»  Moral.  at  amicitia  conitat  fimilibus. 

SUlufl.       Cupere  eadem,  eadem  odiffe,  eadcm  metuere,  homines  in  vnum  cogunt :  fcd 
lugutib.  haec  inter  bonos  amicitia  eit,  intcr  malos  fifitio  cft. 

Ar'i(l.  Hag.  Amiciti.tm  ibi  efe  dicimust  vbi  ejl  amor  reciprtcus. 

UeraU.ll 

Seneca.        Dicebat  Hecaton :    Ega  tlbi  imnHrabo  amatorium  fme  meditamtnto^fine  betbsyfme  vllim 
venefica  carmme  -fi  W  amati,  ama. 


Nunca  dcl  ficl  amigo  aquellos  vicios,  I  Se  ilpdo  amico  del  amico  cato- 
Que  aunquc  vicios.no  tocan  en las veras,-  I  v'uij,ele  vinubdancia ,  t  pefa, 
Valiendo  la  exccpcion  tan  folo  enefo,  Non  tienla  giufta  lance a pato,  a  pattr 

Fefaron  mas,que  pefan  los  oficios  Mt  con  l*  man  fiuttice  a  quellaftefa, 

Delamigo.cn  virtudcs  verdadcras, 
Poniendo  aquellos,  y  eflas en  vn  pefo; 
Que  es  la  amiftad  como  es  amor  exceifo, 

Y  fife  atiade  aqueltc  a  qualquier  pane,  I  La  virtu  mtra ,  il  vttto  jcotgta  ptna, 

Amoresdctalarte,  Vnvrayamycontrebalance 

Que  con los  vigios  lucgo  '  v»_..  r...—..  „.,_,.  .,-c  »»mt  • 

Sube  ligero  arriba.como  es  fuego,. 
Kaziendo  affi  ligera  qualquier  falta, 
En  que  el  araigo  con  fu  amigo  falta. 

©?fent*  Deitgfjtglju  fcct toel  trjeaen mettgyt  Auec  lcurs  imperfcdions, 
*?n  jnn  Bljtb?ectt  oocft  Daet  en  regfjen/  Sl  \on  d-fire ,  quc  de  mefme 

3>fc  gfju  DoctDoo?  u  lonft  etucrjfjcn 
Vit\)t  ffin  <rI)eb?ccH/  cn  fto.ict  ftin  Deurjtjr, 


Morfra  ilvitiomhiot,ttggieto,e  taro% 
E  maggiorU  vinu,piu  gtautttfa; 
Con  rocchio  dtfamor  .chta  tate  i/  menat 
La  vittu  mita ,  il  vitio  fcotgea  pena% 

Vn  vray  amy  contrebalam 
Nos  faures  auec  nos  vertus : 
Mais  le  furpoids  de  bren-vueillancc 
Fait  celles-cy  pefer  le  plus 
II  faut  que  fes  amis  on  aimc 
Auec  leurs  imperfcdions, 
Si  lon  defirc ,  quc  de  mefmc 
Ilsfupportcntnos  a&ions. 


;■.;;  iji  |yu  M«J*>,£**«I  *"»**"••"' t^"  ~ — «v» 

U>bncntr*lf[t»lltgtttiattJCrfcf)OOncn/  RendsU  patetiteaqutparameutU  ptouoqutt 

viDntfet  t)  ntet  Ijoe  roel  fjU  Dinaclf.  Quantajant  batanci  &  t en  bitn  &  ton  mal, 

£00  ftfjU  bcgDccrt  fcat  l)U  fal  tooncn  Uttfmoicnt  aux  effecls ,  quil  teft  amy  iojal, 

mm*  m$mmwm*^  u  ^r/0^f4i«r.yrl^«rr«ipr^«#... 


M" 


'AMICI    VITIVM    NE    FASTIDIAS. 


lit.r. 

SdtJT.j, 


UUtml 


At,  pater  vt  gnati,  ftc  ttos  debemus,  amici 
Si  quodfit  vittum  nonfajltdtre  Jirabonem 
Appcllat p.tttmpater:  eypul'um,  maie paruus 
Si  cui  filtus  ejl:  vt  aborttuusfuit  olim 
S:fypbus.  huncvarum,  difortis  cruribus;  illum 
Balbuttt  fcat-.rum,pra:tu  fu'ttmmale  talti, 
Tarctits  htcviuit:frti?i  dtcatur.  tneptus, 
Et  iaclantior  hic  paulCo  eji:  concinmu  amicU 
PofluLitvtvideatur.  at  ejl  truculeittior,  atqtte 
Vliu  ttcftto  Itbcr.finpliXfforttsjj  habeatur. 
Caldior  efi:  acrcis  inter mmeretur.  opinor, 
Hxc  res  ey  ittngit,  iuncfos  &feruat  amicos, 

.  -  vitijs  nemofine  nafcitur-.optimus  ille  ejf, 

£lui  mtmmts  vrgetur. 


Como  las  faltas  aprueua 
Dc  fus  hijuelos  amados, 
Ya  coxos,  ya  corcobados, 
El  padre,  que  bien  las  lleua,- 
Affi  el  amigo  q  ue  prueua 
Delaamiltadellicor, 
Ha  dc  fufrir  con  araor 
Lasfaltas  de  amigo  tal, 
Porque  no  ay  horabre  cabal, 
Pues  no  ay  horabre  fin  humor. 

«*en  Baoct  rjcet  betfcfjoont  ftjtt  nt'nt>?en/ 
<?n  lonckaect  noemt  fr)n  fcijelen  foon/ 
33en  Snfmaer  ticnlKcn/  a!0  gOernoon 
JTiet  focter  naein  trjijebjeck  te  mtno?cn: 
*>o  noeint  ocn  ^5oet-  t)crcjut|rer/inilt: 
^tc  karigf)  10  /  uco?  uiocr  rmlt  acfjtcn: 
Smt  grootfeit/moeotgl;  ljeetentoilt/ 
<£n  t)?:ent0  giubjeckaifoo  bctfacfjtctu 

fi  ttt  vott  vn  desfaut  en  ton  *my  fidele, 
Couurt  U  famdegouft,  coinm  vn  pere  btnisi 


N«n  nafeealrunmtrtal  ftmj.  diftttt, 
Tero,  ne  vitij  deCamtco  am*tt, 
Imita  il  Pidre ,  i  bel  figliuol  diltttt, 
Difttiofo  non  cbiama ,  come  c  n*tt, 
Ma  rdddolccndo  ilnomt,con*fftttt, 
N*fco*dt,t  cutprt  i/  Satural  ptccatt, 
Vamito  dtCantico  i  vittj  ctla, 
£  a  ttmpt  t  a  luogo  li  virtit  riutla. 

Comme  le  pere  excufant  fes  enfins, 
Iuge  bening ,  lcurs  dcfautsdiminuc; 
.  Le  bigle,  tourne,  a  fon  dire ,  la  veue-, 
Lcs  nains  bofTus,  luy  font  petits  galands: 
Ainfy  1'amy,  croit  eltre  (ans  feintife 
La  languc  librej  vn  ciche ,  mefnager; 
Noble.vn  eoeur  fier.gaillard,  1'efprit  legcr, 
Et  d'vn  beau  nom  toutes  fautes  dcguife . 

Qui  ctlt  dt  fon  fils  lc  vtittttx  vtmn, 

2*ul  fans  trim  accmflit  ctslt  tturfe  morttUe, 


i4»  Sall.in    IDEM  VELLE  ATQVE    IDEM  NOLLE.EA 

Cdlil.  DEMYM      FIRMA     AMICITIA      EST. 

J-  ib.  l  Nec  tua  Itudabisfludia,  aut  aliena  rcprettdes: 

Epit.  1 8.  CNjr,  cum  ven.tr i  vPit  t  tlle,  peemata  pangcs. 

Gratiajic  fratrum  geminorttm,  Amphicius,  atque 

Zethi  dijnluit :  donec  fujpc&a  feuero 

Cvnlicuit  lyra.fraternis  cejiiffe  ptttatnr  Moribus  Amphion. 

Amphion,  &■  Zethus.Iouis  &  Antropa:  n*lij,diuerfi  ftudij  fuere:Amphion  cy- 
iharx;  Zcthus  aute  venationi.ac  rurahbus  excrcitijs  dcditus  cum  eflet,  magna 
inter  eos  animorii  diflenllo  exfiitit,  nec  ante  dcfijt,  quam  abiecLa  Amphion  cy- 
thara  fua,  fraternisinftitit  vcltigijs. 

•  Ur.  Par  verar  amicitiir  clarifiimum  Scipio  &  Lrtlius,  cum  amoris  vinculo,  tum 

Uav.UA.    ctiam  omnium  virtutum  inter  feiun&i  focietare,vtacLuofa»  vitauter  arquali 

f.8.Cic.2.   graduexfequcbantur;  ita  animi  quoque  rcmi>lionicommuniter  acquiefcebant. 

de  Orat.      ConlLat  namque  eos  Caietx  &  Laurcnti,vagas  litoribus  conchulas  ,&  vmbilicos 

leditafTe :  idque  fe  L.  Craifus  ex  focero  fuo  Q^  Sciuola  ,  qui  gcncr  Ladij  fuit, 

auduTefarpenumcro  prardicauir. 


Sicndo  fu  hermano  Zetho  tan  diuerfo 
En  profefiion.porque  figuio  la  caca, 
Como  Amphion  la  cithara,y  el  verfb, 

Pudo  Jiazer  ia  amiftad  que  los  enlaza 
Que  elle  dexe  la  fuya.y  de  fu  hermano 
Siga  con  gulto.la  que  el  gufto  abraca, 

Dandonos  vn  exemplo  foberano, 
De  la  conformidad  a  quc  fe  obliga, 
HI  quc  de  amigo  dio  vna  vez  la  mano, 
Que  es.al  fi  y  no  de  aquella  mano  amiga. 

3f  mpljton  fdKPtic  tian  frjn  Eter 
Cm  Zttrju0  unlle  menir  Ijinetucn/ 
«Bicns  liijt  ma0  op  De  tatljt  te  5Weruert 
®  ooj  r  toilDe  toout  na  inenigtj  Diet/ 
^ecr  onrtrjclijtlt  tian  ftact  fu  toaren/ 
tfBacr  fecr  nercent  0002  b?icntfrfjap0  cratljti 
©oo?  eprjlicn  luft  (oie  inen  lact  baren) 
3Bz.icnt0totl  moet  Dirlttoil0ftjnuolfa?acijt; 

Amphtonbonharpeur  fuit  Zethusa  lachdjfe 
T>ijfcrtnt  tn  tiiatt,  maii  vniz.  damtit, 


ll  fonort  Anfon  lafcio  la  cetra, 
Per  jeguir  alacacaail  fratel  Zete, 
E  lal  hor gradi  Tarci ,  e  la  faretra, 
pei  aggradir'  a  cdccidtor  fi  liett. 
Dal  voler  del'amico  non  taretra 
U  vcre  amico,  placido,  t  dtfcrete, 
Tal  hor  difcorde  a  fe ,  concorde  a  /tft, 
Anteponlo  fouente  a  i gufli  fui. 

Commc  Amphion  quitoit  parfois  falyre,' 
Pour  fuiure  fon  frcre  chaiTeur: 
De  mefme  la  bifarre  humeur 

Defbnamynedoibc-oncontredire;  ' 

Mais  qu'a  fon  gre  noftrc  vouloir  fc  virc' 
II  faut  fentir  au  fond  du  cceur, 
S'il  froncc  le  front  de  douleur: 

Lors  qu'ils'efgaye,  auec  luy  faut-il  rire\ 

Vamy  doibt  a  Tamjft  fort  efirt  lie, 

Quclvn  pour  Tautrt  dnbt  abandonncr  [4  fltut, 


»44 


DOMr    ARGVS,  FORIS    TALPA. 


lib.l. 
Satjr.l* 


Cum  tuapervideas  ocuiis  maU  lippus  inun&is> 

Cur  in  amicorum  vitiis  tam  ccrnts  acutum, 

guamaut  aqutla,  aut  fcrptus  Epidaurias? at  tibi  contra 

Euenit,  tnquirant  vitia  tn  tua  rurjus  £r  ////.  "* 

Alicna  vitia ante  nos  pofita ,  vcluti  in  mantica  acutc  ccrniraus  &  perfcruta- 
mur;  noftra  verb  poft  terga  relinquimus.qiue  tarucn  alicnos  non  effugiunt  ocu- 
los.  Hrc  fcilicet  mifera  philautia:  eft  conditio. 


Terent. 
Ueautont. 

Terf. 

Sat.j. 


Ita  comparita  efl  bominum  naturat 

Aiicrta  meliks  vt  videant  cjr  iudicent,  quamfu. 

Sic  ncmo  infefe  tentat  defcendere,  nemo\ 
At  praccdentis  fpeclatur  mantiea  tergo. 


Maxjtr.  $6.    Illud  Homeri  frequcns  in  ore  habebat  Socrates: 

— —  ne  curctis, 
AZdtbus  in  nojlris  quapraua  aut  reclagerantkr. 


Quan  cierto  es,  que  el  curiofo 
En  los  vicios  agenos, 
Viue  fiempre  enlos  fuyos  defcuydado? 
No  viendo  quc  es  forcofo, 
Q.:e  eften  los  tiempos  llenos, 
De  quien  pagueenlo  mifmofu  pecado? 
Que  fi  es  Topo  encerrado 
Dentro  de  fu  conciencia, 
Y  Lince  en  las  agenas, 
Pur  efo,a  manos  llenas 
Mil  Linces  hallara  en  aquefta  ciencia, 
Con  que  fu  honor  fc  eftrague, 
Quees  jufto.quiental  haze.que  tal  paguc. 

jKet  IDmetta  oogrjeu  He  nlicbteerfteit 
r^oaifoc-iu  oan  aniu;  nintmermeCT/ 
<m  g!ui  gfjeeft  ootfaeclt  om  tt  fpjcecKen 
<®n  o  nficbicltcn  ooclt  foo  feer. 
■Bet  ntct  o-'t  oocn  uan  nn&ie  Itccen: 
«»ilt  felfsb  cngljm  ttuinftcn  tmefent» 
iii  tmnnfj-v'"'  ntcttn  anb?ctoont 
•ijibcbiecii  bat  glju  in  b  ocrfcijoout. 


SoReclto  coflui  fcorgt ,  e  wmra 
In  aptrta  bifaccia  i  vitij  altrui, 
Congl'occ\)i£Argo  4  qutslt  il  guardo  gtra, 
E  congl' occhi  d\  talpa  a  i  vitij  fui, 
Ma  lafciandoli  a  tergo ,  altri  li  ammira, 
E  vitn  heffato  ptr  beffar  coftui: 
Soh  prefuma  arrogante,  nt  riprtnda 
U  colpcuolt ,  t  rto  degno  ttmmtnda. 

Pourquoy  efpies-tu  malin, 
Siclairdvn  regard  aquilin 
Dautruy  la  faute  bicn  menue? 
Ne  crains-tuquaux  yeux curicu. 
La  tienne  aufly  ne  foit  cognue? 
Le  monde  d'vn  ceil  chaftieux, 
Rcborded'efcarlate 
Se  regardc  &  fe  flatte. 
N*  (ois  point  /i  porte  a  Tamour  de  toymefmts, 
Qne  tu  jois  vne  taupe a  mirer  ton  desfaut, 
Btclair-rojant  Argus beaucoup  plus  quilne  faut, 
A  reprtndrt  tn  mruj  les  fautcs  qut  tu  ajma 


.  14. 

Lih-x 
tpifi.l. 


Atvphidtt 


Uippartb. 


ohU.U.x. 

dt  iomo. 


CVTQVE  SVVM  8TVDIVM. 
J^amfiit  vtcrquct  libcns  ct nftic, cxt r   at  au.m. 

'Kjitcm  a<>erc  ifn.irus  muis  timct :  nhret<mum  *»ro 
Ncr>  audety  nifiqni  didu  />,  d.irc.  Q^od  mcdtcorttm  ejl 
Tromittnnt  mcdtci }  trAi7.wtfaonliaf.tOri. 

JV on  cjl  vltiim  humani  infrtunij 
Solatium  dulcius  in  vita,  quam  ars: 
Dnm  cntm  animui  difitpiind  vacat  fu<tt, 
JLdtanterfr.vtcrnauigat^  &  obliuifejtur  calamitarts, 

Tatcrna  bona,  tcmpus  intcrdumfacit 

st/icn.i,firuansintcrimcorporai 

Ynttm  autcm  v.'ta:prajidium  in  arttbttsjitum  ejl. 

Artibu  t  ingcnuis ,  quarum  tibi  maxima  cura  cfl 
Pcflora  mollcf.untt  afperitafqucfugit. 


Pinteelpintor;eldo<5todo<5corcure; 
Y  eLpoetaprocurc  hazer  fus  vcrfos; 
Yalosdcmas  diucrfosexercicios, 
Artes,  ciencias,  y  oficios  el  maeftro- 
Acuda  como  dicftro,  y  no  prometa 
Ei  necio,  ni  fe  meta  en  ciencia  ag ena, 
Sino  quiere  la  pena,  que dio  Apelles 
A  aquel  que  fiis  pinceles  condenaua 
Sin  arte,  quandoeftaua.a  fer  juzgada, 
Latabla  mas  mirada,  aunque  eftos  maloj 
Mcrecen.no  palabras,  finopalos. 

tf»fcf?  rcn  frrstin  bcroep  rjcrjoo^t 
«Micilabcifi  ■••'»  tc  unren  t>oo?t/ 
«'  n  oncr  gljenoeqfjingfj  in  te  rjtnben/ 
<ffn  Ijrin  mrt  onbtrfi  f  onocrtttinucn/ 
JD.Ml  f.fjilort  :n  Dcn  jf&  Dertjn/ 
«£otU&en  poect/ia  tltft  tn  tsrjn/ 
SDattt  ti8  frfjccn  tlepne  l»|curfjt  te  Hxefett} 
f&tmmcnt»'  inftjnconftQfjfPiefen. 

Vvn  fe  ptaiti  Uforgt,  Cautrt  a  U  ptinture, 
VdWt  drtn^tr  jttiQi^tspmftmpoferiti  vcrt; 


Son  vartc  farti,  t  fono  i  fiudij  wi, 
Cht  ttttti  ejjercitiaw  dopo  U  fafce, 
Ma  t\  contucneffcr  per  fctti,  t  rari, 
Chc  dMfommoUglona,  efhtnor  nxfct, 
ll  Poeta,  il  VtttorjArttfl*  impari 
Si.che  nefarte  a  dietrtognaltrolafce, 
Ondc  1'epra  pcrfetta  al  macftro  prodt 
Vittrict  paltna  arrtcht,  efomma  lode. 

Le  peintre  aux  couleurs.alaplume. 
S'entend  Le  poetc,  a  lVrinal 
Le  medecin,le  marcfchal 
Sentend  au  fait  de  fon  enclumeu 
Aucontraire.celuy 
Fait  iuftement  a  reprendre, 
Qui  s'auancc  dentreprendrc 
Sur  le  meftier  d'autruy. 

L  t  platftr  dts  humdim  &  ftflude  tft  diutrt^ 
Sclon  ciue  tCymhsfcua  dmtrfc  efi  U  name. 


Lib.l'. 
lpiil.14.' 

Lib.  r. 
£/>//?.  IO. 

Lib.  1. 
Satjt.l. 


■SVA  NEMO  SORTE  CONTENTVS. 

.  Optat  ephtppia  bospiger,  optat  arare  cabatlus. 
Cui  placet  attcritts,  fua  nimtrnm  ef  odio/ors. 

Cui  non  conucniet  fua  res,  vtcakeus  oltm, 
Sipcdc  maior  erit  ,ftbttcrtet;Ji minor,  vret. 

J2jti  fit,  {Jil&cenas,  vt  ncmo,  qnamfbifortern 
Seu  ratio  dedtrtt,jenfors  obtccerit ,  ilta 
Contentttsviuat,  laudct  dttterjafequcntesl 
Ofortunati  mercatores,  grauts  annis 
Mites  ait,  mtilto  iamfrafttts  mcmbra  labore. 
Contra  mcrcator,  nauim  iatlanttbus  Attjiris, 
lMilitia  ejl  pottor.  qittdcnim:  concurritur:  hora\ 
cfli  omento  aut  cita  mors  venit,  attt  vicloria  Uta. 
Agruotam  tattdat  iuris  legum^pcritus, 
Sttb  galh  cantttm  ccfttltor  vbt  ostiapttifit. 
llle,  datis  vadibus  qui  iure  extraclus  in  vrbem  eft 
Solosfclices  viuentes  clamat  in  vrbe. 


Es  el  mundo  hecho,  Y  elbuey  co  la  brlda 
Deloqueantes  cra,       Lafillagineta;  \ 

Puesquetieneaor.1  Defeael  foldado 

i  Pocadifcrencia,  Del  frayle  la  celda; 

Ar.nqi  e  va  tcblando.Y  el  frayle  apetece  | 
Como  elqne  fe  accrca Sin  razon  la  guerra;  i 
Al  fln  <te  fus  dias,  El  que  tiene  mas, 

Que  de  vicjo  trembla:  Mas  tener  defea, 

Yafliconhifuerte     Yelque  nada  tiene,   ' 


Nndiefecontentai 
De  n>ddifprfratcs 
Caufa  no  pequcna: 
Elcaualloquiere 
£larodoyrex,a, 


Tiene  mil  chimeras: 

Toda  aq  ucfta  vida, 
Sifeconfidera, 
Halta  que  otra  llegue 
Es  impertinencias. 


Q5cn  <©0  otc  ttril  omsflbrl  otagljen/ 
f?nn  lii|t  n.ic  fufcfccn  fraeven  b?aofu7 
jSa  .icv  'tperrtpen  03  gtjcluclugfi  acljt/ 
Cn ijceft nt tploegljcn  'nccc brtjagfjen. 

Ktilatrtftt  contant,attbut  dc  fafonwtic, 
Ainfx  le  bxuf  ialoux  dufuptrbepouUin 


llpigro  Bnebramala  ftUa,eilfrenes 
E  il  caualloltratro  t  ilgiogo  brama, 
Ufoldatocbt  flenta,e  dtuttnmtno, 
M  mtrcad.twtfortunatotbiama, 
Queili  dt  mtUtcutt,  t  diguaipittio, 
La  vita  del  feldatoinuidta,  (y  ama. 
Il  dotter  lnda  i  bofcbi,altri  la  Cortt; 
Kejftin  conttnt9  viuedi  (uafortt. 

Le  tourcauvoudroitauoirrhear 
De  piarFer  foubs  vne  felle: 
Mais  le  corfier  heureux  appelle 
Le  bceuf, qui  trauaille  au  labeur. 
Nulde  fon  fort  ne  fecontentc: 
Le  marchand  prife  le  foldat , 
La  crofle  vn  capitaine  tente, 
Le  pitaut  vcut  efirc  aduocat. 

#ientant  gfjcnocgfjt  nem  in  fnn  (rflrt. 
?Dcu  <Coopntntt  111  octt  krtjgfj  util  loopcn/ 
«Dcu  trrjgljfman  coopcn  cn  Ucrroopen/ 
<Deu  uoccttJtl  ftjn  ectt  aDttoract. 

Quiitt  fon  ioug  ptfant  pour  amboucbtr  It  frain, 
Bt  U  ponUin  itnduti  U  clmtiie  imporme. 


ijo        IN  QVOCVNQVE  VIT£  GENE^E  PHILOSOPHARI  LICET. 


Lih.t. 
tfift.i7. 


Stpranderct  o/uspatienter,  rr<?ih:<s  vti 
Nollet  Arrflif)piu\fe fciret  regiiusvti, 
lafltdtret  olus,  qut  me  notat. 


LaertXt.  AnrtinpnsPhilofophus  Alexandro  Macedonum  regi.cum  ob  fapientiiiru- 
2.c .8.  dium,  tnm  ob  morum  facilitatcm,  gratus acceptufque  fuir.  Diogenesaulicam  vi- 
tamphilofophopon  conuenireexiitimanv\<iltippi:rn,vrforte  fuaminimccon- 
tentura,arguebat:cuiusmonitjonemeludens  Ariftippus,  s»/cir«,  inquit.r^ikmvr/, 
ohu  ac  v)(r,d..iid!ct!ifa(lidirts.  Munus  certc  Philofophi  ell ,  circa  Principes  veifari, 
vt  cos  doifriores ,  meliorefque  rcddat. 


AriP.oph 
Ouid. 


Tirtuofus  bene  vtitur  quibufaimque. 

Tccloribtts  mores  tot  fttnt ,  cjnot  tn  orbe  figttrx ; 
JZilffapit,  tnnumcns  moribns  aptns  ent. 


No  es  jufto,  qne  Diogcnes  condene 
Por  Cu  cfpiritu  pobre,  alquc  tenia 
El  mas  febio  Ariilipo,  qne  regia; 
A  quiende  Magnoel  fobrenombre  tiene; 

Que  al  Rey,  y  al  rcyno  todo  le  conuiene, 
Tencr  ailadohemprenoche,  ydia 
MUeJ&rps.que  urabajcnaporjfia 
J5n  dar  altiempoioqucaltiempo  viene, 

Puesfabevfard"!  R:y  ydclacorte, 
Tan  bien  cotio del  hierruo  el  hermitario 
El  fabio  c^n  virtud , quees  fabio  cn  toda; 

YesdiTpaFateimagtlMFqueimporte, 
Comer  yenus  b  pauos,  pues  el  dano 
Dizen,  y  bien,  quc  iolo  eila  en  cl  modo. 


•  <rot  JCrifrip  «EMogcncj*  fcubc 
3&0  (ifju  m  moes  g!j:morgfHngrj  uont/ 
3Bt'tffjofbce  Oc:v:nn'i!i  Ii<u;r  fcljciiDe/ 
ii.  vr  ::v  (Mppua  fpjacK  tcrftont/ 

Dctncuu  ."ii  vn  tonneau  pauure ceimnerrtChiique, 
Oufois  Anftippus v:uant aupitsdes  Rcjs , 


Diogcnc  dicea,  fc  ta  comtnto 
Fafii  d' <ei!>e,ATJi:ppo,  dd'efc*bttmile, 
S  Ti&LATtfii  la  iorte,l'or,l'aTgtntt, 
E  iu  (njpofcfaltro  pin  Gtnt  U) 
Seferuirti  dc  i  Re  fapcjiiattentt, 
H  luufti  m  odxo  tibo  tofi  vde, 
Ammatftr*r'il  Premipe  loniiiene, 
Sifcrne  il[a?gio  dogni  cofa  in  btne. 

Diogene  hofte  d'vne  tonne, 
Viuotant.en  repos.  de  choux, 
Eftirre  fon viurc  a-iffy  doux, 
Quc  ceJuy,  qui  le-;  grands  talonnc. 
AriilippcacoltantJ.es  Rois 
Eii  vne  robbc  dclcarlatc. 
Fait  plus  dc  bicn  a  fes  bourgeois 
Par  fa  vie  plus  dciicate. 

ClonfiTjcm  ttfl  'tijof  <©2ogrtie0  feocgfjen/ 
jBct  n»o?0  fono' Iju  Ijem niet  gij.-noegljcit* 
vDc  lwjpieut  uulgij.m/  lorljcut  uiicn  / 
3n  aile  (ratcti  (wtn  gijcfcijtei». 

Tnptux  de  U  rettu  touficvtsjuturtltsloix, 
La  Cour  rialttrepoitit  l'ame  phdofophi^ue. 


Lib.  U 
Orf.24.' 

luert. 
irj  vU4. 


VICTRTX  MALORVM  PATIENTIA 

"Durum:  fedltuiut  ft  patientikr 
guidqnid  comgcrc  cft  ncfas. 

"llluflr e  paticntix  excmplar  Socrates ,  ab  vxorc  contumelijs  pctitus:  Ttnts  tt  eft, 
inquit ,  maledicere ;  penes  me auttmretli audire. 


Scneca.  Simagnanimus  fucris,  nunquam  iudicabis  tibi  contumeliam  fieri.  De  ini- 
Lib.de  4.  mico  diccs,  non  nocuit  mihi ,  fed  animum  nocendi  habuit :  &:  cum  illum  in  pote- 
ftrtuiib.   rdtate  tua  vidcris ,  vindi&am  putabis,  vindicarc  potuiiTe.  fcitoenimmagnum, 

&  honcflum  vindi(5tx  elfe  genus ,  ignofcerc  Ergo  feras ,  non  culpes ,  quod mu- 

tari  non  poteil :  dolor  paticntia  vincetur. 


Farip.  m 
ProtefiUt. 


Jltero  duorutn  colloquentium  indignante, 
ls  quije  non  opponit,plus  fapitt 


Sinotieneremcdio 
De  vna  muger,  quc  es  propia,  fa  brauezaj 
Con  vnoy  otro  mcdio, 
C  >niidere  el  cafado  quc  es  grandeza, 
Yr  fufrido  el  viaje. 
Pucs  con  el  diablo  femetio  enpatajc: 

Socrates  pudofolo, 
Dar  le  el  mayor  exemplo  de  fu  frido, 
Que  aura  de  Polo  a  Polo, 
Qvie  en  fu  Xantipe  braua  oy  ha  vencido> 
Del  agua  la  infolcncia, 
Pues  la  muger  fc  vence  con  paciencia,. 

3>ettgoeDtn  «&orrate0  facljtfinnfglj 
^j  vzafo  itil  alo  Ijcm  fijn  tofjf  toefcfjoot 
Bttl  iuvrtelfjc  ke  loooiorn  Otnntglj 
«fiirjem  ntfprjtmetpi0betjoot. 
«Mjecn  la;  r  Ijae  ftoaci:  en  Uait  IjcmI)tnD|Cit 
<D»e  n  t  rjrjctiult  grjetoapettt  gact. 
©el  r  facmlKut  Doct  feec  OiTinmotcji 
n.a  jjcaat  e.n  oiigfjcnccjlrjcU  guaet. 


' 


Vn  magnammo  cor  prudentt,  tfaggt$> 
O  non  riceueingiuria,<>  ntn  laftima, 
Oltraggiaio  dafe  lafcta  ioltraggio, 
Ne  vhoI  vcndetta  piudi  quetia  opima; 
QuesTindegnamoglier  dt  ree  coraggio 
II  bn  tn  Socrate  oltraggia,anzj  ilfubUmt-r 
Dtl  mal  la  ?attenzA  vincitriit 
Neiinfelicita  faluifelue. 

Socrate  picque  par  fa  femme 
Demilleiniurieux  lardons, 
Voir  mouilledc  piflat  infame, 
Paifible  endure  tous  affrons. 
Qui  fon  cceur  arme  de  conitance^ 
Nulennuy  nelepeutgreuer 
Le  mal,  qu'on  ne  peut  efcheucr, 
Samoindrit  par  la  patience. 

Ceft  le  plus  noble  effeS  d'vne  amepatitnte 
Dtfonffrir  dvn  mefcnant  itncorrigtble  bumtur; 
Atnfi  le  bon  Socrate  tnduroit  la  ranctur, 
Et  Usfalts  affmti  dt  faftmmi  im{udtntf;  , 


'54 
Lampfon. 


Hor.lib.T. 

Epxl.td 

fufcum. 

Sentc.de 

Vn.beat. 

tdp-i6. 

Tertnt. 

Htautont. 


ZptJ.  FORTVNA  NON  MVTAT  GENVS. 

od.<\. 

Ctcafour  indignes  Fcrs/vt  /ubet,at  tua  donaK 
Simra  ne  maneatjimiat  ncnfacient. 

Naturam  expeltas  furcajamrnvfque  rrcurret, 
£t  maiaperruwjht  furttm  f-fttgta  vicirtx . 

Non  faciunt  equum  meliorem  aurei  frami:  nequehominera  prxilantiorcm 
fortunae  ornamcnta. 

Bona  fortunae  perinde  funt ,  vt  animus  illius  qui ca poJEdet. 
Qui  vti  fcit,  ei  bona  j  qui  non  vtitur  refte,  mala. 


Los  veflidos  recamados, 
De  las  Indias  el  teforo, 
El  cetro  y  coronade  oro, 

Y  los  pages  ycriados, 
Nunca  Ueuaron  la  palma 

Dela  vi&oria  cn  hazer, 

Que  el  ruyn  lo  dexe  de  fer, 

Por  que  cs  mal,  quc  efta  en  el  alma, 

Y  aunque  viita  ia  fortuna 
A  la  inona  de  oro  y  feda, 
Dizen,  que  mona  fe  queda, 

Y  es  mona  fin  duda  alguna. 

5cer  tnel  ftan  trt  fomiun  palferttt 
<z?cn  ,Simm'tnpurp?e  cleeoien  fcljoon/ 
•enitcllcnop  ecnhonmgfjgKroon/ 
iDacr  fjaer  jSaturc  ntet  Derfteren; 
liarr  3f  ert  tncrckt  altijt  trgroff  upt/ 
noc  fiacr  fu  bcimft'  tia  al  ucr  lojcn/ 
^ljclncft  ben  cfel  bte  3iin  ooien 
.sjtwkt  buptcn  (gnm  lecumen  Supt . 


La  fortuna  non  cangia  U  Satura, 
Son  ha  U  ctca  Dta  valor  cotanto, 
Son  migltora  il  Dtftrter,ntl'afuurg 
Dordto  frenc ,  nt  dorato  guanto. 
Stmprt  tftmta  Lfwtia,  t  fua  ftgura 
Son c angta i/  Rtgiofctttro,  t  il  regio minto. 
La  Satura  efi  ferma,  efx  veract, 
Come  Fortuna  e  mobile,  tfaUait, 

Bien  petit  couronner  la  Fortunc 
Etparer  en  Roy  vn  magot;    % 
Elle  peut  bien-hcurer  vn  fotr 
Mais  lanatureeittoufioursvnc." 
Soudain  quon  la  chafle  dehors, 
Par  vn  autre  porte  clle  rentre. 
Pcu  vautau  rouilin  le  beau  mords, 
Qui  n'a  quvne  iournee  au  ventre» 

Filltautuglt  dufortrouUnt  al^auenture 
Tais  aux  Roys  s'il  tepUit  lesefcUues  efgauxt 
Si  e/l  il,qut  toufiours  It  mortitr  fent  les  aux, 
St  le  Sm&t  en{itftri  at  tbangtfa  namt. 


J5« 


A  MVSIS.TRAN,  Q^V  ILLITAS. 


lib.  r. 
.Od.26. 


Ouid.^Tr. 
tltg.u> 

Iddtm  U 
Ttift. 

tleg.i. 


OtiidHb. 
?.de  *ilt% 


UMttJir  amicus,  trijlitiamdrmettir 
Tradamprotcruts, m mare  Cretn urn, 
Portare  ventis. 

carmina  Lttum 


.  Snnt  opus,crj>.ut m mcntts babere volunt. 

Anxiamens  hommum  curis ,confccla  dolort t 
■l\onpotts  ejl  cantuspandere  Pnrios : 

C  ..r  ntua  proncniunt  animo  deducta  fcreno, 
Tnji/a  cum.Utts  non  beueftgna  caUnnt. 

Adde  ejubd  injiditjacris  a  vatibtis  abfunt, 

Et  Jactt  admorts  ars  quoque  nojlra  bonos. 
1\ec  nos  ambtlto,  ncc  nos  amor  vrget  habendi» 
Contemto  coltHtt Ucl-u  ty  vmbraforo. 


Pallas  y  Apollo ,  confu  efcudo,  y  flcchas 
Para  los  viciosjibredepafliones, 
Guardan  al  fabio,naziendo,quederechas  • 
El  temor.la  trifleza,  y  preteniiones 
Por  fupodcr  y  braco  yadeshechas 
Sin  dar  lugar,  6  tiempo  a  fus  razones, 
V.iyan  al  mar,  quc  con  fu  mal  fecebe, 
Y  ibpla  el  vicnto  porque  el  matlas  lleue. 

5>t  tt  rjntnttjtr  JRuftrt  ftlnftaltgt 
£an  ojoef  Ijt  ut  tn  ban  t>itt\  fjturtit/ 
Ei  0.  pallae  oroutuiij  Jt  ftlult  fp  fmitljttn/ 
$ttrrieiflt  Iitni  Oftfctjn-.arrljtn  utrfatoDt. 
Slfollt  nut  uuftuNeftIjiil)trn 
311 5tf  I)i«  nietoetntnorntafntit. 
<e.l)tlttril)cpt  !tan  te  tnmftljtnoljtuen 
«EenrjjohjtU  tn  olieruiJtjililtutn. 

Vts  ntufMufts  chtrijibrt  dt  nuhdie 
Ituuxitiitr  *ux  yeainnfoufleimpeinfux 


Ad  altto  g'tgo,  theaCamito  conto, 
Vamico d  Slufe nonfoppenil collo. 
Da  ft  cMitAtl  timor  ,/<*  doglia,t'l  piamt, 
Di  virtu,d 'atmonia  vage,  tfattotlo. 
E  dale  cur  t  m  pr  1  d  ik  i'  aurt  w  1  antt 
Con  1'aiuto  di  PallaJt,  t  d'Apollo. 
Ponno It  Muft amuht  rtlegg  at l'alma, 
E  por  in  bandoognldoghofafalma. 

L'amydes  Mufesnc  s'cmpefchc 
De  la  Triftefle,&  de  la  Peur: 
Apollon  a  grand  coup  de  flefchc 
Legarantitdeleur  rigueur. 
Pallas  par  fa  rargue  crfroyable 
Lecouure.&fibien  ledcfend 
Que  fon  cceur  affailly  du  vent 
De  tout  malheur  refle  immuable. 

Ld  ttitltJft.cjT  U  craintt,&  Itfong  tnnitux^ 
Eeur  U  rtndre  *u  dtia  dtUnatdt  C*ndie. 


lih.q. 
04.8. 


Lib.  4^ 
Od.9. 


Itmtusdt 
ftiffo. 

Ouid.^. 

dcatte. 


A  M  V  S  I  S  £TERNlTAi 

T>':?ntim  latide  virttm  Mitfa  vctat  mcti: 
Calo  Mu/a  beat. 

Oficcr,  cr  magnu-s  vatum  labor,  omniafati 
Eripis,  typopttlis  donas  mortalilm  attum. 

J'ixere  fortcs  ante  Agamcmnoaa. 
Midtt,  fcd  omnes  illacrym.ibtles 
Vrgentur,  ignotaj{  lon^.t 
2{oc7et  carent  qttia  vateftcro- 

■Hcmo  me  lacrymis  dccorct  ncc  fttnere  flctum 
Jcaxit.  Curi  volito  viuu' pcroravirttm. 

^uidpetitur  ftcris,  ttift  tantumfama,  poetis  ? 

Hoc  votum  noflri  /timma  LiborU  hahet. 
Cttra  ducum  fucre  olim,  regumtj(  pcet*, 

fritmiatfc  antiqui  magna  tuiere  cbori. 


Lasmufasal  pocta 
Hazcn  ctcrno  con  el  ticropo,  y  fama, 
En  vna  vidaquieta, 
Siruicndolede  cama 
La  virtud  que  al  valientey  fabio  inflama: 

>ueel  tiempo  prefurofo 
Borrara  elta  virtud,  como  es  ligero, 
Sielpoetafamofo 
No  acudicra  primero, 
Quepor  efo  lloro  Alexandro.&Homero. 

&)ej»ufm  Jjelpen  mctDcnrijt 
<Der.  m.m  Die  iticetDtgfj  ts  tc  loiicn 
*lzxi  Ijcmci;  iiat  }m\  itnem  c.icr  bouctt 
a&lflft  ccitrigi)  boo?  Dc  Doot  betirijt. 
CTcr  aO:Dcr  uV  10  fjp  gfjcbojjen 
®ic  irjclberbtent  fjccfUDnt  De  fitem 
^iin  Dfl&cn  feerlncft  en  fijn  nacm 
X'iac|t  cetrjtgfj  in  cen  pDrrs  oojcn. 

Qui  fait  qn  Achille apres  tant  des  ficcles  reuitl( 
Cen\fi  idiitfirefang  ny  tor,nj  la  bcautc, 


La  rimhombante  Tama,  \l  Tempoaiatt, 
Ele  fonore  Mufe  alz.anal  Cielt 
II  ceiebre  Mortal,fattt  beato, 
Ecbiaropiudclchsaro  Dio  di  Delt, 
Di  fcettro,*  di  torona  incotonatt 
Fanno  imtnortalilfuo  corporeo  velt, 
In  cuifol  morta>apparivltrice  morte, 
Che  negialtri-mortaii  e  viua,  eforte. 

La  do<5te  plume  du  Poete 
Porte  Ie  vertueux  au  Ciel; 
Et  fait,qu'au  fieclc  le  plus  viel, 
Le  Renom  fes  honneurstrompettcii 
Soubs  vn  bon  aftre  fonc  ils  nez, 
Qui  ont  attaint  a  cefte  gloire , 
De  voir  lcurs  beaux  faits  burinez 
Des  mains.de  Filles  de  Memoirc 

Ainsles  docles  efcripts  d'Humere  tdntvantf: 
Des  Uufes  ftulltmcnt  ietermtcdctiue. 


Lw.  2,. 
Od.  10. 


lib.TL 
Od.$* 


Sentca     POST  MVLTA  VIRTVS  OPERA  LAXARI  SOLET, 

Her.fureiu. 

Speratinfe(ib,mctuit  (ccundis, 
Altcnm  fortcm  bcne prxp.irdtum  ■ 
fitfta,  informes biethts  reducitt 

Jupiter:  tdem 
Sitmmottet,  nonfmale  nitnc,  <jr  olim 
Sic  trit,  qttondam  cythara.  taccntcm 
Sufttat  Muf&m,  ntque  fcmper  areum. 

Tcndit  ApoHo. 
Rebus  angrflis,  a,timofus  atque 
lortts  appare.fapienteridtm, 
Contrahcs  vento,  nimiitm  (ecundol  , 

Tttrgida  vela. 
2{pnfempcr  imbres  nubibtu  hifptdos 
ejitanant  in  agroo,  aut  mare  Cafpium . 
Vexant  tnxqttalesprocelU 
ffqite,  nec  Armentjs  in  oris. 
Amice  Vtlgi,(iat  gtaJes  iners 
Menfesper  omnes. 


AdoIIo  fufpenfas,  tanendo  ycantando, 
Tiene  las  mufas,  y  alguna  dormida; 
Qiie  cl  ocioenlas  ciencias,  en  ora  deuida, 
Es  conccmplar,  y  dormir  eitudiando,- 
Que  no  fiempre  Apollo  fe  inquieta  cacado, 
Nitienedelarco  la  cuerdaeitendida, 
Quc  fuera  romperla,  que  en  pefo,  y  medida 
Conliile  el  uabajo,y  en  como y  en  quado. 

3JpoHontfpattt fgrt uoogl)  fomtijbcti 
<*?n  on  ftri  fjecpe  Itefliult  flaet  / 
©:  jpaufcn  ttjecltt/ettooet  ucrblybcn» 
f  ottuuti  cn  10  ntet  alttjt  rju.iet: 
©e  ftansf  ucrfteert  tuel  alle  oagDen/ 
©ie  rjeoett  fingyt/  tnelmotgfjett  crtjt/ 
<De  lo-Fjf  rirjeeii  vtQl)tn  3Deeft  alttjt/ 
Cfcyoo.t  trjcrjct  ooclt  tKcfcJjtjnt  uu  ulagjjen- 

Taufitttfi  les  Aquilons  ne  trttblent  U  Neret; 
rlmniincejlimmsat  nt  tjwfon  *u  tendut 


Non  fempre  Apollofulmina,  t  tempetia, 
Chefempre  l'arco  ei  mn  adopra  ,  &  yfa; 
ManelfacroParnafotalhordesla, 
Con  Calmacetra,  la  tacente  Mufa. 
Ne  fempre  ofcuro  nembt  i  catnpt  infefia't 
NtCtmmenfo  Ocean  ptocella  infuja. 
II  rtpojo  conuien  dopo  lojlento. 
Non  dura  eternamtnte  tl  violento, 

Phebus  parfois  prenant  fa  harpc  en  mainr 
Donnc  afon  arcq  quelquc  rclafche, 
EcrefpritdesMufes  defachc: 

Aufly  lefort.n'elt  toiiours  inhumain. 

Lachafe  tourneen  moins  dvntournc-main: 
Or  clle  plailLor  clle  ennuye. 
Le  vent  n^etl  toufiours  a  la  pluye,' 

11  faitparfois  repoindre  vn  bcaudemain^ 

llfaut  dtnner  relafche  au  trauail  atTtdu, 
Ce  <iui  Ho-ftn  regm  »'*fl  *\  fotf'»  'teibi 


,6z. 


VARIA  SENECT&  BONA. 


r  '  irfc. 


ttv.lt tt  fcrunt  annivcnientes  commoda  fcctins% 
MitltA  rcccdcntes  adimunt. 

Lcnicr  c?  mclior  fst  accedcntcfnecla. 


VfuBp  SomnurrsGuftum.Cupidinem.ludum.aliaque  iuuenilia  oblcftamenta.tcmpns 
aviroieneicencedepellit :  atcontra,vtcommunis  mcdicus  abunde  damnare- 
farciens ,  varias  animidotes,  Prudcntiam,  remperantiam,  aliafque  virtutes 
grandiori  anaci  conuenicntes,  adduc.it, 

t  >ert  Jij       Solon  Athcnienfis  iuuenes,  vt  cupiditatibus  varijs  obnoxios  ,  a  magiftratn  ar- 
yiu.        cuit :  fenes  autem ,  ad  rempublicam  admouendi ,  qubd  acupiditatibus  immune» 
fint ,  &  nihil  amplius  ab  eis turbcntur.  hoc  enim  maximum ,  &  pulcherrimum  a  . 
Dijs  donum  hominibus  da:um  effe  reor,ait  ille,per  quod  diuina:  natursc  quodara- 
modoiimilcsiunt.  NamDij,  vtait  Homerus, 

7{on comcdunt frttgcs ,  non  potant  frttid.ivina. 
Quoiitvt&impecuVcnereo  (qux  furoris  moleftiaeque  amiiTio  deccnda  eft)  • 
careant. 

sevcx*.         Tumdemum  fan  2  mcntiscculus  acute  cernercincipit,vbicorponsoculu5- 
incipithcbefccre. 


Concl  tiempo  van  huyendo 
£lfueno,luxuria,y  juego, 
Porque  alpafo  que  fuliendo 
Vanlas  canas,ellosluego 
Almifinofevancorriendo- 

Yen  lugar deaqucftos  danos,'„ 
Trae  eltiempo  defenganos, 
Con  la  prudencia,y  tcmplanca, 
Y  fumaldicionle  al^anca 
Al  que  cs  nino  dc  cien  anos. 

©erf  fotiicOeotn  ban  oe  tcnofjt 
©eu  tiit  Ucrc?yft/fii0  flaep/en  'tmittmttf 
©rn  f  maectt .  en  anoje  ln|t  Der  ftnucnj 
jBaer  nljeeft  in  plaetfe  rearc  b?eutfjt/ 
v3Do?mattt0ept/  bcrttant/  tn  tcocn/ 
Boosficrjrtcljcut  /  en  oczoeel  goef . 
3n  'trrjiflcn  fjfi  flfjecn  onrccljt  ooct: 
tDeciiant  fjw  itcccht/  fujatfct  tjp  be  febm, 

14,  fleur  naijl  f*r  U  temfs,  accroife&  dimmc^ 
Bt  Cbsmtfnkimint  {*{»&"«{£# . 


Toglieilvtrace  TemftU  rt^htz.zjt, 
Caccta  <lfoniia,l'Amor\  ilgiatt.ilgtflt, 
Sfegne  r*mai*,  e  carng'ioHintzx.4, 
Poi  dona,  come  mtdiio  vttulto, 
La  Temptru.zj,  *tl  'hutml  veccbkzA.4, 
La  Prtidtnzjt.il  fiptr,l'bontfl;  ilgiujlo. 
S'vv  btn  ci  to«lie,vn  maggior  ben  ct  forge;  - 
Col  Temfo  l*ngue  ilfior ,  (tl  Temfo  (trge. 

Lc  temps  nous  plaift  al  a  Ieuncflc;  . 
Mais  quand  il  meine  nos  vieux  iours, 
Le  Gouf l,  le  Sommeil ,  les  Amours, 
Ec  coutautre  plaifir  nouslaifle. 
En  changc  il  nous  vient  dcs  Vertus, 
Raifon,  Prudence.&Temperance. 
Faillant  aux  ycux  letus  rais  argus, 
L'ceii  de  lame  a  voir  clair  commcnce. 

Lt  fommtil  &  Ugoujl.U  itu ,  &  U  beautet  t 
Uah  il  dcytUrt  aujfc  Ufrudtpcs  citcm. 


*<4        VERA  PHllOSOPHIA  MORTIS  EST  MEDITATIO. 


li&.T. 

lpft+ 


Interfpcm3cur<tmqi}  timores  inter  ejriras, 
Ontncm  crede  diem  tibi  diluxsffe  Juprcnum. 
Crjt.tjiiperttatict,  qiu  non  Jperabitur  hcra. 


TiaxtSud.    Animus  zquus  optimum  eft  arrumna:  condimcntum. 

1u  quamcumque  D:us  tibi  fortunAucrtthoramt 
Grata  fume  manu}  ncc  duicia  dijfer  w  annum. 

Lib.j.  Qui  cupit  aut  mctuit,  iuuat  Hlumfcdomus  aut  res, 

Eftii.a.  Vtlilpum  pifljctabuU  }fomcntapodagramt 

AuricuLu  cytharx  collecl.u  Jorde  dclentas. 

:  filer.         /tqualiterfc  inaduerfisgerere,  quidanudeftquimf^uicntcmfortunam.m 
ilax.      adiucorium  fuipudorc  vi&am.conuertercf> 

•  Uiaximai.     Intcrrogatus  Mufonius  :  Quifnamoptimediem  extrcmum  elauderc  poffetr' 
£trm.  1 6.   Qjii ,  inquic ,  poftrtmuvi  ftbt  ittm  femptr  inftare  propofutrit. 


Aqucl  c$ fabio  verdaderamcnte 
Qtie  cntrc  c!  temor  metido,  y  cl  cuydadc, 
Entrelairariera.y  laefperanca 
Viue  ficmprc,  muricndo  juutamente, 

Y  cfpera  alcgre,  quando  aura  llegado 
Eaora  incier.ta,  quc  a  quaiquicr  alcanca:' 
Yes  dcfta  vida  bicn  auenturar.ca, 

Viuir  deiiierte  cl  hombre,  quequalquicra 
Entienda,  que  es  poftrera, 

Y  no,  por  mal  gouierno 
Parccicndolc  a  vn  hombre  que  cs  etcrno, 
Empaparfccft  los  viciosde  r»l  fuertc, 

;  Que  aili  le  coja  la  amat  illa  muerte. 

©?:ulttm,Ti'.)tnI)cpf;  fojgtjven  Djefen 
.  C£at  Ijet  fj  lcflen  bacfj  Dan  10/ 

,5.00  faJ  0  al$  etjetuin  oijcroij» 
.  «Sflckaenctfjinamr  urctrjefcn. 

f$p  lerft  fcti  itui/cn  foo't  beijcoit 

©ic  Iccft  of  Ijp  moit  IjtDtn  boo:t/ 

«?nofDci3arcet  alffutijDcn 

J&m  D?aci  \faw  irucruy  fouD  AffrtijDtn» 


Ltgntfta  Varca,  fegnivit*  vi.rice, 
Tien  femprt  i  ftrri  a!  vttalftamt  \u\tnftt 
Ma  vince  U  Torturut  vincitrice 
Chi  nciauerfua  toftjnte  ticnft; 
Frajpemi.ira,  e  ttmor  app^r  felice 
Cbi  ntivltimo  gicnto  «(it<va  i  ftnft. 
Tson  rnnor  mortndo  il (oraggiof»,eforttt 
Ma  ptnfando  tlmtrir  nonfenttmorte. 

Pai  my  le  Soing.rEfpoir.faPcur, 
Attendtamort.  Siacelteheure 
Tu  as  du  mal;vne  meillcure 
T'apportcraquclque  bonheur. 
Ceft  la  vraye  Philofophie 

Dcviure  ainfy  touiour, 

Comme  fi  chafceiour 
Deuft  couper  leril  de  ta  vie." 

Ke  paisl  d'vn  vain  efpnir  ton  tme  anth.tkufe, 
He{oi.bmct<toncoHTagc'aUferHileptitr, 
Atnsd'vne  efgale  matt,  pn  m  U  Uafme  &  ihtnntUr\ 
Cat  a  Ufw  rttndia  ten  bcurebicnbtunuft. 


x66  EX    VINO    SAPIENTI    VlRTVS. 

i  /..  r.  Albns  vt  obfcur^dctrrgrt  ttuhlia  cx1» 

Od.-j.  S.ipe  2{ntus,  neqnr parturit  imlrcis 

Perpcti:os:J.'c  tu  (j.icns fnircmcrntntt 

Triftiitm,  i  it*£  labcrcs,  t 

Molh,  Piancc,  rncro. 

lih.  r."  Si.cis  omnia  n.vn diim  Deuspropopeit:  nrqitt 

OJ.  18.  <J\lordaces  a/iter  dtjjugutut  foikcitudtnes. 

OuidMb.  r.  yina  parant animos  ,  fuiioitj. calcribus  aptos, 

d<  a\  te.  cura  fugtt  muito  diluitu rrj,  mcro. 

Eraf.  in  Afclepiades  medicus,  prxftantiam  vini,  Dcorum  quafi  potcntia;  arquari  pro- 

Apopkh.     nuntiauit. 

EpoJ.  . ,  omnc  mdlum  vino,  cantuj^  lcuato, 

OJ.ij.  Dejorm/s  .tgrimonue., 

Dulcibus  alioquifSm 

Lib.i.  -  1     ■    difsipat  Euiu* 

od.  11.  Curas  cdaces. 


No  fiempre  el  mediodia 
Caufa  el  llouer,  que  alguna  vcz  fercna*, 
Ni  fiempre  el-alcgria 
Del  vino  a  vnhombre  fabiodefordena; 
Pues  fabe  dar  leel  modo, 
Sacando  del  virtud,  como  de  todo: 

Y  mas  fi  \.\  prtidencia 
Con  vnamano  fe  le  da,y  le  tiene 
Con  otra  a  fu  obediencia,- 
Mas  tener  fnerte  aquclla  leconuienc, 
Qne  es  villano,  y  fi  empieca 
Dexalamano,y  tomalacabeca. 

35en  fupben  tmnten  tyentjnt  altrjt 
«Mjccn  rcnljcu  t>oo;t  /  mact  borf  u  cotrjijncti 
<Dcr  trjclcTsen  otcfutljcpt/eu  fcljtjucn 
^>omtt)t0  dc  5>on  fcec  b?cct  ett  mrjt: 
vSoo  fct  bp  roijlcn  oocKtentjocn 
Qbtnnthtuti  cnbcflbjocfljrnm  prin 
fbzt  totjn  ote  tljcrte  fcorf  berbfjjbcn/ 
Mmz  latt  jBiinuucu  fiDeucKer  lon. 


Comt  dahhiaro  Ciil  le  nube  ofiutt 
Caccia  fouente  ladtrato  Koto, 
Cofi  tu  fyombra  le  mordact  ture, 
Subt  de  1'alma ,  dtl  tuo  core  egroto, 
Coldolte  Bacco,  th'ogn'\  doglufurt, 
Onde  fortur.a  ti  jaetti  a  vete; 
Come  cluodo  con  chtodo  talhor  tice 
Sgombrar  cvi  riiw  i/  duolo al infetice. 

1'Autan  par  famuablchalaine 
N'ennuage  toufiours  Ic  cieh 
Quelquefois  le  iour  il  fcreine , 
Faifant  place  aux  raisdu  Soleil. 
Le  fageainfy  lcscnnuis  chailc 
Par  le  fccours  de  Ia  boiflbn  ; 
Mais  il  prcnd  de  Pallas  la  taflc 
Detrempee  auecla  Raifon. 

1.  e  ptuuieux  Autan  quelqutfois  Pair  (ereint, 
Atfiy  pat  foii  tlf.tut  que  la  douce  liqueur 
Du  iv»  [agemeni prim  bannijfe  de  ton  cotur 
La  trisitffe,  femujs,  tesfoucp  &  U  ptint. 


168 

Lib  j, 

.0 


TEMPERA  TE   TEMPORI. 


.  quod  adcfi,  memento 


Compon^ re  ^qnus,  cettra  fuminis 
JUtu  fcrtmtur,  mmcmedio  alueo 
Cumpace  diUbentis  Etrn- 
fcum  In  marc-.nunc  U[ides  adefos"M 
Stirpcj^  raptM ,  &  fccus  &  domos 
Volinntu  vna,  mnfme  montinm 
Ctamorc,  vicin*cjjilu<t, 
Cumfcra  dduutes  quittos 
Irrit.it  amncs. 


Impfuif 


Jnuifcns  hiltri  Tempus  te,  fufcipe  vultu, . 
Hofpitioquefcue^fac  tibi  fitfy  lucro. 

Senec.       _  Sic fit.vt minus  ex craftino pendeasxum  hodieino  manuminieceristdumdif- 
Epift.9.    fertur^vita  tranfcurrit.  Omnia  ahenalunt.  Terapus  tantufn  noftrum  cit. 
Stts.  hitd.  Compcfce  vcrba, parce  iam  demens  minu, 

*®-u  Animofque  minue:  tcmporiaptari  decet. 

Ou-j  g,  Tempora  Ubuntur,  tatitifque  fncfcimm  annis. 


Siemptehadc  eftarla  cafa  del  prtidente 
Abicrta ,  para  el  tiempo  malo  6  bueno, 
Eri  alojarle  en  ella  diligente, 

Ni  ha  de  tratarle,  quando  viene  llcno 
De  trabajo,miferia,  y  tempeftades 
Peor,  que  quando  viene  mas  fereno, 

Quc  folo  eluepo  es  nuertro,y  lus  edadcs, 
ComoSenecadize,  yes  locura 
Mal  baratarle  en  vicios  yen  maldades, 
Que  efta.en  vlar  bien  del,  nucftra  ventura. 

^tsw  ttjt  tnilt  foo  fju  tomt  ontfanrjfjcn/ 
©ocflijt  u  na  fjem/  ontfet  u  n;et 
<©ooj  vVitjlj/  beroerf  of booi uerbnet/ 
EaetaUcbingfjengacnljacrgangfien: 
^f  (Tcijoon)  tgljcnal  gljcftjclt  cen  Oloet 
$etoiiacc;r  boncnb?wienboet. 
gn  'tijoon  4ncet  of  5'  onmcbct  tejocbtglj 
*njt  tnxt  bc  ttjjfc  gljelijru.iioe&tglj. 

Sl  tu  vtMX  c[ue  le  ttmps  tt  rtnomtnt  &  t\mort 

Confomt  1»}  <*  l»j  &  noltptn  tn  vamK 


St  ben  cadeno  a  terra  mura  am:»t, 
St  btn  i  [utho  iarbort  ftrace, 
St  ben  l  arwtntofra  le  cupe  vtm 
Di  rapido  torrtnte  immtrfo  giace, 
Piglia  Finftabil  tempo  conie  i  vtenet 
E  comunquefifii,  godilo  tn  patt\ 
il'*zgio  in  cui  rtra  virtiifi  coua; 
Fra  It  ttmptfte  Lrbotiaccia  treua. 

Accueillis  Je  Temps  de  bon  cceur 
Premicr  que ians fruit il  s  enfuyc; 
Taccommodanra  fon  humeur, 
Soirqiril  foirgay,  foit qu'il  enmiye; 
Semblable  au  fieuue,qui  parfois 
Dedans  fon  li«ftpaiiible  coule: 
Parfois  d'vn  grand  rauage  roule , 
Aux  champsjbeftial,  mailbns,  &bois. 

Ains  cotnmt  hofle  benitt  rttietu  It  par  la  tuain, 
Stwfoigntt  aufutur,  nj  AUPajfcmtrt* 


i;o       TEMPVSRITE  IMPENSVM  SAPIENS  NON  REVOCAT* 


Cic.\.di 

diinnat. 
Etntc. 


—   .  xille  potcns  fui3 
Lttufy  dcgct ,  c;n  licet  in  d:em 
Bixiffc  ,vixi:  cras  velatra 
lijfie.pclum^pater,  occnpjtol 
Vel folc  puro:  non  tamcatmtum 
gupdcumque  rctro  cfl,  efficiet :  nequi 
Diffinget ,  infcclum^rcddet 
guodfugienffemcl  hora  vexiU 

Infirma:  tcrrensquementis  eft,raemorare  annoj" 


Fluuntomnia&inanjduadiminutionefunt  corpora  noftra.  Rapimur  flufni- 
Ipifi.67.  nismore.  Quidquidvides,  curritcumtempore :  fluidacftmatcria&cad'u.c.a,& 
omnibus  obnoxia  cafibus. 


Cic.tti 

MiT. 


Tempori  cederc,  neceflicati  parere,  femper  fapientiseft  habiturm 


Alfabionole  pefa 
Del  tiempo  bien  gaitado, 
Pucs  fale  a  defpcdir  le  agradccido,. 
Y  cl  tiempo  le  confiefla, 
Que  fedapor gagado, 
De  lo  bien,  que  cn  fus  anos  lchaferuidoj 
No  como  los  quc  han  fido, 
Ylos  que  aora  fc  yfan, 
Quc  iiempreeftan  lloranda 
Lostiempos^que  bolando 
Paflan,  y  como  paflan  los  acufan^. 
Dequenuncaquifieron, 
Seruirfe  dellos  bien,  quando  pudieron. 

$u  t0  frin  fclfflf  be  trjrlcltc  [ttftl  ti  tlt 
5>rn  tt)t  untf.iuijlj t  rtt  ai#  iju  ftijt ut 
kjcm  ft  r  r  be  bancftt/  cn  tot  Ijem  fept 
1%'tttb  fannrj  oljeucccjlj  gljt  Ireft  gljctufNcdt/ 
U  eu  rotl  U  vucocr  rocpen  mc r . 
4&f  tioo?t03npijn  fcnoontoeber  bittf 
•Sfbottbenijcmel  floatt  betrerften/ 
3  fal  gjjtjn  bcroert'  in  &tn  bertoettun, 


VoU  FaUto  Ttmpt,  cdelfuo  vo!o 
Cbi  btn  lo  confumo  nulUft  duvle, 
Nt  s'angt  cbt  sammnnti,  0  fpogli  i/  fuelo  . 
St  cb'tifi  vdri  al  varidr  dtl  fole. 
Gioid  nt  ftntt,  non  cbtptnd ,  0  duolo; 
Smo  i/  Ttmpo  a  voUr  ctnuitn  cbt  vole, 
E  cbi  ben  confumollt.tcbi  btn  viffi 
ptrdtndol  nol  perdi,  (bt  addk  le  dife. 

Iamais  a  la  retraitce 
Le  fage  ne  regrettc 
LeTemps  bien  mefnagc* . 
Ou  lhcure  pafl2gerc 
Vnefois  a  loge, 
Ellenytardeguere: 
Marchanttoufiours  auant 
Plus  viftc  quc  le  vent. 

Ltfdgtquiletmpsrtiltmtntctnfomme 
N<  ttpptilt  iamais  Its  ans  qui  font  pajftz., 
ll  ndppartitnt  dufjy  qudux  vitiBards  mal  ftnfti. 
De  rtgrttttr  Uurssowrs  ouam  U  fdtqpt  bufommt. 


<7* 


POST  MORTEM  CESSAT  INVIDIA. 


L  ,0- 2  •  »■ dir.tm  qut  contudit  Hydram, 

ppifi.l.  ^iit.ijjatalt  portenta  labore  fubtgit , 

Cffmpt  rit  lnuuu.im  (upremofine  domari. 

Vrtt  otim  fulgorefup,  qt-iprxgrauat  artes 

J»frafepojita.s:  i xjltnclui  amabttur  idcm. 

Ldtrt.in      Iter  Eacientes  per  folem ,  nccefiario  comicatur  vmbra:  inccdcntibus  verb  pcr 
TUtont.  glonam,  comcs  clt  lnuidia. 


de  Pont. 


Fajcitttr  in  vittis  httor,pofl  fata  qitiefist; 

Tuncjuttj  rx  rm  ntoqucmque  titeinrhonos. 


Max.Ser.       Honefta  ,  inquit  Philo ,  etiamfi  pcr  Inuidiam  ad  tcmpus  obfcurcntur:  attamen 
dt luuid.  fuo tempore foluta , iterum lplcndent. 


Et  hijo  de  Alcumena ,  que  en  el  mundo 
Por  fuerte,  y  iin  fegundo  fuede  todos 
Enfalcado  por  modosexquiiitos; 
Como  fue  de  inrinitos  embidiado, 
Dize,  que  el  celcbrado  en  elta  era, 
So!a  la  embidia  ricra  no  vencida 
\'ci  a,  mientrasla  vidaledurare, 
Que  1  *  Yida  lapare  con  los  hcchos, 

Y  es  iombi  a  de  los  pechos  valcrofos, 

Y  en  los  mas  virtuofos  es  tan  fuerte, 
Qi:c  folo  muerc  con  lamifmamuerte. 

SUnacg  Vjeeft  uccLmonirren«.root 
7n  fijntn  trjttuel  ouertrjonncn/ 
fiia^rneuten  iKeftbrtemmen  Konnen 
©e  iroavte  J3rjt  tan  tjoot  Decoot. 
~-  oo  r.nnlj  men  lceft/  cen  goetjc  name 
$n  met  Ijaer  f  elic  tanaen  fcljeuct: 
3»  i  itin :  e  um  tsf  r  fcjcotjeu  f  amc/ 
5>ic  irjcttniet  nicit uan  I;acr  jjljeffeurt. 

Taiit  quHercule  vcfquit,UpruUiUeenHit 

H'dccj}(d'cfUtncrjtimtrdmctltuurcdUK 


HcTcole  itiuitio.cbe  don.o  piv  tncjiri, 
1'Htdra  Lettied,tlfitr lion  Siti.co, 
E  Cerber  tolje *gl'inf<rnah  cbicftut 
Dontdt  CemuU  Inuidia  tion  poteo, 
SolU  moneconuitn  ,che  {tio  gtoilrt, 
E  Solpermorte  1'mutd.i  cadto; 
L'emkrd  actompagna  tl  corpo,  t  Itfpltndm, 
E  linuidu U Ghrts,  & i/  viloie, 

Hercule  ayant  peu  furmonter 
Tous  les  moirlti  es,  n'a  fceu  1'enuic, 
Cegrand  Tiran  de  noltre  vie, 
Que  par la  feulc  mort  dompter. 

Sadentcnuenimce, 
Tant  que  1'a.me  efchaufe  le  corps, 

Mord'  noilre  renommec: 
Mais  icellc  efpargne  lcs  morts. 

Contre  (tsgltritux  &  Ituabltt  traudux, 
Et  ctmlntstfinniudu  ttrme  dt(a  vt*. 


i74  NEQVID  VLTRA  VIIUS  CONERIS. 

t-ib.   j.  V<crnfi'icxpcrsmreruit fu.v. 

Od.^.  ytm  tew]H  ratam  Di  (jurrjueproucr'unt 

In  matm.  udem  odcre  virest 
Omne  ncfis  anine  moucntes, 

l  ib .  r.  Tijhil  mortalibus  arduum  :fi. 

°*l'  C^lutn  tpfumpct/mus  jtultjtia:  neqtit 

Fer  noflrum  p.ittmur  fclus, 

lr.icunda  loucmponere fulmin.v 

Temeritas  impetuseftfinc  ratione.  HacduceGigantescaelum  petunt.multN 
quc  fuis  conrifi  viribus,  prarcipites  ruunr.  Exemplofunt  Milo  Crotoniates,  jtem- 
que  Polydamasathleta,  qui  montem  labantcm  humeris  dum  fifterc  conatur,ab 
eodemobrukur. 

Lib. ;.  fcimtts  vt  impies 

Od.  4.  T/tants,  immanemj^  turmatn 

tulminefufiulerU  caduco. 


SenoresgiganTes,        Con  fus  prerefiones'      O grtntmtriiaSlmommi inftni. 
Losde  aquelte  tiepo,  "Midanfeprimero:        Ofano  idgranTtnamt  n.oatT  gaerr* 
Miren  loquchaze,      Que  elq  no  fe  mide,   GCinfuptrbiti ,  t  pe rpdi  Titahi, 
Efcupiralcielo;         Se  arrepiente  preito,   Monttamtnttimponendo,titTraateru, 

Colasfuercascortas  Porquc  fifecnoja    j  Maiongfardtniifulmwiftprani 
De  fus  deuaneos  Iupiter  el  viejo,  Valta  tncle,  t  i  Giganti,  Gtoue  atterra, 

.NoJeuanfcn  montes,  Conmofqi.iros  vece,    E  da,colfar  d.  lorovngiufle  fcempto, 
Que  08*13  lobrecllos, Sin  rayos de  iuego,       T>i non  infuperbir  conjegno efrmpio. 

Las  riendas  leftiren   Yaunacaen  elmudo       Latroupedes  Tirans rebelle 
A  fuspenfamientos,  Caitigaalioberuio,      Cuideenvainefchellerlescieux.' 
Sialos  impoflibles     Conqel  mundorodo   Pour  fepoinrercontre  lesDieux, 
Bolarcn  ligero»;         Le  tenga  por  nccio.       La  pUjflance  humaine  efl  trop  frefle." 

Dieu  rabat  &  punit  rorgucil , 
^3HfacFif/c  rrotfel"ctt5mfntIit/  Quifesmandemenscontre-quarre, 

3&m  ficmel  niet  m  luilt bcfpmiftljm  f> f  f     .  conre;t 

ar  ant  ucel  tr  ktanck  ijrotnmirfjm  mat&t       *;a  rorce  veutue  ae  conieu 
<£>moacroc<5oommcttt)twincrjcu.  Apeudepeinefercmbarre, 

33c  cmtJjt  ucroofr  rjan  goeom  raet  Quant  tu  Vds  „,inutant  ( amoureuxiettjmtftnt) 

*rq  rrtukcriltfrjtfrjrk  tocrtgficb?oI|ctt:  r„pcjea{urp,Santionpouueiriimite\ 

*D:itf;oot>fimottt»  nftnictcm  hetPjclltlt  _  v  '     '    r /L     ,  .;,.;,    ...    V 

iiefjumruntljtDemfcttajghct.  Yf£^'(*Z£^Y*£? 

J  LdfontfaHsconfedfetume{tjmtfme, 


J7*      TEMPORA  MVT  ANTVR,  ET  NOS  MVTAMVR  INILLIS.. 


Lib.  3, 
Q<L6> 


Dimneft  qxidnon  imminutt  dies?  - 
,<Lt*s parcntum petor  auis ,  tulit 
Nos  ncqu/eres tmox  daturos , 
Frojcnttrn  vit/fortm. 


Rkr.ln.       Ne dicas  priora  tempora  meliora  fuere  quikm  nunc  funt :  virtutes  faciiint  dies- 
Ecd.c.ai.  bonos,  vuianulos, 

Stncc^  Hoc  maiores  noftri  querti  funt ,  hoc  nos  querimur ,  hoc  pofteri  noftri  queren-' 
tur ,  cuerfos  efie  mores ,  regnare  ncquitiatn ,  in  aecerius  rcs  huutanas  Sc  in  omne; 
nefas  labi. 

5«r«p».  fftt  quo  pro^red/tur  tjum&na  mens  ? 

Quisjims  te,»(r  tatis  &  aitdaci*.  erit  ? 

Si  t  nim  vniufcu/ufque  viri  vitafuperl/hpropagetur: 

£tpo/Itr/orpriore  lon^e 

Dctertorft:  Deos  adifc  trc  tcrrs 

Oportcb/t  aiam  terram,  qu&  capiat-- 

Eos,  quifmt  imujti  &  mali. 


Con  el  tiempo  ligero 
Se  muda el  mundo,  y  fiempre  fe  empeora, 
Que dcfde  el  fer  primero, 
Vm  cayendo  las  cofas  dc  ora  en  ora, 
Porque  es  loco,  aunqut  es  cano, 

Y  trae  todos  los  vicios  dela  mano. 
Y  aflilosque  vinieren, 

(Si  es  pofible)  feran  tambien  peores, 

Y  finonoshycieren, 

Como  ccros,  crefcer,  y  fer  mayores; 

Y  para  mi  lo  creo, 

Tal  eite  figlo  miro.y  tal  lc  veo. 

©en  trjr  btvatnttt  nlfc  Jnttni 
<Pn  fjeeft  0110  vfl>iitic t&  t»oo!tgfjrtua'ljt 
©eel  arger,  ats  Otirt  uarjcra  toaren/ 
ji>orf)acgccftjn  mu  tw  gfieacht/ 
^n  onfe  ftmfncn  fiillen  rocc^cu 
«io-fj  fnoo' erl  en  Daet  tn  0  iifjecDcm 
©m  tfjt  alrntcj-Kfneften  baect/ 
«Dcttmenfcjj'  tn  rncu»Dcpc  <wcK  umacrt. 


Ctngianfi  i  Tempi,e  noi  cangiam  c»n  qutllit 
Chc  ^encnrdinoi  men  rti  parenti, 
E  qtieflt  men  degXaui,t  m\  pin  felBt 
E  in  malitta  piu  fcaltri,  e  p'tujtitmim 
Si cbe piu  vitiofi,  e  ptu  ribetti 
Stranno  i  \tgli,  e  ii  future  gtnti, 
Del  Mondo  tio  nel  variabd  feggto. 
ll  Tempo  vola,  e  va  di  malt  in  ptggitl 

Le  Temps  cmpire  toutc  chofc 
Amenantdes  Vicesnouueaux* 
Sortis  de  la  boilte  declofe 
De  Pandore.auectous  les  maux. 
Nos  peres  paflbyent  en  malice 
Leurs  ayeux,  &  nous  piresqueux 
Lairrons  apres  nous  des  neueux, 
Qui  nousdcuancerontenvice. 

7 11  vou  de  iour  en  iour  toutt  chofe  tmpiret, 
T,t  14  de  tes  ajreuli,l'jo_e  au  vice  pencbant, 
Taproduit  en  fefmle  encort  pliu  mefcbant 
Etptrt  aprts  naifttAm  tngtnct  tjpttit. 


,78  NEGLKT£  RELIGIONIS  POENA   MVLTIPLEX. 

lib. ; .  "D ;'.;?.. i  maiorum immeritus lues 

Od.  4*  j\o?JS»',do<tecttrrfUrefcccr/s, 

Jidufcj,  labentcis  Deorum,  q- 
Fteda  nigroftmuLicrafumo. 

Athenicnfcs  Diagoram  philofophum  pepulerunr,  quiafcribcre  aufusfueTar, 
'jrimum  ignorarc  fe,an  Dij  efient;  deinde  ii  finr,  qualcs  fint. 

Iidcm  Socratem  damnauerunt,  qubd  nouam  religioncm  introducere  vide- 
batur. 

€'ic.  i.  it      Legibus  prsmia  propofita  funt  virtutibus,  &  fupplicia  vitijs. 
Orat. 


Que  Keynos  en  er  mundotan  gloriofos, 
Que  villas,  que  ciudadcs  tan  nombradas, 
C^ue  perfonas  jamas  tan  lcuantadas». 
No  cayeron  con-fineslaftimofos. 

Por  folo  defpreciar  los  fonorofos 
Ecos de  rcligion, y  las  fagradas 
Ceremonias  antiguas,  heredadas 
De  aquellos  padres,  por  virrud  famofbs; 

Y  cs  la  mayor  miferia,  que  podemos 
Moftxar(ograndefdicha)  aqueftosdanos, 
Sinquc otroexemploalguno aqui fe  trayga 

Al  cielo  le  pidamos,  y  roguemos 
De  acntender  a  los  vnos  fus  cnganos, 
Y  aique  eftuuierc  en  pie,guarda,no  cayga. 


£00  langlj  gfjp  omti  <©ubct0  frfnrft- 
OcclpIaohenonDcru  fultmcrckchy 

QTot  o.it  Dc  bcclocn  tn  Dc  Ucrckcu 
<3f)n  roeDcrom  opzccljrtn  fulr. 

Tes  ttmpUs  fom  pollui,  tts  imtgts  fir  ttrrt  J 
sjdrtfc  Ui  (chrtslic»)*utftmm  Dittt  idtu^ 


Stknui  (xrtm condttti da ntmtci, 
Spogliati,  t  mortt  aifin  cou  cruii  fctmf'it 
O  mendicbi  viuremo,  &  infelici, 
E de  noflrauifceUtati  & empi 
Pagherem»  U  pene,  e  /i  fuplici, 
Fin  c\te  rifattifieno  i  fbutti  Tempii 
Alm.t  non  ba  , ne  cor,  nt  affetto  pio 
Cbi  non  \u  rchgion,  nc  mcno  ba  Dio, 

Pour les  mesfaits  de  nos  ayeux," ' 
Deguerre.famine,  &  de  peftc. 
Et  tout  autre  malheur  funefte, 
Miniftres  du  couroux  des  Dieux, 
Nos  campaignes  feront  batues: 
Tantque  gcfiront  non-chalus 
Les  autels  mcfchamment  pollus» 
Et  les  eglifes  abatues. 

*©c  <6oDrn  ons  triet  en  betlaten 
©an  al0  bcn  mcnfcljfjcn  ccr|rrjcrlatte 
jf»wt  langfjcr  fu  ooclt  mebe  fjatcn/ 
©an  alfmcn  rrjcDec  tot  fjcn  gaer. 

Defaghire,fur  toj  vtmirafon  courroux. 

Aux  mtfrrijiiuf  djt  titl,  lc  (Ul  faitftrttgutTib- 


lib.  3. 

fid.z. 


0,*.$. 


CVLPaM  pOena  premtt  come^ 

"fcpe  Diefpiter 
2{fgleflu4,inceflo  addidit  integruml 
Raro  antecedtntem  fceleflum 
Dsjeruit  fede  fcenaclaudo. 

Sequiturfuperbos  vltor  a  ter*oD:w> 


Htrt.Fur. 

Vdltr.Uax.     Lento  graduad  vindi<5tam  fui  diuina  procedit  ira:  tarditatcra^uc  fupplicij 
lib.i.        grauitacc  compenfar. 

.  Homicida  ruinofum  iuxta  murum  dormienti, 

„  Ticilc  ajlitiffe  atunt  Serapin  inanfomnijs, 

,  Et  vattcinatumfuiffe:  lacens  tufurge, 

,  £t  iace  mutatus  0  mifcrabtlis  alto. 

>  Hic  autem  cxcitatus,mutauit  lccum:  marcidus  autem  ille 
CMurus  dcrcpentejlatim  iacuit  bttnti. 
Tuncmane  (acrtf.cautt  Dysfillos  putans  delcc7art  bmicidiaz 
Sed  Serapis  rurftes  vaticinatuspcr  nottem  ajians , 
Si  non  permiji  te  mori,  mortem  quidem  fme  ■triJlitU 
^iunc  effugijtt,crucijcias  te  ajieruart. 

KSih  mifer,  &  fi quis  frimo  periuria  celat\ 
Sera  tamen  tacitispoena  venttpedibtts. 


-rtbaU. 
lib.i.tl.9. 


■■  Si  os  atrebeis  a  las  aras, 
Yo  os  prometo  pecador, 
Quc  nadic  pague  mejor 
:  Las  frutas ,  que  lbn  tan  caras, 

Y  mas  que  ni  aura  difculpa, 
Ni  valdra  hermano  6  amigo; 

■  Que  va  tras  vos  el  cailigo. 
Quando  cometeis  la  culpa: 

Y  fi  cl  calh'30  fe  tarda, 
Forquedcidoafliloordena, 
En  lograuede  la  pcna 
Dcfquita,  loqueosaguarda. 

^oe  fttel  een  Kcrcfte-voouer  boetf 
€>f  frllcn  111  oo!  0  r  r  goDDcloos 
©crftrert  fomtjjDcn  tnet  Dc  rjoebcn/ 
3ae (fcfjoon)  Dcr  rt»:ftcn  mnrnt  ontgatf/ 
Jtfrti  moct  DacrommeiucttmmoeDen 
39ar  Ijcm  Deftrcuple  |traf  berlact: 
^>tin  cunfctcnntallcrurcn 
9em  Duufcnt  pjjucn  Dotr  befuren. 


Dietroi  li  colfava  la  x.offa  ftna, 
[•  CVacconifagnail  dtlitto.c  ilddinqutntt, 
Cbtfe  ben  talhor  lieto  igiorni  mtna, 
Nou  efer  qutfte  di  caflige  ejftnte, 
ViradtlCitl,  lacuifittal'dffrtna, 
Camina  a  Itntefafio  Itn  feuttitt, 
M*  da,  ftrla  tariam.a,  aipcctatort 
Pih  colfeuole,  e  ito,  ftna  maggiert. 

A  fes  talons,le  mefch.mttraine 
Tou  fiours  la  vengerefTe  Peine: 
Qui  le  chaffantiufqu'aux  abois, 
Ores  qu'a  pied  de  plomb  Tattrappc» 
Et  bien  que  parfois  il  efchappc 
Leiufie  chafhmentdesloix; 
d' Vne  geine  continuellc 
Sa  confcience  le  bourdlc. 

A  vtngtr  Dieu  tfjlent  &  a  let  fitds dt-laine, 
Udu  contre  1'obiliniqui  n 'tmcr.de  l"trrtut, 
Secomptnfdnt  It  temfi  il  deuklefa  rigtuti 
lemisfxittofloMdrdtR  fuiuidtjdpeint. 


|8» 

Lib.X. 


Sallusl. 

lib.  r. 
Oi.15. 


PRINCIPVM  DELICTA  PI.EES  LVIT. 

guilqttid delirant  Rcges,plcc1uvtur  ^■'iri. 
Seditionc,  dolis,fcelcre}atquc  ltbidine,cr  irat 
lliacos  tntra  muros  peccatur,&  extra. 

Vidcs  hic  rap  tum  Hclenx :  cuius  caufla  Troi.i  perijt. 

Prauos  noneft  fecurum  habere  dominos :  quia  ipfi  magis  indigem  cuftodi* 
aliorum,  quam  poffint  alios  cuftodire. 

Qiiimagnoimpcrioprarditi.in  excelfo  statem  agunt :  corum  fac^j  raorulc» 
nouerc.  Itamaxima fortuna,minima  liccntia  cft. 

Taftor  cumtraheret  perfreta  uauibut 
lddis  Helenenperfidus  hcffit  amt 
Jnzrato  celeres  obruit  otio 
Ventos,vt  cancrctfera 
Tlercxsfata.  (Jllaia  ducis  aui  dcmtm9 
JHjtam  multo  repetct  Gracia  militc% 
Coniurata  tu.u  rumpere  nnptiast 
Et  regnum  Prumi  i'ctut. 


Siconfidcra  el  principe  infolente 
Los  danos,que  a  fus  Reynos  traen  fus  males, 
Ladeftruycioncomunde  tantagertte, 
Las  mucrtes,  robos ,  y  hambres  defiguales, 
Y  qucpaga  por  el  tanto  inocente, 
Pondrafrcnoafus  vicios  infernales, 
Siendoexemplo,(conlagrimaslodigo) 
No  Troya,  fino  Efpana,  y  don  Rodrigo. 

«Ottr  JJflrfs»  <rropmhJrtt  bcrb?ant/ 
^n  frcr  bccoert  gantef  <3necKcnlant. 
4j;  njcrt  f  0  nljeuK.ticf)  en  be  lieben 
JBICH0  toimit  outfict  ftjn  cpnljen  wtf 
©oo!  al  ficlj  feluen  Itan  fjljebtcocn 
<*?n  6p  rrjfjcmcpti  lucluaren  Ict: 
WBtmt  mcc(t  6e  onberbanen  marfm 
«^Dr  f  0  tijcp  t  ban  cc  puncen  boteen. 

Dt*  ttt  R»7«  infcnftz.  Cinfoltntt  malice 
Rtieml/tfuritn  thefpeuple  am  riat  inesfaitl 


Ter  Camtrofo  rapte  iCrna  Creca, 
Granpianto,  efangut  Grecia,e  TnUfparfa 
E  popHloimtocente,  tturbacieca 
Vertfra  murafanguinefe,  &  arfe. 
Coft  l'e  rror  <Tvn  folo  a  mtlti  arreca 
Rouine,  e  mtrti  non  difangue  (carfe, 
E  dtlfallo  £vn  Rf ,  cbe  non  taffrtna, 
llfuditt  wtfcbinftffrelapena. 

Le  rapt  du.Troycn  Alexandre 
A  fait  raettre  fa  villeen  cendre. 
Heurcux  le  royaume.'  011  le  Roy 
Sachant  bien  gouuerner  foymefme? 
Le  bien  commun<le  fon  pcuplc  airac,' 
Et  redoute  faproprc  loy. 
Souuenc  1'innocente  prouince 
Porce  la  faute  dc  fon  Prince. 

Ainfi  Trtje  a  porte  ie  Parit  lefturfait', 
Daniles  mttrt  tilitn  (riebtngijt  U  vu\ 


i«4  '    TVTE,  SI  RECTE  VIXETlISi 

**•*£  $tfi^quifquev'titt,nunquAmhomimfatit-  * 

G^ '  J*  fautum  efi  in  horas.  nauita  Bojphtrum. 

Panuspcrhorrefcit:  neque  vltra 
Caca  timet  aliundefdta  , 
Miles  fagittat,  &  celeremfugam 
Partbi:  catenas  ?arthut,&Italum>~ 
Robur:  fedimprouift  leti 
Visrapuit,  rapiet^gentet. 

rrf.  hiax'.  jEfchylus  in  Sicilia  mcenibus  vrbis,  iu  qua  morabatur,"  egf  effas' ,'  aprico  !n  lo- 
lib.c^c  12;  co*efedit:fuperquemaquilateitudinemfcrens  .elufafplcndorecapitis  (crac 
Ariftoph.  cnim  capillis  vacuumj  perinde  atque  lapidi  eam  collifit  ,vt  fra&x  carnc  vcfce-y 
i»  Rtwi*.  retux:  eoque  iclu  origo  &  principium  fortioris  tragcedix  exftin&um  eft. 

Uentni.  Imminet  autem  vmcuique  boc  quodi.hct  pati. 

t»  Sentr. 

cic.  pdt      Effiigcretiemo  poteft,  quod  futumm  eft.  &  fsepe  vtile  cft.non  fcire,jquid futo^ 

Stt.Deo-  rum  fit :  mifci  um  eft  cnim  nihil  proiicientem  angi. 

tum. 

Smtcd  Vita  non  eft  imperfc&a,  fi  honeftaeft:  vbicunque  defincs.fi  benc  definas,totS 
episl.  j9 .  eft.  Scd  &  fertiter  defincndum. 


No  ay  preuencion  algun* 
Mayor,  que  viuir  vno  recatado* 
Silaciegafortuna, 
Y  el  mas  precifo  hado 
Lc  cogen  con  la  muerte  defcuydadoi 

Quicn  haze  de  mauana, 
Pjra  enmendarfe  fu  fagrado  Afilo? 
Si  la  mucrtetyrana, 
Cortando  el  dulee  hilo 
Oy  le  mata  en  tortuga  como  a  Efchilo» 

'«tDacrfcgftljen  gfcfjf  hi0  gfjcloofoe  t 
*n  ul  rot  op  rurlt/  macr  ttnasi  ont  ntet/ 
S>%\  *tale  ljooft  cm  fcljilt  paot  cloofoe 
<Die  ccncn  Jtrcnt  uallcti  licf . 
Smt  y  itw  niet  en  kona:n  ttKfen 
<Doo?Oi»fc  .  ijffjcptuait t.jficual 
r.WMeet  pu  .rcftimte^mmle  oiee.ren 
Oroiototwrotcrronplen  fal. 

Le inefihtnrfst vit point quenfrtj  vr & tn trtct, 
Siltjlt»  intr,'l  ttmm  U  dwt  mumut  iattux, 


Vrmit  Ifthtlo  tVit  morir  dtttm 
Digrautponde,  Sdtofcefo,t  meffop 
rero  necampi  aptrtift  viutt, 
Credtndo  ttdi  non  rejlarpttctjfo, 
M*litm»*tlcb"vn  Aqutiurabc* 
Prtcepittndogiii  /i  csdde  adoffo, 
Fiactolliil  capo;  ondcimori  Julprttt; 
luggn  uenfi  puofemprtilctuitl  Itto. 

Vne  Tortue  par  rnefcheF 
Enfbnca  le  teft  dEfchyle 

Tombant  fur  fon  timide  chef, 

En  plein  champ.loing  de  la  villev 

1'Homme  n'eft  iamais  aftcz  feur 

d' Vne  fortukc  trauerfe. 

Quand  nous  auons  lc  moins  de  peur  1 

cEltlorsqucla  Mortnousrenuerfc. 

Si  en  ttrrt ,  il  a  ftut  du  gtfcl  itt  tjfttux, 
MiuctlujrquirltbUn,  r'n  tntmt tjfturanw 


V 


186 


DE  FVTVRIS  NE  SIS  ANXIVS* 


H6.1. 


Zth.l. 
Gd.lU 


Lib.l. 


lib.  *. 
Vd.  1 1. 


Hrttdws  f/ttttri  temporis  exittm 
Caliiinofx  noflepremrt  Dcus: 

R.Ucttj{,fimort,tlis  vitr* 
tus  tnffdat. 

Ttt  ne  quxfieris  fcire  (nef&s) ,  quem  mi'>i,']urmtibi, 
Ftncm  Di  .'edcrint  ,Lcucori'oc:nec  B.tbylonios 

Tcnt.tr  is  nu:n:ros,vt  meltm,  quidquid cru  pati: 
Seuplurcs  /jy,  m.-s,feu  tribu.t  lupitcr  vltimam. 

Quidfii  futurttm  cra<,fu<^e  qturere  :  & 
Ji)u-  m  fors  dicr/im  cumque  dabitt  lucro 
Appone. 


-  quid  Aternis  minorem 

Conjiiits  aittmumfatig.u? 


TicMirand.     Futuronim  omnis  cognitio.qua?  non  h  tbet  in  natura  caufam  determinatam, 
U.i.de pr*-  fupe» hunuiu eit ,& a Dci  volunute & prouidentia dependec. 

tiOt.CJp.}. 


O  quanto  fon  vanas  lasgentes  perdidas, 
Que  galtan  fu  riempo.en  medir  laseitrellas, 
Y  en  ver,  fi  la  llama  del  fuego  y  ce  ntellas  , 
Suben  derechas.6  caen  efparcidas,- 
Que  por  las  enrranas  del  buey  efcondidas 
Quieren  faber  el  fuceffo  de  aquellas 
Cofas,que  el  cielp  ordeno,difponelIas 
Del  librc  aluedrio  alas  libres  medidas. 

<Eracf)t te tjccrtccf^  niet  om  te  tnetcn , 
aot  bee  icn/bO(tfc!i/oft  planctcn 
&»at  faf  gfnfcf)icn/of  ttjcrt  ucc  rj.icfjt/ 
i@ant  <3oot  Ijout  tncr  ccn  ooncfnc  natfjt 
Coot  on0  ftjn  fcfriclttngOe  uerbojrjfjcn/ 
«*ti  lacfjt  mct  fmcnfcficn  poef  fojrjfjcn/ 
i&it  om  cen  flecfjt  tioojteecltcn  liicljt/ 
«■noooj  'tonfclterbujftbe&ucljt. 

Poiir  fcAHtir  Ui  fecrets  dtit  cbofcfuturt  . 
Xe  vois  Ui  msef.ioi  dn  unmu  t.ientret . 


VAugureptr  predir  cafofwuro 
Gaard*  inuangl'am>nali,  egl'mtesi\ni, 
E  L'A(lroht>o  muano  ilpigro  Arturo, 
El'altrcfidle  offoua,  e  i  lor  dtflini; 
Alfticceffo  dcl  tempo  vn  velo  «;.,  «r» 
Pon  Dio, cbe  rtde,  e  bcff*  glindoaini. 
Sn  l'arte  incertt,  &  empi  t[ue  mortaii, 
Qne  afcriuan  forz.xi  glafirt,t)agl'animali. 

En  vain  l'on  demande  au  Deuin, 
Ou  quelque  vagabonde  elloile , 
THeurc  &  la  facon  dc  fa  fin. 
Dieu  a  nos  yeux  fon  deftin  voile: 
Et  fe  rit  dc  la  yaine  peur, 
Qiii  pour  des  incertains  augures, 
Meflagers  de  chofes  futures, 
Deuant  le  temps  nous  bat  le  coeur. 

£t  nobftrtie  det  citux  le  mouuement  aslre, 
Ceft U p,cp>c de Dicit, non dt [a trtawrt.  , 


t8S 


QVID    ENIM    VELOCIVS    JEVO. 


Vd.iu 


Senee. 


'  nec  trepides  in  vfum 

Pofcentis  xut  pauca{fugit  retro 
Leuis  inttentas,  tjf  di  cor^arida. 
Pe/iente  Lijciuos  amores 

Canicie^faciiemq^  fomr.um. 
^ion  [emper  tdemfleribus  efl  honos 
Vernis,  tteque  vno  Luna  rubem  nttet 
,   Vu/tu;  quid  Atcrnis  minorcm 
Conjiltjs  animumfatigas} 

^jtnctfs  forma  bonum  mortdibust 
Exigtu  donum  breue  tavporis, 
Vt  velox  celeripedc  iaberis. 
Wonflc  vere  nouoprata  decentia3 
/Eflatis  calid&  dtjpeltat  vapor, 
S*uttfo'Jlitio  cum  medim  dies. 


•Quegaftemos  entroneras, 
En  rracas ,  endeuaneos, 
Siempre  en  burlas,nunca  cn  veras 
Los  arios,  y  en  los  defeos 
Chimeras  y  mas  chimeras; 

Yqueel  tiempovayahechando 
El  fucrio.y  amor  bolando, 
La  iuucntud.y  hermofura, 
Sin  conoccr,quceslocura 
•Nio  ver.que  fc  acerca  el  quando. 

<Teuccl  cn  fotgfjt  ntet  booj  ott  Icben/ 
fDant  tocptutfs  onfcn  ttjt  6erep|t/ 
<£e  totjl  feer  fjaeft/oc  fcljoonfjcut  oeuft/ 
Cn  rr.ictows  mctoeieucfjtbegDeuen/ 
<?n  bonttccoom  tn  cojtcn  tfj  t 
iTccmc-fjt  oe  fmaecKcn/  oe  ilaep  en  rmmum/ 
Cn  anbtc  Uiitcn.  uanoc  ftnnen 
<E>n0  maccnt  in  toeutucij  iattn  qutjt . 

tAge  CQuUnt  senfu\t,la  ieuneffe  &  la  gract 
Vaffent  legttttnm  &  nm  tmntnt  U  dez, 


Se  pojo  brami,  (ei  contento,  egadi, 
Cbedipoto  s'appaga  la  Satura, 
Se  melio  bramiae  ttrmenti  ,efrcdi. 
La  belUgiouent  u,  cbe  poco  dura. 
Scaccia  i/  velece  Tempo  io  vari  modi 
I  dolci  amort ,  e  igrati  fonutfura, 
Lagratta,  U  Bclta,  la  Gtoutntuuk 
S'aretra,  t  Ufaa  rbortida  vecchitzjia. 

11  ne  fautauoir  trorrde  foing, 
De  peu  nollre  vie  a  befoing, 
En  moins  de  ricn  elle  fe  paife: 
Comme  vn  pnntannierc  fkur, 
Qui  ternit  foudain  fa  cooleur. 
Bientolt  le  Temps  loing  de  nous  chaflc 
TAmour,  la  Ieuneffe  ,  &  la  Grace, 
Le  doux  Sommeil,&  la  vigueur. 
Quaia  cbenus  noui  perdons  U  (omme  &  le  repost 
Quenftmblc  dt  iattmt  U  vttilUJft  dttbajft. 


Deartt 
foct. 


JETERNVM     SVB    SOLE     N  I  H  1  L. 
mortalia  faclaperibunt, 


T{ednm  frmonum  fet  honos &  gratia  viuax'. 


Ouid.  15 .  Tempus  edax  rcrum  tu%  inuidtofa  vetnflas, 

Mttam.         Facundiam,  cloquentiam,  gratiarum  omne  genus,  &  quaelibet  COrporis  bOf» 

confumicis. 
Fnptrt.  \^tt  non  ingenio  qttajitnm  ncmen  ab  <ttto 

Ltb-3'  Exadct.  Ingenio  (lat  fine  morte  dt  cus. 


Aufon. 

Ouid.itb.j, 
de  anc. 


<JWiremurf>crijjfc  homines:  moniment 1  fatifcunt \ 
<JMors ctiamfaxis  nominibttfyvenit. 

Vtendttmefi  atate,  citopede  Ubitur  xtas, 
Ncc  bona  tamjcqmtnr,  tjudm  bonaprima  fuif. 


EI  tiempogaftadorde  mil  edades, 
•  Que  en  Ia.decima  efphera  viue  y  mora, 
Todoloacaba.yloconfume  todo; 
Quetorres,quemilagros,queciudades 
"No  talo  fu  guadafia  cortadora, 
Transformando  fu  fer  en  poluo  y  lodo? 
Y  defte  mifmo,con  el  mifmo  modo, 
y  mas.facil,  las  gracias  naturaks, 
Sin  que  queden  feiiales 
Dellas.ni  de  eloquencia, 
Al  nada  las  reduce.la  potencia; 
-  Soloelingenio  enartesfoberano 
Deftruye.como  eterno,al  tiempo  canoi 

Ofjeenfcingfjen  Uiiv  beftenbtgrj  bltjucn/ 
5Dc  crtjgfj  oc  grootjle  ftabt  ucrnccrt: 
fcctnert  rrick fjacr gljebacntbcrKeectJ 
©c  Tcc  en  bcften  elbeta  btijucn: 
J>o  Dan  ben  irjr  bcroubcn  boet 
.  ©enatitfcfjctnerelt/ 10  fjet  monber* 
35at  fjp  (btet  al  af  tnaeutJ  bjengtjt  toitbee 
XWt  l  fpjeftt  n/  ett  bt  <#r"fltfcn  foet. 


Ogni  cofa  confuma  il  Tempt  tdtce, 
D'cg»ii  tofa  mortal  padrt,  t  fatttrt, 
E  diuora  feftefft,  ntfi  sfact, 
Ma  trefctndo  in  tta  diuten  maggiort, 
La  Foxz.*,  1  ielo<jutr.z.a  a  luiftggiace, 
La  Facondia,  le  Gratie,  1  ognifplendort. 
Le  eofe  dt  quxggiu,  dxlfommo  al  calct, 
Miete  iadunca,  imptriofafalct. 

Rien  n'eft  icy  bas  de  tenue: 
Lesvillesacheuentleurs  iours," 
La  ter  re  aufly  fa  face  mue , 
Fleuues  &  mers  changent  leur  court 
Ainfy  s'enuieillit  tout  le  monde. 
Ce  n'eft  merueille.fi  le  Temps, 
Donnantde  fafaux  anos  fens, 
Efteint  la  Grace,&  la  facondc. 

Dt  Mercurefacond  lagract  inimltablt 
DeCHerculeindomtelesmtrucilleuxtrattaux 
Neptuttent  arrefier  dela  trenchantc  faux 
Du  ttmps  au  doz.  a>ik  lc  coup  intuitabU, 


ipi         SIC.VIVAMVS,  VT  MORTEM  NON  METVAMVS.'  . 

lib.t.  Ebeufugaces,  ?ofiume,?oflttme 

Od.ijy.  Labuntur annr.  nec pietas  moram  ° 

Rugis  aut  inftanti  fene&A 
t^yijjeret ,  ioclomtta.rji  morti 

Lip  m  _.*-_  Omifcrhocafliduetimes,quodfemelferendumefl;:  hoc  timcs.quodintua 
tmpl.pol.   manuelt  ne  tiineas.  %. 

Seneca.       Mors  portus  eft  malorum,  perfugium  arrumnofjc  vitje.  Senefcentes  annos». 
t?ift.$o.  cum  rugis flores morcis cogita ;  morcem fructum  qtiietis.    Mors requies  arrumna- 

r.im  in  lu3'i  acque  miferijs  efl, &  cun&a  morcalium mala  diiToluit.   Nullum  finc 

exituiter  elt. 


Quid  fles?  quid  optas?  perdis  operam  .  define  fata  Deiim  fle&i  fperare  precan- 
j. .  Rata&fixaluntatquemagnaa.ternaneccrfit_ueducuntiir.   E6ibi<;  qubom- 

: ..     #^-v..:  j  _ :i_  :    _  _       ,1*.  _  i  i  i         . _         _      1 _._:  . :  !:_.    I — - 


Ibidem. 

episl.yS.  do. .  Kata&ftxa  luncacqu<_  n 

niacunc.  Q  lid  tibi  noirimcil?ad  hanc  legem  natuses.hocpatr.tuoaccidir,  hoc 
matri.hocmaioribus,  hocomnibusante  te,  hocomnibus  poftte. 


Que  os  admirais  de  las  canas, 
Y  Je  ed  arrugada  frente, 
Si  corren  continuamente 
Marianas.ymas  mananas? 
No  cn  balde  palfan  vfanas 
Or  js.rras.oras.y  exorta 
1.3  religion.quc  en  la  corta. 
Vida  viuamos,  y  aduierte, 
Que  para  vitiir  en  muerte, 
Splo  el.bien  viuir  importa. 

iQalftautnen  D  ofgfjen  tms  oe  jarm 
vCvie  fnef  gljcule  nrjfjelt  fjier  uooituarctn 
•T?£  Deucfjt/nocfj  De  «CoDsf  Djutfjticfjeut 
<Cn  ftanDeDoo.-met.tegfjcn  fjouDcn/ 
Jf-oclj  Dat  Dcn  "©uDccDom  mn  uoutuen 
<£n  rfinpete  tuoojrjoofroiicrfpteut. 
^Jjcen  incnfcf)  op  aecDcu  ftan  orituIieDen 
iit  gfjeen'  gfjenwpn  w  aUe  fteDen» 

Tesans  dii  pied  de  Cerfiencoulent  it  vislejfe, . 
•iatit  qtttUpietitt  dtride  lefwit, 


ll  mifno  rnnrtsl  preslo  vien  maneo, 
Cbe  volan  %1'anni  (uoifugaci  agara, 
NepubFalma  Pietatardar'vn  quanco 
Vvhrice  morte,bla  veccbterj^*  amara, 
Ne  de  la  crefpafrtnteal  vecclm  flanc» 
Vna  fol  ruga  render  piana,  e  cbtara 
Ptio  hen  talma  Pieta  rincorar  talma 
A  fprcz&ar  merte.  t  la  cnporeafalma. 

Sans  tarder.la  Vieillefle  ridc 
Le  poly  de  nos  fronts  rians: 
Mefme  Ia  PieteVne  bride 
La  fuitte  aiflee  de  nos  ans. 

Ains  leur  haftiue  entre-fuitte 
Nous  amene  a.la  fin  la  Mort. 

Quame  viuanre  n^euite. 
Mais  aux  bons  elle  fcrtde  port.1 
E.  retienne  U  mort  de  te  faire  vn  affront, 
aj  rttarde  laccts  dt  Ufritdc  vitillefft.. 


ip4DER0GO,N0N  DEDOMOEXTRXLNDASENL  X  COCiiET. 

Lib.i.  Trnditur  dics  die, 

Qd.1%.  Tfytne/jperzunt  interireLun*: 

Tufecanda  ma^mora 

Locasfub  tpfumfunus&fcpulcri 

Immcmor,  firttis  domos. 

Quid,tfuod  vfque  proximos 

Rettellis  agri  terminos?  &  vkr* 
Limitcs  clientium 

Salis  iiuarus. 

Zif>.  tl  Sic  ijuiaperpetum  nuUi  datur  vfm,  &  hcres 

epijl.i,  Htrcdem  alterim  vdut  vnda  fttpcrut  nit  x.idami 

Jjhtidvici  profunt,cjuiduc  bcrr  a^^uiduc  Calabrit 

Salttbui  adiecli  Lucanil  Jimctti  Orcus 

Crandia  cumparuis,  non  cxorabtlts  a»ro. 

O  miferam  fenum  fortem  !  quibus  ,qubminus  fupereft  vix,ampliorde  vlatf- 
co,  &  maniioue  eftxura. 


No es  grande difparate  en  el  que  damos,» 
Que  cn  nueftro  cierto  fin  penfemos  menos, 
Qtiando  mas  a  la  muerte  nos  llegamos?      > 

Quc  llenos  de  anos.y  de  canas  llenos, 
En  el  deftierro  edtfiquemos  aCas, 
De  nueftra  patria  amada  tan  agenos? 

,Y  que  anden  nueftras  manos  tan  efcafas, 
De  fcr  obreros  cn  fu  eterna  obra, 
Que  aun  no  pongamos  las  primeras  baias? 
Ofaltael  aima.o  lalocurafobra. 

<#nroi)flijclutrftjn  orrtje  oarjfjen 
Doopt  mcntrjfj  mehftfje  rjoctop  cjoct/ 
3t>c  jfnfltmet-ilccnen  faet  bootfaefjcn; 
<«?n  Ijttufrn  pjacfjtirjlj  uattlDcnfcoet 
«®f  fju  fjtcr  ccuttJtgrj  fetibc  tuaonen/ 
«fi>p  Itjclt/  oftrjraf  fjpnictcnbctufu/ 
$oe  rocl  ben  ttjt  ffln  <ratljrcn  fcretufif  / 
.^>tjn  piacfjt  nljcbtieritlj  l)f>  n«l  tocwn. 

Lt  iont  poujje  le  tour,  Pbabe  pettfa  hnuttt, 
*•'  ct  vieiiUrd  cheuu  ptnfant  vmea  Umtus, 


SctucU  tvngiotm,  afotXA,  TaUrogmtm, 
Conionda  1'onda ,  e  vien  U  notle  cfi uta, 
E  pitr  i  auido  veccbio  tl  fuo  foggiotm 
E  terno  in  tetraftabititptoucra, 
Penofofotmailfuo  PaUgio  adotno, 
^Quando  formar  deuriala  fepottura, 
O  mtftru  deibuom,quantopiu  inuecdiit, 
Tanto  apiulunga  vitasapparetcbia. 

La  main  des  Viefllards  iamais  laflc 
Sans  ccffe  biens  amafle: 
Us  fe  baftiUent  des  hollels , 
Pour  vne  eternelle  demeure, 
Comme  s'ils  cftoyenr  immortels, 
N'ayans  feur,  vn  feul  momencdhcure? 
Mefmes  la  biere  fur  leftieil 
Ne  Ies  fait  penfer  aucercueil. 

.  Taitl  det tnaibrestaitletpout  bafttrvn  patais, 
4u  lieu  quilot  debuwt  ftmjtnger  quifa  linrt. 


Ltb.  l. 
•.>..'■  14« 


Otttd.%. 
Amu.tl.8. 


MORTE  LIjNQVEN.DA  OMNIA. 

tinejuenda  tellus,  &  domus»,  &p!acens 
Vicor,neqne  harum>qu.tsco!is,  arborum^ 
Teprater  inuifas  cuprefjos, 
Ftla  breuem  dominum  Jequetur, 
'Abjumct  bxres  Cacttba  dignior 
Ser/uta  centnm  dautbus-.cr  mero 
Tinget  pautmemum  Juperbo, 
l'o/Hijicnmpotiore  ccenis . 

Scilicet  omnefacrummors  importunaprofanat^ 
Omnibus  ob/curas  inijcit  illa  manus. 


:»eca 


Sapiens  ad  omnem  jncurfum  munitus  eft,non  fi  paupertas ,  non  fi  lufiiis ',  nort 
tpjl.6s>.  fi  ignominia ,  non  fi  mors  impetum  faciat ,  pedem  referet.  Interritus  contra  illa 
ibit  &  inter  illa. 

UerodUn.  Imperator  Seuerus.cum  fe  fenfim  ad  mortem  properare  animaducrtiffet,  lin- 
teuminquotumulanduserat,percaftracontoleuatum  circumferri  iuffit  &  pcr 
prsconemedici:  E»,  tx  ampltfsimii  regni  opibus^uod  vntcum  Seuerui  Imp.  fecum  auferet. 


Canfeie  el  jornalero 
£n  deftrtpar  terrones, 
Defde  el  a  brir  hafta  el  cerrar  del  anoy 
Poradcjuirirdinero: 

Y  el  otro  los  mojones 

Pife  dcl  mundo  por  el  oro  eftrano; 

Y  a  todos-efte  engano 
Coja,  fiendofor^ofo, 
Dsxar  a  ca  por  prcnda, 
Hijos,muger,yhazienda, 

Y  ..i^unoenelladcfumalgozofo, 
Qre  fin  ver  fu  fatigaj 

Por  lo  poco  que  dexa.le  maldiga. 

j@a:n  nnct  tjon  'ra  ertcfjclt/  fjuufl  cn  goet/ 
©anltinoien/  tmn  fijn  naetfe  blocr/ 
«n  aengljename  rjuufb?ou  fcfjcpbcn. 
i<*en  Irjnen  Doot  cleer  macr  aliren/ 
£n  vcn  <£ip?cJTe'moom  (gljcmccn 
CoC  ojcafst  Urrciecinglj)  w.  me  letiocn. 
293J  romen  r>et  al  naecltt/  en  blootj 
©i»  fcjjeuDea  n*vCiit  wcii  nw  De  00  >u 


Conuien  lafciar U  cara  mtglie  a  dictrc, 
Gt"amatifgH,  t  le  richtxjjt  apprtjfo,, 
E  per  fentter  ealigwefo,e  tetrt, 
Seguir  U  tntrtt  col  Utbalcipujfe, 
Altro  che  vn  Une  (t,  dolorojo  nietro) 
Portarcon  efftnoi  noneconctjfe 
II  reile  edelheredt  the  diBacco 
S'tmpie  da  gfampi  vafi  il  carnal  facce. 

La  Mort  nous  ofte  noftrc  bienj. 
Femme  &  enfans,  auec  la  tropc 
Des  atnis ,  ne  nous  laiffant  rien, 
Qu'vn  linceul.qui  nous  enuelope;. 

£t  vn  petit  enclos 
Dc  fept  pieds,  pour  tout  hcritage» 

Cardicndenosos, 
Et  quelque  cyprcs,quilombrage» 

//  fatit  Uifer  cnfwUs  plaiftrs de  U  ttrre, 
Quiiter  ta  fenime  cbere,&  tes  enfans  ajmcz,, 
La  mort  vient  moifttnncr  tesgrains  aux cbamps  ftmtt,, 
Ei  (uttllir  Iti  dtuxftuits  At>  pUuts  dc  tonpar  tttlt^ 


COMMVNIS  AD  LETVM  VIA, 

Cbarontis  vndafcilicet  omnibus 
Ghiicumquc  terrx  muncre  vefcimurx 
Enani^anda  ^fme  Rcges, 
Siue  /nopcs  crimns  colont. 

lata  manent  omnes,  omnes  expetlat  auarus 

Pcrt/tor}cr  turbxv/x  fatisvna  ratis. 
Tcndinns  buc  omnes,  metam  properamus  advnamv 

Ommafub  legcs  mors  vocat  atrafujs. 

cicM.i.      Moricn  Jum  eftomnibus:  cftque  finis  mifcrix  in  mortc.' 

Tuf.quxjl. 

laer.l.z.      Anaxagoras  &  Socrates  cum  mortis  fentcntiam  per  nuntios  accepuTent , Unt 

Im/"./.  3.  oltm,  rclp onJeruut, islam  fememiam xque in  mdices atque in  nostulstnatuu. 

4p»pb. 


tib.  ». 

Od.kfc 


Otitd.ni 
Liuunu 


No  es  Je  otra  mafa  el  Rey  q  cl  por  Jiofero,       Dopt  il  Tartareo  torbidi  Acherontr, 

Dtiinfernal  Cocito  aiampia  riua, 


Que  aquel  Jiuino  ollcro  Je  vnamafa 
Hizo  la  flaca  cafa  Je  la  vi Ja, 
O  en  el  pobre  abatiJa.b  coronaJa 
EnclReyy  ertimada,y  aflics  cierto, 
Que  nosefpcra  al  puerto  aquelfa  barca, 
DonJe  el  rico  fe  embarca  con  el  pobre* 
Pagan Jo  Je  oro  6  cobrc  en  el  oluiJo 
El  rlete  tan  fabiJo.y  la  vcntaja 
ts  fcr  JelgaJa.b  gorJa  lamortaja.. 

<gcn  uocr  mcnfcfjc  jrerucn  moct/ 
<S?n  ouemaren  *»ttoisuloct/ 
S>oo  xvcl  Den  Itoniugl)/  pntw  of  <5?auc/ 
?tl9t  0  ambatl)tfmau/oe  luucFjt/  of  flaue» 
«erlclt  ccn  acn  <Cljaron  outoDciacrt/ 
*Bcnanjfen  bceeman  itcaf  toan  acrt/ 
s&ic  u"bcr05iel'comt  oucrrjalen/ 
/fioct  bcr  /latucrcu  tol  bctalett» 

Le  cbemhi  qui  metire  au  feiour  deU  fiiqut 
tiEH  r»  p« «  fentier  fm\(ulitr  a  w^t 


1 


Tutti  fiam  paffaggieri  di  Caronte, 
Ciiogni  mortal  ne  lafua  barca  arriut. 
QMipaga  il dr.iotl  Rege,  il  Dhu,  U Conte't 
£  ialta  turba  adun  di  vttapriua, 
/Satra  morte  e  iatnpia  via  comune, 
N<  pugte  alcun  mortal  paffarla  imutunt. 

En  fin  1'incxorablc  Parquc 
Dans  la  nacelle  Je  Charon 
Sans  refpect,peilemefle  embarque 
Roy,Prince,Duc,Conte,&  Baron, 
Lay,Clercq,Vilain&  Gentilhommc 
Pauures  &  riches,  tous  efl2ts 
Tout  agc,  tout  fexe  elle  fommc 
Defeprefenteracepas. 

Cefl  vntrdjecl  commun,Caronrecoit  le  Rty 
Aufsitosl  quvn  mtbt4tt,d«ns(4fttale  barquti 


r 
\ 


10O 

JCfrft. 

Vj.ia, 


lib.l". 
Satjr.6. 

Lib.9. 

Od.2. 


Senecin 

Lib.}. 
■Od.24. 


IMPROVTsA  LETHI  \W 

Iruflra  crutnto  Martecarebimust 
Jrrafliffa  rauci  flucfibm  Adrts, 
irnjtraper  i^Autumnos  noccntem 
Corporibus  metuemm  Auflrtm. 

.  1 1  ■  ■  -negue  vtta  efl 
\Aut  magno  autparuo  icthi  fu 


Mors  drfugaeemperfecjnitur  viruml 
Siccparcit  imhelhs  tuucntx 
Popiittbus^timido^  tergo. 

Incertumeit ,  quo  tc  loco  mors  exfpeftat  ,  itaque  tu  illam  omni  Ioco  exfpec"ta. 

Sifigit  adamantinos 

Summit  vtrticibus  dira  neccptit 
Clutos-.non  animum  mttu 

Nonmortis  laqucis  expcdies  ctput. 


Pormasq  fe  guardc  Ypormasque  todos 
La  vejez  canfada,       Hagan,y  deshagan, 

Y  anadaen  la  ropa       La  muerte  traydora 
Martas  fobre  martas:Tocarafumarcha. 

Por  mas  q  el  foldado  No  ayora  fegura, 
Huya  lauanguardia,    Para  fu  embofcada, 

Y  qtiicra  cubrirfe       Y  al  mas  defcuydado 
A  ruercade  zapa;        Siempre  da  la  carga: 

Pormasqueel  piloto  Poreiblavida, 
Su  bruxula,  ycarta,     Sera  bien  mirada, 
Sus  tricas  y  trocas        Si  cn  todas  las  oras 
.Alabe  en  bonanza,     Lo  tan  cicrto  aguarda 

t©T)f!taer  mcn  tt  ftcrfrrcfj?  cntrjaet 
mania.irsf  fl.rOooiacnf?  onghcnabtrjl}/ 
5Dc  boctjtc  fjerfir/  oc  roinocn  qnaet/ 
sDc  3ce  cn  barcn  ongljeiVnbiclj/ 
S&nnt  b'onitcrbtbbclii;Ke  boot 
©clt  jimincva  nlfoo  I).ie|ttcr  acrbctt 
«Pcn  bloobcn/  nle  octt  cmtcritncrr-cn/ 
<Die  noptljaer  fcijicljtcn  cu-ontuloot. 


I»  r<tn  fifugge  ilfanguinofoMarte, 
L'Auslrofpirante,  eiautueat  tempefta, 
Cbt  rotti  al  buon  nocchter arbori ,  t  (artet 
I  nauiganti  abforbt,  t  ilegnimftfia: 
Ptrcht  morte  tmpreuifa,  m  ogni  parte, 
N'afi.ile,  eflrugge,eilfuggitiui  arreila; 
tncerto  e'l  loco  juo,  certo  il  fuo  lutto; 
ttr  non  temtrla,  ttziaftper  tutto. 

En  vain  nous  fuyons  les  hazards 

Delamerfuricufe, 
rAutantpeiteux.&defoudards 

La  vie  perilleufe. 
Car  la  Mort  rattaint  aulTy  bien 
De  fon  dard.vne  ame  fuyarde, 
Qui  d'vn  grand  foing  fe  contre-garde, 
Qtieceluy.quinelacraint  rien. 

De  Hmprouisleniort  iineuitalle  flefche 
Ueustttuojtau  tombtau^uam  moins  nouslt  tltjotts, 
Envainpour  ituittr  Its  Auftnsnousfuyons, 
fOragedelamtr  &i '  ajfaut  dt  labrtfcbt. 


301 

lib,  a. 


01.1. 


MORTIS  CERTITVDO. 
2>rue.sneprtJco  nafw  ab  Inacbo, 
trtercft,  anpattfcr  t  &  irifnu 
D<.  ncntc  fub  dto  moreris, 
]'.i!;m.i  mlmifirantu  Orxu 
Omfs  todem  cogtmur.  ornnium 
Verjatur  vrna:  Jcnus  tcjus 

Sors  exitura,  rfr  »os  in  atirnum 
Exfiiitm  tmfajfatr*  cymba. 

Jiicfrum, dum  vixit,  erat,nunc  mnrtuh  idenr 
Nonqnam,  tu  Dari  tJMagne^  mmorapoteji. 

Eft,  vt  viro  vir  Utiits  ordinet 

ArbuflaJulcU:  bic  gcncrcfior 
Dcfcenctatin  campumpctitor: 
CMortbtu  hic,  meltor^fama 

Contendat:  itti  turba  cltenttum 

Stt  maior.  sEqualegencctJbtat 
Sortitur  infignes,  &  imos. 

Omne  capax  mcu,t  vrna  nomcn. 


Si  cs  fuerca  acudir  todos 
A  la  trifte  oficina  dc  la  muer  te, 
Que  por  diuerfos  modos 
O  mas  corta,  6  mas  larga  da  vna  fuerte, 
En  que  nos  confiamos 
Sidc  preftado  eneftavidaeftamos? 
La  mas  bella  hcrmofura, 
la  iuuentud  del  mundo  mas  lozana, 
Yaenagraz,  ya  madura, 
Con  la  yejez  la  embarca  efta  tyrana, 
(^ue  vn  flaco  fundamento 
Ledcshaze  fiu  raanos  qualquier  vicnto. 

Cen  baetntet  of  grjufrit  gIjefp?otm 
l^anCrcfuamacljmij  tijckglKllacljt/ . 
«Sf  ban  fiecljt  bolr-ken  onrjljcacrjt/ 
iVnoien  b  naem  (gljcmecn  :nt  loten; 
&  uanoc  tjoot  ln:rt  tooojtgljebiacljt: 
ibit  tfot  rocualt  moct  Ijacft  opbjcecftenf 
fcje  cleun  ban  itoet/  of  groot  uan  p?atDt/ 
itfant  IjUr  en  {jelt  jjijcen  trjetjet  fpjectfien. 


Ctrta  e  U  oiorte,  tommctrto  \l  Fato; 
A  loco,  e  a  tttufo  opni  mortal  riitout, 
Se  rejfer  Crefo.  b  tfaltaftirpe  nato, 
O  dtprogerite  bumtl  ri  leua,igioua, 
S^auten  cbefutr  detvrna,  ou  hanttito, 
Ogrii  mortal,  U  fortc  caut  b  moua; 
Ptutri,triccbiadvn  ,picciolitgrandi 
Kiceuon  It  fue  forti,  i  fiai  comandt. 

La  Mort,  toftou  tard,  nous  deualc 
La  bas  vcrs  la  riue  infernale- 
Lors  que  lon  tire  noftre  lor, 
II  faut  foudain  troufler  bagagc . 
Pour  au  malpiteux  matelot 
d'Achcron,dcmander  paflage. 
Efpoir  dc  grace  &  de  pardon 
N  a  place  en  la  Cour  de  Pluton.' 

Qjti  dtffm  U  fantifonde  trop  £efptrtntt\ 
Couutfouueut  U  mort  au  ctntrc  dtfon  feing, 
Quilfaille  a  toui  mourir;  rien  ritft  de  plut  certam: 
Hait  WflttMt,  &  (omment,  tiul  ritn  titnt  atfwtnce. 


a«4 


Lib. 

u 

Od. 

4- 

Lib. 

2. 

Qd. 

iS. 

CVNCTOS  MORS  VNA  MANFT.' 

Palltda  mors  a-tjuopulfatpedepaupcrum  tabcrttjs 
Regumg^  turres. 


<£<]iu  tcllus 


lAllltf. 


Mttl4rtU» 
Senattjs. 


Paupcri  rcc/uditur 

ktgumtj, pucris :  ncc fitt  llcs  Ocri 
CaV.idum  Prcmc  thca 
•  Rettexit  auro  capttu,  hicfiperbim 
TantaiUm,att]He  Tant.t/l 

Cenus  etenet:  hic  tcuare funclunt 
Pau'r  ertm  laiortbm, 

Vocatus,  atqucKon  vocatus  audit. 

D-l.utras  crincs,  c&lumj.  vlulutibutimples] 
tJ^Ufan.fanguintts  vn^uibm  ora  not.ts: 

Crcdis  an  cxjlinclos  huc  fojie  reuertere  Rt  *es? 
Tlcre  obitum,rfi  addt  ju.it.ravu/19cr1b1tj. 

Moriturftttcr  eodtmmodoac  Rex. 


Las  torres  lcuanf  adas  hafta  cl  ciclo, 
Palaciosdelos  Keyesfoberar.os, 
En  quecontemosdefubien.y  vfanos 
Dichoios  viuen  lin  algun  recelo, 


ConegualfieFimperiofantorte 
Scuott  It  rtfft  Tetrt,  e  tgtan  Palagi, 
E  li  pouertia\e,  e  Fbutntlporte 
De  pouertltipiem  d.  dtfagt. 
ll Rege  , elferuo auerta, ilftale,  e'lforte, 


Con  la&  huir.ildes  chozas.quc  en  c\ fuelo    «  riao,e'lnudo, i  buoni,  1 l,  maluagi; 


Lospcbrescapatcios,y  villanos 
>»oran,la  mtierte  con  lus  pies  liuianos 
LI«mat  do,  yguala-con  fu  ttemohielo: 
Por  aho  ni  por  baxo  en  tcdo  el  oibe, 
Ni  poi  que  fea  diuino  en  el  linaje, 
Sicndo  humano.nir.guno  fele  efcapa: 

Que  cs  mar  la  nuerte  que  los  rics  iorbe 
De  las  vidas.y  dan  lc  vaflallaje, 
Dd  rico  al  pobie.del  foldado  al  Papa. 

t©c  blccch'  cn  6c  bcbntclitc  fcoot 
©c  ijoopfjc  tcicnjj  bcti  fccn  Ituungfj/ 
ch  b«  ftgotntap(mj  l  ccijtcu-ootunglj 
SQit  ccn  gfjcliitltc  boct  tufloot. 

lamou  qn\  a  1'eufant  &  «u  vtetllard  neftquvne, 
fyiifhduifuNn  tigai  butitkihujifvnfaU», 


Cunpati  hgge  dttitU  at  mottalpafft 
Valto,  e  fofltme  Rege,  il  yolgo  b-Jfo. 

d'Vn  trefme  pied  la  Mort  paflc 
Frappe  aux  huis  des  Artifans, 
Aux  portes  de  Courtifans , 
Voir  a  h  cour  Royale, 
Sa  loy  pour  chafcun  efgalc 
Ne  flefchitpar  fa  rigeur, 
Poi:r  biens,puiflance,ougranderjr. 
Quinoncgaranti  Tantale. 

$arr  toet  fgrjcmern  aen  allc  ftrpen) 
Daet  f  tafiuhcpttuctcn  t?rt Miljt/ 
jpoifj  ucmant  uloiGicI  (oct  goefctucHeti 
53oo?tijctoin/l)Ocg;,cpt/|iact/ofnid.ijt« 

Etaupetitlumeaudvtjtbet.fporte-fatx, 
La  uut  tnwi*jjt  im  tttvntt  mtit  lemmune . 


VOLAT   TRREVOCATHLE  TEMFVS. 


t!6.  a.  ImmortaYta  ncfirres ,  mcnct  anntis,  &  almum 

v^  7*  ^uxraptt  bora  diem. 

frigora  mttefcunt  Zcpbyris  1  Vcrproterit  /£flas 

Intcrtturajimtd 
Tomtfer  t^Autumnu-tfrtigcs  tffudcrit:  ej-  mox 
Bruma  recurrit  /»<rs. 

Stnee.Vb.       Dicm  nox  premit-,  diesin  notfem  ,  ALftas  in  Autumnum  dcflnit,  Auttimno 

$.  epni,     Hiemsinftat,qua?  Vcrccon .pcfcirur.  omniatranfeunt.vtreucriantur.  Tibiau» 

tem  nemo  reltituet  annos  tuos ,  nemo  iteri;m  &  tibi  rcddet.  Ibit o,ua ccepit  artas, 

nec  curlumfuum  Avt reuocabit,  autfupprirnet.     NonillaRcgisimpcrio,non 

i.,fauore  populi  longius  procedet. 


Ctotg, 


Opiima  (jutfjHc  dies  mifcrLcmcrtalthtii  <tui 
Pr.if.ij  fugtf.fttbeunt  mcrrlt3trisiis(j{  fci.ecJust 
JBt  Uhcr, ty dur.t  r.;ptt  tmictwMta mortis. 


Eltiempo  dize  verdades, 
'  Puesnosdizeen  losdel  ario. 

Que  en  nueitr.c  vida  es  cngaao 
IJBfpcrar  cternidsdes, 
fcucLi  ligero,  y  ligera 
Bu/Jia  con  cl  riueftra  v  ida, 
/hii  fus  tiempos  repartida 
1  Dclmifmomodoy  manera; 
Primaueraes  la  niriez, 
El  Eltiomocedad, 
Otorio.virilidad 
-  Ycl  Inuierno  la  vejez; 
Nadic  pues  le  fio  ja  eterno, 

Y  aduicrta.que,  fucle  hazer 
?  La  mucrte  confu  poder 

Dela  Primauera  Inuierno. 

<6rjrfflfft  b'cen  600?  cn  tfnnfecr  tiat* 
«Ec  bicr  ofjctriDcn  ban  fjett.icc 
©crloonen/  tiofrjifjen ,  cn  t)oo?niarrn/ 
©crg.icn  fjicr-oocli  fceg  mcn!rljtnratcn. 

I.  e  temps  ttnfuit  di  nous.fe  dtrobe  &  itttU»lct 

V  n/a  poiiillor,  nui(utJfefair<ipeT, 


Che  s'eterni  ilfmiit  ntn  conceie 
L' ut.no  voiinie,  e  Uft.gion  volace, 
L.i  vtga  PrimautT*  tllnogo cede 
A  i  tempi  efliutdcl'esla(eguace, 
llfruitiftro  Auttmnowdi (uiccde, 
Vhorrtdo  vemopot,  cbe  1/  tutto  sface; 
E  laL  utui  di  vachia  diuien  noua. 
ll  tutte.futr  thc  noi,qmft  linoua. 

Audoux  Printemps  cedelaglacei 
Le  Printempsfuitafarriuer 
De  rEite,mais  1'Eite  fait  place 
A  1' Autom',1' Automne  a  1'  Hiuer,' 
Ce  changement  nousadmonelle, 
Que  l'an  va  vifle,&  que  le  pas 
De  nos  iournees  ne  s'arreile 
Tant  que  lhomme  arriue  au  trefpas., 

ftti ejnrte fcan fiatc  tfjt tit JJQacn 
J&ccmt  forrriT  <>cn  nicti  rnefcti  acn. 
|H.-<rr  nfo  fem  menf'fj  is  ouer'e3ett 
licrtt  fjp  ntettncDtt  fjitr  ter  ifcocn. 

I  es  faifoi'S,qiie  Ton  v*<t  ,o«r  cjr  nuitqslopcr 
£lMu(atuanHQu]ieu)i  4v«e  vitttptrtle. 


*>$    NIL  ALIVD  AC  VMBRA  ATQVE  FLATVS  EST    H0M9- 


Lib.4. 


Lih.ri 
Oi.4. 

Lipfmi  i» 
tpttapb. 

Lampf. 


Damnaquidem  ceiercs reparant  caiejiia,  Luna: 

Ifys  vbi  dccidimiu, 
Quopius  /£ne<ts,  quo  Tuiiua  diucstejr^d»cnst. 

Puiu/s  &  vmbr.i  jumtu. 
guis  fcit,  an  adsjci.tnt  hodiern/t  craf/inafutmnx 

lempora  DI  fuperil 

Vttxfunvna  breuts  fpcm  nos  vetat  incohare  /on*amt 

Iam  teprcmct  nox,fabuU%  Manes 
Et  domui  extlis  Piutonis.  # 

Humana  cunflafumus,  vmbra,  vanitas 
Etfcen*imago,&verbo vt  abfoiuam, nihil. 

Ecce  fumus  pu/uis,fumus  ecce  miferrima  tcllui^ 

Et  nofirifugiunt,  vt  leuis  aura,  dies. 
Soluimur  vt  nebuU,  furgcnsvtin  aera  fumust 

Et  vclutt  fbiut  fole  prutna  folct. 
Carpimur,  vtfiipuU  raptdo  carpuntur  ab  igne: 

2{ti nifi vtuendofomnus  ejr  vmbra  fumus. 
Vnde  igiturfaj/us,  venit  vnde  fuperbia  nobts? 

guos  fatu-m,pr*ter  tot  mala,  trifie  rapit. 


Dopo  cbtCalma  e  ilcorpoft  dtfolut 
tfultrict  mortt  atauentatafromba, 
\  Altro  cb'ombra  non  ftamofo fumo,» polut% 
Inpuzjjtltntt,  t  ttntbtofa  tomba, 
O  fantafma,  cbe  in  ariaji  rifolue, 
O  nontt,  ibt  perfanu  fol  rimbombff. 
Coftpaftam  noi  tutti, e pajfjr  anct 


Diiincn  los  filofofos  pafados 
AF  hombre.que  fu  nombrc  trae  de  tierra, 
Por  aquellosdos  nombres  celebrados 
Deanimal  racional^Jondefeencierra 
Vn  no  fc  que  diuino,mas  mirados 
Veran.que  fu  faber  en  efto  yerra* 
Pues  fu  diffinicion  mas  acertada 
Es  fucno.es  humo,es  fombra,es  foplo  y  nada  Upio  Enta,  il  ticco  TulLo,  &  Anca. 

Soudainement  la  vie  pafTc 
aaat  f  0  ttn  reftcn  tfmenfrljcn  leuen? 
*?en  coocft  oic  fjaefl  locct  tneefj  flfjcDieuenv 
<t?m  fcfjaDtt/  D?oom,  offcljiehj  cU  Itcljt/ 
©at  fnel  oerDibnnt  tot  fjct  m*jcftcfjt. 
■Sficlffclt  nl0  (tof  feee  Kleim  ban  auecDctt 
©cjEtmenfrOertieuenfjaeitbccgact. 
&•  ti  idcI  DiDac0  D;e  fjtec  oj>  aecDeti 
<een  u.i|t  betcouiom  botiah:n  ga;t. 


Ainfy  qifvnc  fumee  cn  1'air, 

Comme  vne  ombre,vn  fonge.vn  cfclair, 

Sans  lailfcr  aux  ieux  quelque  ttacc 

La  vic  ett  vn  bouiIIon,vn  vent, 

Vne  pouffiere,qui  s'efuantc. 

Sa  trace  courte  nous  dcfend 

d  Ourdir  aucune  longue  attentc 


ilto-nt  ittfl  rienqtte  vtt,qutfumet/jr  qu'vntwbrt,    A  prop>enuat  farlet  i!  el  nis  qum  ntattt, 
QifMfle,l4ifcxilte,&fev*puntnanii  Catil  nt\atktmquk  [oj>utfme£tnctmbrtl\ 


JIO 

Lib.  4. 

Oi.  7, 


CawB.  itt 
tftgr. 


\'\rg.  10. 

Acncid. 


INEXORABILE  FAIVM. 

Cmn  femcl  occidcris,  cjrde  tefflentida  Minos 

Fcccrit  arbitrix: 
Non,  Torquate,  gentts,  non  te  facundia,  non  te 

R(!ttuetpictas. 
Cuncfa  anHfttt  auidas  fugient  heredis,  Amico 

gji.c  dederis  animo. 
Jnfc  rnis  ncque  cnim  tencbris  Dianapudtcum 

Ltberat  tiippolytum. 

Solcs  cccidere  &  redire  pofirtKti 
2iobis  ciimfcmcl  occidit  brctiis  luxt 
2{ox  ejl  perpetuo  vna  dormicnda. 

D.fincfata  Dtiim  fliQi  fperare  precando. 

Stat  fua  cuique  dics-}  brcue  ejr  trreparabtletemptti 

Ornnibusejlvitx. 


Pronunciada  la  fentcncia 
Enla  vltimareuifta 

JVl  juez.  y  fuprudencia, 
No  ay  nadie  quc  h  Glta, 
Ni  piedad.ni  auneloquencia, 
Nipodra  ladecendencia 
DeaquellosantiguosCodos 
Poder  efcuiar  con  modos 
El  morir,que  tiene  el  hada 
Hecho  ya,  y  dcterminado, 
Y  efto  aura  de  fer  en  todos. 

Slltrtflcucnp  otaetroert  afgljcfnebtn/ 
©oteuuicljtufjcut/  iujcI)  2Ctici  fjroot/ 
iDcIipicKcnJjcut  /nocfj  fcfjocue  rcocn 
<?n  Itan  U  IjclrJcn  tut  oen  noot. 
©U0  tn  tj  truen  (ocrfj  bu  matcn) 
«3ljetuet  ccr|t  nulolijtlt  fclf0  0  gort/ 
«?rr  rjDn  oat  Uocfj  tcn  leften  tnoct 
<zm  fltenplj.EtfoJjcnarm  twlaten. 


Tronco  ctfbauri  1'inefforabil  Parc* 
QwtftoftaiHt  vital,  dalfufofmoffo, 
£  cbe  fu  giunt*  1'almaopprejfa,  ojcarca, 
Al  tnbunal  delG.udicc  Minoffe, 
Ht  gran$acondi*,nt  Pictanon  parct 
Potra  auiuar  feffangue  cotpo,t  fiojfo; 
Ne  Dtana  poie pnjlur  aita 
Alcastoantantt,  pertornarloin  vita. 

La  nobleiTe  auec  la  Faconde, 
Et  la  Piete  ne  font  pas, 
Qu'vn  homme  defcendu  la  bas, 
s'En  puiffe  retourner  au  monde. 
Le  foleil  ayant  fait  fon  cours, 

Chafque  iour  le  renouuelle: 
Mais  lhomme  ayantfini  fcs  iours 

Dort  vne  nuiteternelle. 

.Si  Minos  a  rttidu  lafatale  (enttnct 
Z>«  trtfpoi  comrt  loy,  ttstlltifirttajtulit, 
T«n  latigage  difert,ejr  ttt  actes  pietix, 
Rt  te  penucni  du  'tout  ttndu  U  ituijjanct, 


tti  Vtb.x.  MORS  VLTIMA  LIREA  RERVM  EST. 

Ififi.  16. 

PoftUbores,artiumftji:a,dignitatei,op:;Xequunturfljgena,dol»rcS,aIIa« 
qucmala^Yitamfugacemexcrcicainiaifola  Virtusmaaecfupcrllcs. 

Toji  obitumbencficlt  manent,  tterna^  Vtrtai 
^onm:tu'it,  Sty^s  n: rapiatur  aqms. 


Propert, 
lib-i* 

Lib.}. 
Od.  j*. 


i^it  non  in*enio  tjuijitum  nomen  ab  *uo 
ExcuUtg  Jnjeniojlatjine  morte  decus. 

2fyno  nnis  moriarr  multa^pars  mei 
fltabit  Libitinam. 


Sit  modm  lajfo  marist  &  viarian, 
UMt/itMjfo. 


Todo  lo  dexa  cl  hombre  jantamente,     / 
Quandoalterminomuerte  llega,  y  quado 
Dexadeandar  aquiperegrinando, 
Boluiendo  al  poluo,fu  primera  fucnte; 

Quc  cs  ley  del  cielo.y  ley ,  q  no  co  fte  nte, : 
Excepcion  por  riqueza,  triumfo,  6  mando, 
Las  Yirtudes  tan  folo  eternizando, 
Que  es  lo  que  el  cielo  guarda  eternamete, 

Eltas  al  fin  efperan la  corona, 
Cantandoalfinla  gloriaen  dulcecanto, 
Pues  viucel  hombre  foioen  fu  memoria* 

Y  yo  tambien  dexando  la  Elicona, 
Por  lo  bueno  diziendo  fanfto  fanfto, 
Alfincternocantarelagloria. 

©r  bootftft  tuno'/  en  'tletfe  raft 
tSnn  ortfen  loop  irt  'etmettlte'  erucrt. 
Mt\  \yax  rn  nlle  oingrj  oo:t  slccucrt/ 
%t*  IpitfjcptlctiMami  gtoot  bcfit/ 

TonbtMU\ntfttetmt,t4  ncbtffttfl  nmt, 

Ttt  b*flBW</»o  f«j(K  "*{*Uii  Matu, 


Ecct  Gian  Cir\o,dljm  ZtHrtmt  mtrtt, 
Vertfin  digrandeix.e ,  t  defudori, 
Hon  de  Calma  virtie,  cht  rimtnfortt, 
St  ttme  i  Ugbt  Auerm,  6  iftigi,  humorii 
S'bor  viUt  inlei  Camata  xux  Conftrtc 
Degnafeterni,  tgloritfiallori, 
Sonimorta  ifabella; in mortt e v\nt, 
Perprole,  t  per  Virtic,  cbe  tnorte  auiut. 

La  Mort.eft  toute  la  dernierc 
Detouslesaccidenshumains,    . 
Et  lc  bout  de  noftre  carriere. 
Tous  nos  maux.tous  nos  trauaux  rairri 
Enfin  parelleprennentceilc: 
Mais  enfemble  elle  nous  rauit 
Tout  ce  que  le  rnonde  carefle. 
La  Vertu  feule  la  furuit, 

0')clre  rtfjcjit/  atbcpt/  moept/  en  pjjnen/ 
<en  olte  aocr  of  auactgOeual/ 
ttcrjaluen  0mcnfcl)en  Dcuclj&f  n  al/ 
©:e  ni  mmcrtn  rcr  ntct  en  ucroujijnen» 

Rien  ne  dtmturt  entier  ca  bas  que  U  vertu, 
Qudnt  U  moit  4  ctuffiU  ligve  de  U  F*>. 


-APPHOBATTO   CENSORIS. 

EMblemata  hxc  ,  ex  Horatio  Flacco  ,  Lyricorum  & 
Satyricorum  principe,  ingeniose  fimul&  docte,  ab 
Othone  Venio  felecra,aceiufdem  fludio  &  a?rc,Ta- 
hulis  Notifcjueilluftrata,  digna  iudico,  qua:ad  tantiPoe- 
tx  gratam  memoriam  renouandam ,  operumquc  eiufdem 
vberiorem  explaaationem  percipiendam  ,  prxlo  commi£ 
Sa  ,  diuulgcntur.  Datum  Antucrpiae.  XV.  Kal.  Martij. 
M.  DC..VII. 


■Laurentius  Beyerlinck  Antuerp.S.  Tbeolog. 
Licent.  Ubrorum^  cenfon 


-P.R  i  v  i-L.  eg  1 1  s  ,  tontifcio ,  Cdfareo  ,  Regum  Hifpanid.&  Gallit, 
Trincipum  Biigj,  &  Ordinum  Confcederatarum  Prouinciarum cautum  efi ,  ne 
qitu  Ijjcc  Emblemata  ,aut  alia  eiufdcm  aucloris  opera  imitetur  ,  aut  vena/ia 
exponat  ,  nifi  pcenarn  dccem  Marcarum  aurt  ,  &  conffcationis  librornm  t  tam 
imitatcr^uam  vcnditortvcitnt  incurrere. 

Typis  D*uidis  Martinij. 


* 


rf 


> 


i 


<